Terapia apraksji kończyn u pacjentki z zespołem Melas

Maria Pąchalska, Bogusław Frańczuk, Tadeusz Gałkowski, Bożena Grochmal-Bach, Henryk Knapik, Ewa Gostyk, Bruce MacQueen, Adam Pąchalski, Piotr Pąchalski, Rafał Stabrawa, Irena Jeleńska-Szyguła

Maria Pąchalska, Bogusław Frańczuk, Tadeusz Gałkowski, Bożena Grochmal-Bach, Henryk Knapik, Ewa Gostyk, Bruce MacQueen, Adam Pąchalski, Piotr Pąchalski, Rafał Stabrawa, Irena Jeleńska-Szyguła – Therapy for limb apraxia in a patient with the Melas syndrome. Fizjoterapia Polska 2001; 1(1); 26-38

Streszczenie
Wstęp. Autorzy przedstawiają przebieg terapii apraksji u pacjentki z cytopatią mitochondrialną o typie zespołu MELAS, powodującą różnorodne zmiany organiczne w mózgu. Praca ta ma charakter nowatorski, bowiem w klinicznej literaturze przedmiotu brak jest doniesień w tym zakresie. Przedstawiono patomechanizm apraksji i zespołu MELAS oraz autorski program przeciwdziałający apraksji kończyny nazywany :Semantycznie Sterowane Wzorce Ruchu” (SSWR). Program ten obejmuje zestaw wzorców ruchów w zakresie małej i dużej motoryki. Instrukcje do ćwiczeń zawierają – ze względu na zaburzone funkcje poznawcze pacjentki – opisowe, humorystyczne nazywanie poszczególnych wzorców, w celu wspomagania procesu zapamiętywania. Całościowy program terapii zawiera stosowne leczenie farmakologiczne oraz kompleksową neurorehabilitację, ukierunkowaną na polimodalną reintegrację wyższych funkcji korowych, w tym kontrolowanych ruchów kończyn. Materiał i metoda. Pacjentka K.S. l. 22, z rozpoznaniem zespołu MELAS, jest leczona w Oddziale Rehabilitacji Medycznej Krakowskiego Centrum Rehabilitacji. Na niezwykle złożony obraz kliniczny tej choroby składa się przebieg zarówno rzutowy, jak i wolno postępujący z następowym otępieniem, fluktuującą afazją i agnozją czuciową oraz wolno postępującą apraksją ideomotoryczną. W badaniach zastosowano standardowe testy neuropsychologiczne, w tym Bostoński Test Apraksji oraz Test Czynności Życia Codziennego. Wyniki. Stwierdzono, że program SSWR, pomimo dalszego rozwoju choroby, pozwala na uzyskanie znacznych postępów w zakresie świadomej kontroli ruchów kończyn, o czym świadczy istotna poprawa wyników w kolejnych badaniach za pomocą Bostońskiego Testu Apraksji. Sprzyja także podniesieniu ogólnej zdolności adaptacyjnej oraz zdolności funkcjonowania emocjonalnego i społecznego pacjentki, na co wskazują wyniki m.in. z Testu Czynności Życia Codziennego. Dyskusja. Autorzy przedstawiają podstawy teoretyczne programu SSWR. Odwzorowanie ruchu wymaga wywołania w mózgu wyobrażenia (czyli umysłowego modelu) tego ruchu, a następnie formułowania i wykonania programu ruchu w sensie apraksji. Dyskutowane będzie znaczenie odkrycia dla współczesnej fizjoterapii.

Słowa kluczowe:
zespół MELAS, apraksja kończyn, apraksja ideomotoryczna

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Neurorehabilitacja stronnego pomijania u pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych

Maria Pąchalska, Bogusław Frańczuk, Jan Talar, Wiesław Tomaszewski, Bruce MacQueen, Kay Neldon

Maria Pąchalska, Bogusław Frańczuk, Jan Talar, Wiesław Tomaszewski, Bruce MacQueen, Kay Neldon – The neurorehabilitation of hemispatial neglect in patients with traumatic brain injury. Fizjoterapia Polska 2001; 1(2); 143-154

