Obserwacja rozwoju dziecka urodzonego przedwcześnie na podstawie badania ruchów spontanicznych wg Prechtla

Liliana Klimont, Zbigniew Szot

Liliana Klimont, Zbigniew Szot – Developmental evaluation of premature baby based on Prechtl’s method assessment of spontaneous motor activity. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 157-162

Streszczenie

Wstęp. Przeprowadzono obserwację i ocenę rozwoju dziecka urodzonego przedwcześnie wykorzystując metodę oceny ruchów spontanicznych opisaną przez H. F. R. Prechtla. Ocena jakości ruchów spontanicznych może być uzupełnieniem badania neurologicznego i pełnić kluczową rolę w prognozowaniu przyszłego rozwoju psychoruchowego dziecka, dając możliwość wczesnego wykrycia istniejących nieprawidłowości i podjęcia specjalistycznych działań stymulujących. Materiał i metody. Badaniu poddano niemowlę urodzone przedwcześnie w 25 tygodniu ciąży, z ekstremalnie niską masą urodzeniową ciała (670 g). Do oceny motoryki spontanicznej wykorzystano metodę oceny ruchów globalnych wg Prechtla. Oceniano zmiany w jakości ruchów spontanicznych na podstawie zapisu kamerą video. Nagrań dokonano w terminie: spodziewanego porodu, 1, 2, 4, 6 oraz 12 tygodnia wieku korygowanego. Po ukończeniu przez dziecko 15 miesiąca życia obliczono iloraz motoryczny. Wyniki. Ocena poszczególnych zapisów spontanicznej motoryki dziecka w pierwszych tygodniach życia wskazywała na dominujący charakter ubogorepertuarowy, co mogło wskazywać na mogące pojawić się nieprawidłowości w przyszłym rozwoju i było podstawą rozpoczęcia terapii. Kolejne nagranie wykonane w 12 tygodniu wieku korygowanego wykazało brak ruchów o typie „fidgety”, ale jednocześnie pojawiły się ruchy dowolne i manipulacja. Wnioski. Opierając się na metodzie Prechtla wykazano, że jakość ruchów spontanicznych w pierwszych tygodniach życia była nieprawidłowa. Rozpoczęto działania usprawniające i równocześnie kontynuowano obserwację motoryki spontanicznej. Hipotetycznie zminimalizowano więc możliwości rozwinięcia nieprawidłowych wzorców ruchu i opóźnienia rozwoju psychomotorycznego. Wykorzystanie metody oceny motoryki spontanicznej daje możliwość wczesnego monitorowania i prognozowania rozwoju, a także wczesnej interwencji i zminimalizowania ewentualnych zagrożeń dla dziecka. Dzieci urodzone przedwcześnie, szczególnie te z bardzo niską urodzeniową masą ciała i znaczną niedojrzałością wieloukładową (w tym centralnego układu nerwowego) wymagają długofalowej obserwacji ich rozwoju somatycznego i psychomotorycznego.

Słowa kluczowe:
wcześniak, motoryka spontaniczna, ruchy globalne