Streszczenie

Cel. Praca przedstawia wyniki z badań doświadczalnych, których głównym celem było określenie, w jaki sposób stopień elastyczności układu podparcia protezy kończyny dolnej wpływa na wzorzec wtórnie wyuczonego chodu u pacjenta po amputacji. Materiał i metody. Badanie zrealizowano z udziałem pacjenta (35-letni mężczyzna) z amputacją kończyny dolnej na poziomie 1/3 bliższej kości udowej, który pokonywał zaplanowaną wcześniej ścieżkę chodu. Kryteria włączenia: płeć K i M, amputacja na poziomie 1/3 bliższej uda, wiek poniżej 40. r.ż., amputacja urazowa, poziom aktywności średni, korzystanie z protezy co najmniej rok. Kryteria wyłączenia: wiek powyżej 40. r.ż., amputacje poniżej poziomu 1/3 bliższej uda, amputacje z przyczyn naczyniowych, poziom aktywności niższy od średniego, korzystanie z protezy poniżej jednego roku. W trakcie badania pacjent był zaopatrzony w trzy układy podparcia, odpowiadające trzem stopniom elastyczności stopy protezowej (miękkiej, średniej, twardej). Dane biomechaniczne w trakcie chodu zebrano za pomocą systemu oceny nacisków pomiędzy stopą a wnętrzem buta – FlexinFit firmy Sensor Medica. Wyniki. W całym cyklu chodu faza podporu na kończynie zdrowej trwała najdłużej. Układ podparcia o charakterystyce twardej generuje największą asymetrię przenoszonych obciążeń między kończynami. W tym wariancie podparcia różnica obciążenia między kończyną zdrową a kończyną amputowaną wynosiła 1330 kg/m2, co stanowiło asymetrię na poziomie 21%. Pod względem rozkładu obciążenia najlepsze okazało się podparcie o charakterystyce średniej – średnia podatność podparcia, dla których różnica obciążenia między kończyną zdrową a kończyną amputowaną wynosiła 770 kg/m2, co stanowiło asymetrię na poziomie 12%. Wnioski. Podczas projektowania protezy dla osób po amputacji kończyny dolnej kluczowe jest prawidłowe dopasowanie jej cech do indywidualnych potrzeb pacjenta (regulacja kinematyki protezy, dostosowanie sztywności układu podparcia), by chód był najbliższy prawidłowemu z małym zapotrzebowaniem energetycznym.

Słowa kluczowe:

amputacja kończyny dolnej, analiza chodu, chód protetyczny, rehabilitacja protetyczna