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest ocena efektywności dwóch zróżnicowanych programów rehabilitacji dla pacjentów z pomijaniem stronnym, występującym jako następstwo urazu czaszkowo-mózgowego. Pomijanie stronne dzieli się w literaturze na dwa podstawowe rodzaje: egocentryczne (ukierunkowane na ciało), w którym pacjent pomija przedmioty położone w danym obszarze jego pola widzenia oraz pomijanie allocentryczne (ukierunkowane na przedmiot), w którym pacjent pomija tylko jedną stronę wszystkich przedmiotów w polu widzenia, bez względu na to, gdzie się one znajdują. Praktyka kliniczna autorów wykazuje, że program skanowania wzrokowego od lewej do prawej strony, stosowany tradycyjnie w terapii pomijania stronnego, jest nieskuteczny w przypadku występowania pomijania typu egocentrycznego. W związku z tym opracowano nowy, autorski program treningu przestrzennego-motorycznego na podstawie semantycznie sterowanych wzorców ruchu, wykorzystywanych w terapii apraksji kończyn, ukierunkowanych na reintegrację odpowiednich stosunków ruchów automatycznych i wolicjonalnych, poprawę współpracy międzypółkulowej poprzez symetryczne i niesymetryczne wzorce ćwiczeń motorycznych za pomocą kończyn zdrowych i chorych oraz zwiększenie motywacji pacjenta poprzez ustawianie jasnych celów i nagradzanie za odniesione sukcesy. Obydwa programy są stosowane w praktyce klinicznej w ośrodkach rehabilitacji reprezentowanych przez autorów. Materiał i metody. W referacie przedstawiono proces rehabilitacji dwóch pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych (27-letniego mężczyzny JK oraz 28-letniej kobiety AS), leczonych przez autorów w chronicznej fazie po wypadkach samochodowych, w następstwie których pacjenci przebywali w śpiączce przez okres przekraczający 4 tygodnie. W badaniach neuropsychologicznych stwierdzono występowanie głębokiego, utrzymującego się pomijania lewostronnego, przy czym u pacjenta JK miało ono charakter allocentryczny, natomiast u pacjentki AS egocentryczny. Eksperyment terapeutyczny zaplanowano wg modelu AB-BA, przy czym A oznacza trening przestrzenno-motoryczny, natomiast B – program skanowania wzrokowego. U pacjenta JK, zastosowano najpierw program A, następnie program B, natomiast u pacjentki AS kolejność stosowania programów była odwrotna. Każdy z programów obejmował 10 sesji terapeutycznych. Zachowano 4-tygodniowy odstęp pomiędzy realizacją programu A i programu B. Głębokość stronnego pomijania oceniano za pomocą standardowych testów neuropsychologicznych, ukierunkowanych na ilościowy i jakościowy pomiar stronnego pomijania. Dokonano również analizy prac rysunkowych pacjentów. Badania przeprowadzono czterokrotnie: przed rozpoczęciem każdego z programów oraz po jego zakończeniu. Wyniki. Zgodnie z postawioną przez autorów hipotezę badawczą u pacjenta JK nie stwierdzono żadnej poprawy w zakresie stronnego pomijania po zakończeniu programu A, natomiast po zakończeniu programu B pomijanie ustąpiło w zasadzie całkowicie. U pacjentki AS wyniki były odwrotne: po zakończeniu programu B, realizowanego u niej jako pierwszy, nie wystąpiła żadna poprawa, natomiast po zakończeniu programu A, realizowanego jako drugi, pomijanie ustąpiło całkowicie. Wnioski. W artykule autorzy omawiają teoretyczne i kliniczne znaczenie uzyskanych wyników. Prezentują także modelowe rozwiązanie podstawowego patomechanizmu pomijania typu allocentrycznego i egocentrycznego. Oba rodzaje pomijania posiadają różną etiologię i symptomatologię, konieczne jest więc różnicowanie programów terapii w procesie neurorehabilitacji tych pacjentów.

Słowa kluczowe:
pomijanie stronne, uraz mózgu, rehabilitacja

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ciągły ruch bierny jako metoda kinezyterapii w leczeniu brachialgii

Bogusław Frańczuk, Wojciech Szwarczyk, Magdalena Wilk, Maciej Kasparek, Janusz Otfinowski

Bogusław Frańczuk, Wojciech Szwarczyk, Magdalena Wilk, Maciej Kasparek, Janusz Otfinowski – Continous passive motion as a method of kinesitherapy in the treatment of brachialgia. Fizjoterapia Polska 2001; 1(2); 123-126

