Zalety pionizacji u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Stanisław Faliszewski, Ewa Kamińska, Marzena Wiernicka, Wanda Stryła

Stanisław Faliszewski, Ewa Kamińska, Marzena Wiernicka, Wanda Stryła – Vertical positioning advantages in children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 167-171

Streszczenie

Nadrzędnym celem artykułu jest przedstawienie fizjoterapeutom, lekarzom, rodzicom oraz osobom, od których zależy proces rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (m. p. dz.), konkretnych argumentów przemawiających za bezwzględną koniecznością stosowania pionizacji, na każdym etapie pracy terapeutycznej, w oparciu o wiek dziecka, a nie osiągnięć tzw. dużej motoryki. Wyróżnić można dwa podstawowe rodzaje pionizacji w zależności od stanu pacjenta: pionizacja bierna lub czynna. Głównym problemem rehabilitacyjnym u dzieci z m. p. dz. jest pionizacja czynna, czyli możliwość samodzielnego przyjęcia pozycji stojącej, przeciwdziałając sile grawitacji. Jej brak lub znaczne opóźnienie w czasie w stosunku do normy pionizacji (ok. 16 miesiąca życia) niesie za sobą szereg niekorzystnych zmian wskazanych w treści artykułu. Jedyną alternatywą w tej sytuacji wydaje się być pionizacja bierna za pomocą pionizatorów. Pionizacja bierna to przede wszystkim przełamywanie nieprawidłowych wzorców posturalno—ruchowych u dzieci. Pionizacja dziecka pozwała na wyhamowanie wzmożonego napięcia spastycznego. Bierna pionizacja ułatwia wykonywanie czynności w życiu codziennym: jedzenie, odrabianie lekcji, czytanie, pracę przy komputerze oraz ma wpływ na przebieg procesów fizjologicznych. W założeniu metody Neurodevelopment Treatment (NDT) pionizacja jest priorytetem podczas stosowania technik stymulacji w trakcie terapii. Jedynym przeciwwskazaniem do biernej pionizacji może być długotrwała niechęć dziecka do takiej formy przyjęcia pozycji stojącej. Korzyści płynące z pionizacji dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym przy wykorzystaniu stołów pionizacyjnych (pionizacja bierna) rozpatrzono w artykule z punktu widzenia sensomotoryki, psychologii, anatomii, fizjologii oraz możliwości powrotu poszczególnych funkcji ruchowych. Zwrócono równocześnie uwagę na niekorzystne skutki unieruchomienia w pozycji leżącej. Wyniki badań przeprowadzonych na osobach krótkotrwale i długotrwale przebywających w pozycji leżącej wskutek chorób bądź urazów, jak i zdrowych ludzi dowodzą, że unieruchomienie (ang. bed rest) prowadzi do istotnych, niekorzystnych fizjologicznych zmian.

Słowa kluczowe:
pionizacja, mózgowe porażenie dziecięce, hipokinezja, hipograwia