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy było przedstawienie wyników leczenia brachialgii pourazowej u pacjentów, u których oprócz standardowej rehabilitacji zastosowano leczenie ruchem ciągłym (CPM). Materiał i metoda. W badaniach wzięło udział 55 pacjentów leczonych w Klinice Traumatologii CMUJ w Krakowie, według standardowego podejścia rehabilitacji (grupa I). Wśród nich u 25 zastosowano dodatkowo leczenie ciągłym ruchem biernym (CPM; grupa II). Do oceny efektów rehabilitacji zastosowano Analogową Skalę Wizualną VAS, do oceny dolegliwości bólowych badanie zakresu ruchów czynnych w stawie ramiennym, głównie ruchu odwodzenia, wywołującego ból oraz dwustopniową skalę samooceny stanu zdrowia: stan zadowalający (możliwość posługiwania się w miarę sprawnie kończyną) lub niezadowalający (znaczące upośledzenie funkcji kończyny górnej). Badania prowadzono dwukrotnie: przed rozpoczęciem leczenia oraz po jego zakończeniu. Wnioski. W wyniku badań stwierdzono, że pacjenci z brachialgią pourazową, poddani rehabilitacji, uzyskują zmniejszenie dolegliwości bólowych, zwiększenie zakresu ruchomości w stawach, podniesienie subiektywnej oceny stanu zdrowia. Uzyskana poprawa jest większa u pacjentów, u których zastosowano dodatkowo ciągły ruch bierny (CPM). Ciągły ruch bierny (CPM) można polecać jako metodę kinezyterapii w leczeniu rehabilitacyjnym brachialgii.

Słowa kluczowe:
ciągły ruch bierny, brachialgia

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Zastosowanie terapii energotonowej w rehabilitacji pacjentów po uszkodzeniach tkanek miękkich stawu kolanowego

Magdalena Wilk, Wojciech W. Fibiger, Bogusław Frańczuk

Magdalena Wilk, Wojciech W. Fibiger, Bogusław Frańczuk – The application of high-tone power therapy in the rehabilitation of patients with soft-tissue damage to the knee joint. Fizjoterapia Polska 2002; 2(2); 118-121

Streszczenie
Wstęp. W artykule przedstawiono wstępne wyniki usprawniania pacjentów po urazach stawu kolanowego z zastosowaniem terapii energotonowej (HiToP). Materiał i metoda. Badaniami objęto 10 pacjentów leczonych w Klinice Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Rehabilitacji CMUJ w Krakowie. Do zabiegów użyto aparat do terapii energotonowej produkcji niemieckiej – HiToP – posiadający homologację w krajach UE. Pacjenci byli poddani serii 10 zabiegów (każdy 45 min.) wykonywanych co 2-gi dzień. Wyniki. U wszystkich badanych pacjentów uzyskano poprawę. Wnioski. Wstępne wczesne wyniki leczenia pacjentów po urazach stawu kolanowego są zachęcające do ich kontynuowania.

Słowa kluczowe:
terapia energotonowa, prądy średniej częstotliwości, urazy stawu kolanowego

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Termogram zespołu bólowego szyjnego odcinka kręgosłupa jako próba obiektywizacji bólu

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Bogusław Frańczuk, Janusz Otfinowski

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Bogusław Frańczuk, Janusz Otfinowski – The thermogram of cervical spinal pain syndrome as an attempt to objectivize pain. Fizjoterapia Polska 2003; 3(3); 250-255

Streszczenie

Wstęp. W pracy oceniono cechy obrazu termowizyjnego, prześledzono zmienność cech w procesie postępowania rehabilitacyjnego oraz dokonano próby określenia współzależności tych cech z ustąpieniem bólu. Materiał i metody. Badania termowizyjne przeprowadzono na grupie 71 pacjentów poddanych postępowaniu rehabilitacyjnemu z powodu zespołu bólowego szyjnego odcinka kręgosłupa. Wyniki. Z przeprowadzonych badań wynika, że obraz termowizyjny okolicy karku u pacjentów z zespołem bólowym szyjnego odcinka kręgosłupa jest inny niż u osób zdrowych – charakteryzuje się dużą asymetrią temperatury karku i zwiększoną hipertermią karku. W procesie postępowania rehabilitacyjnego uwidacznia się wyraźna ewolucja w kierunku symetrii temperatury karku. Wnioski. Wyniki ustąpienia bólu zależą w sposób istotny od cech obrazu termowizyjnego.

Słowa kluczowe:
termowizja, ból, rehabilitacja
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Analiza zmian siły mięśni działających na staw biodrowy u chorych po artroplastykach biodra

Magdalena Wilk, Bogusław Frańczuk

Magdalena Wilk, Bogusław Frańczuk – Analysis of changes in the strength of muscles acting on the hip joint in patients recovering from hip arthroplasty. Fizjoterapia Polska 2003; 3(4); 309-315

Streszczenie

Wstęp. Obserwacja zmian siły mięśni służy do doboru ćwiczeń leczniczych, jak również jest podstawą do oceny wyników rehabilitacji. Ocena kliniczna siły mięśni wg Lovetta jest badaniem subiektywnym, dlatego podjęto próbie jej obiektywizacji poprzez badania tensometryczne oraz obiektywne określenie wartości siły badanych mięśni wg metody Wojtyczka i Zembatego. Materiał i metody. Materiał stanowiło 98 pacjentów operowanych z powodu zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego. Pacjentów podzielono losowo na dwie grupy. Grupa 1 była usprawniana w trakcie pierwszych 7 dni za pomocą aparatów elektryczno-szynowych CPM. Grupa 2 uczestniczyła w standardowej metodzie usprawniania. Po 7 dniach w obu grupach zastosowano taki sam program rehabilitacji. Badania siły mięśni wg skali Lovetta przeprowadzono przed operacją oraz w 3., 7. i 11. dobie od operacji oraz po 1, 3 i 6 miesiącach. Ponadto po 6 miesiącach od zabiegu dokonano w grupie 20 pacjentów pomiarów tensometrycznych. Wyniki. Zmiany siły badanych mięśni miały podobny przebieg we wszystkich badanych grupach. W 3. dobie od operacji we wszystkich mięśniach odnotowano spadek ich siły w obu badanych grupach. W kolejnych badaniach następował wzrost siły, który był w początkowym okresie (do 3 miesiąca) istotnie statystycznie wyższy w grupie 1 (CPM). Różnice w sile mięśniowej były zbliżone po 6 miesiącach w obu grupach. Ocenę Lovetta zestawiono za pomocą opracowanych przez Wojtyczka i Zębatego tabel z wynikami pomiaru tensometrycznego. Stwierdzono brak istotnych różnic. Wnioski. Stwierdzono, że w wyniku artroplastyki biodra przy użyciu protez totalnych pacjenci uzyskują siłę mięśni działających na staw biodrowy w zakresie normy fizjologicznej po 6 miesiącach od operacji.

Słowa kluczowe:
artroplasyka, skala siły mięśni Lovetta, rehabilitacja
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wstępne wyniki wczesnej rehabilitacji pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi po artroplastyce kolana z zastosowaniem ciągłego ruchu biernego

Magdalena Wilk, Bogusław Frańczuk, Rafał Trąbka, Wojciech Szwarczyk

Magdalena Wilk, Bogusław Frańczuk, Rafał Trąbka, Wojciech Szwarczyk – Outcome of early rehabilitation with continous passive motion for patients recovering from surgical reconstruction of the knee due to degenerative changes. A preliminary report. Fizjoterapia Polska 2004; 4(2); 163-166

Streszczenie

Wstęp. Wzrost liczby wykonywanych artroplastyk powoduje ciągłe poszukiwania nowych rozwiązań chirurgicznych i rehabilitacyjnych. Postępowanie rehabilitacyjne ukierunkowane jest przede wszystkim na jak najszybsze umożliwienie pacjentowi powrotu do wykonywania czynności życia codziennego i uzyskanie pełnej samodzielności. Wśród sposobów postępowania rehabilitacyjnego po artroplastykach kolana, zastosowanie znajduje ciągły ruch bierny. Materiał i metoda. W badaniach wzięło udział 60 pacjentów, u których założono całkowite endoprotezy z powodu zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego. Wszystkich pacjentów podzielono losowo na dwie grupy. Obie grupy objęte były takim samym programem rehabilitacji, za wyjątkiem aparatu szynowego CPM, który zastosowano dodatkowo w grupie I. U wszystkich pacjentów wykonano dwukrotnie (przed i po operacji) następujące pomocnicze badania: masy ciała, zakresu ruchów w stawach kolanowych za pomocą inklinometru cyfrowego Sandersa oraz testowanie siły mięśnia czworogłowego uda. Wyniki. Uzyskane wyniki leczenia są korzystniejsze w grupie I, gdzie zastosowano ciągły ruch bierny, zarówno w ocenie średniego zakresu ruchów stawu kolanowego jak i przy użyciu skali VAS oraz w ocenie subiektywnej przeprowadzonej przez pacjentów. Ciągły ruch bierny zastosowany we wczesnej rehabilitacji pacjentów po artroplastykach kolana wpływa na przyspieszenie procesu usprawniania. Wnioski. Wprowadzenie we wczesnym okresie pooperacyjnym ciągłego ruchu biernego wspomaga skrócenie procesu usprawniania, zwiększa zakres ruchów w stawie kolanowym, ogranicza dolegliwości bólowe, umożliwia zniesienie wzmożonego napięcia tkanek miękkich, ułatwia procesy naprawcze i przyspiesza wchłanianie się krwiaków.

Słowa kluczowe:
całkowita endoproteza, zakres ruchu, siła mięśni
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena skuteczności dwóch różnych zabiegów termoterapeutycznych w procesie postepowania rehabilitacyjnego w zmianach zwyrodnieniowych stawu kolanowego

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Bogusław Frańczuk, Jolanta Jaworek, Daniela Mosurska

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Bogusław Frańczuk, Jolanta Jaworek, Daniela Mosurska – An evaluation of the effectiveness of two different thermal therapy procedures in the rehabilitation of patients with degenerative changes in the knee joint. Fizjoterapia Polska 2004; 4(2); 157-162

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest ocena i porównanie skuteczności przeciwbólowego działania zabiegów termoterapii w powiązaniu z zabiegiem magnetoterapii oraz ćwiczeniami czynnymi w odciążeniu poprawiającymi sprawność funkcjonalną stawu kolanowego ze zmianami zwyrodnieniowymi. Materiał i metoda. Badanie poziomu bólu, zakresu ruchów oraz siły grup mięśniowych stawu kolanowego przeprowadzono przed i po postępowaniu rehabilitacyjnym u 48 pacjentów podzielonych losowo na dwie grupy po 24 osoby. Wyniki. W obu grupach stwierdzono zmniejszenie średniego poziomu bólu oraz deficytu ruchu zginania w stawie kolanowym. Nie odnotowano zmian w przyroście średniej siły grup mięśniowych zginaczy i prostowników stawu kolanowego. Wnioski. W przeciwbólowym działaniu oraz w poprawie funkcji stawu kolanowego ze zmianami zwyrodnieniowymi, program rehabilitacyjny z zastosowaniem krioterapii miejscowej okazał się skuteczniejszy od programu z zastosowaniem nagrzewania lampą Sollux.

Słowa kluczowe:
gonartroza, ból, magnetoterapia, krioterapia
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Czynniki ryzyka osteoporozy a BMD u kobiet po menopauzie

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Jolanta Jaworek, Bogusław Frańczuk

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Jolanta Jaworek, Bogusław Frańczuk – Osteoporosis risk factors vs. BMD in post-menopausal women. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 126-132

Streszczenie

Wstęp. Jak wiadomo, główną cechą charakteryzującą osteoporozę jest kruchość kości, której powikłaniami są złamania. W związku z tym podstawowym celem jej leczenia jest zapobieganie złamaniom przez podtrzymanie lub zwiększenie masy kości, zapobieganie upadkom i urazom, zmniejszenie ostrych i przewlekłych dolegliwości oraz poprawa funkcji fizycznych i psychospołecznych. Podkreślić należy znaczenie zwiększonej aktywności fizycznej jako jednego z czynników ochronnych, zapobiegających złamaniom kości w wieku starszym. Osteoporoza staje się więc coraz większym problemem nie tylko natury medycznej, ale także społeczno-ekonomicznej. Ten dynamicznie narastający problem stał się przesłanką do napisania pracy, której celem jest wykazanie, czy i w jakim stopniu wybrane czynniki takie jak wiek, masa ciała oraz aktywność fizyczna, wpływają na poziom gęstości mineralnej kości (BMD) u kobiet po menopauzie. Materiał i metody. Badaniami objęto 54 kobiety, średnia wieku 66,8 lat. Gęstość mineralną kości, którą oceniano na podstawie badania densytometrycznego, przeciwstawiano czynnikom ryzyka osteoporozy i oceniano współzależność. Na podstawie masy i wysokości ciała badanych wyliczono indeks masy ciała (BMI). Dane o aktywności fizycznej dotyczące okresu ostatnich kilkunastu lat uzyskano z wywiadu. Dla oceny poziomu aktywności fizycznej zastosowano własnej konstrukcji 4-stopniową skalę oceny. Wyniki. Wykazano znamienną ujemną zależność pomiędzy gęstością mineralną kości (BMD) a wiekiem badanych kobiet, (p<0,01). Na podobnym poziomie (p<0,01) wykazano korelację pomiędzy gęstością mineralną kości (BMD) a indeksem masy ciała (BMI) badanych kobiet. Natomiast bardzo wysoką korelację na poziomie istotności p<0,001 wykazano z analizy zależności pomiędzy gęstością mineralną kości (BMD) a aktywnością fizyczną badanych kobiet. Wnioski. Znamiennym czynnikiem w profilaktyce osteoporozy jest aktywność fizyczna. Wiek niekoniecznie musi być istotnym czynnikiem ryzyka osteoporozy. Umiarkowana nadwaga wpływa pozytywnie na poziom BMD.

Słowa kluczowe:
osteoporoza, masa ciała, aktywność fizyczna

Ocena skuteczności dwóch różnych zabiegów fizykalnych w kompleksowej fizjoterapii podeszwowej ostrogi piętowej

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Jolanta Jaworek, Bogusław Frańczuk

Bożena Jasiak-Tyrkalska, Jolanta Jaworek, Bogusław Frańczuk – Efficacy of two different physiotherapeutic procedures in comprehensive therapy of plantar calcaneal spur. Fizjoterapia Polska 2007; 7(2), 145-154

Streszczenie

Wstęp. Ostroga piętowa jest to choroba powodująca bóle w okolicy wyrostka przyśrodkowego guza piętowego. Przyczyną bólu jest nacisk skoncentrowany na okolice przyczepu rozcięgna podeszwowego do kości piętowej. Zasadniczym rodzajem leczenia ostrogi piętowej jest fizjoterapia. Jako zabieg fizykalny stosuje się najczęściej ultradźwięki. Obecnie coraz częściej stosuje się fonoforezy, czyli leczenie ultradźwiękami, w którym substancję sprzęgającą aplikator ze skórą, zastępuje lek w postaci żelu. Celem pracy jest ocena skuteczności oraz porównanie metod postępowania fizjoterapeutycznego w ostrodze piętowej z zastosowaniem ultradźwięków oraz fonoforezy. Materiał i metody. Badaniami objęto 40 pacjentów leczonych z powodu podeszwowej ostrogi piętowej, podzielonych losowo na dwie grupy: A z fonoforezy oraz B z ultradźwiękami. Wiek badanych wahał się w granicach 35-80 lat (średnia wieku 57,3 lat). Podstawowym warunkiem zakwalifikowania do badań był brak współistnienia chorób układowych, uogólnionych stanów zapalnych oraz przebytych urazów. Jako kryterium oceny skuteczności postępowania fizjoterapeutycznego przyjęto badania: subiektywnego odczucia bólu skalą VAS, zakresu ruchów zgięcia podeszwowego i odwracania stopy oraz siły grup mięśniowych kształtujących sklepienie podłużne stopy. W celu wnikliwszej charakterystyki, uwzględniającej czynniki ryzyka ostrogi piętowej, w badanych grupach wyznaczano BMI oraz kąt kostkowy Trójkąta Bogdanowia, określający wielkość sklepienia podłużnego stopy. Wyniki. Osoby z podeszwową ostrogą piętową charakteryzują się nadwagą oraz nieznacznym stopniem płaskostopia podłużnego. Wykazano istotne obniżenie poziomu bólu na poziomie p<0,001 w grupie A i na poziomie p<0,01 w grupie B. Podobnie w zakresie ruchu, zarówno zgięcia, jaki odwracania stopy wykazano poprawę na poziomie p<0,001. Także siły grup mięśniowych zginaczy i odwracaczy stopy wzrosły istotnie w obu grupach, odpowiednio na poziomie p<0,001 w grupie A i p<0,05 w grupie B. Wnioski. Obraz kliniczny osób z ostrogą piętową to w większości nadwaga i nieznaczny stopień płaskostopia podłużnego. Zabieg fizykalny fonoforezy jest istotnie skuteczniejszy od zabiegu ultradźwięków w postępowaniu fizjoterapeutycznym podeszwowej ostrogi piętowej.

Słowa kluczowe

ostroga piętowa, leczenie, skuteczność

1 2