Postawy uczniów szkół ponadgimnazjalnych wobec osób z niepełnosprawnością

Ewa Puszczałowska-Lizis, Sylwia Kędzior, Izabela Zbrońska, Sabina Lizis

E. Puszczałowska-Lizis, S. Kędzior, I. Zbrońska, S. Lizis – Attitudes of high school students towards people with disabilities. Fizjoterapia Polska 2020; 20(4); 144-153

Streszczenie

Wstęp. Postawa społeczna to względnie trwały układ przekonań, emocji, uczuć i zachowań w odniesieniu do danego obiektu / osoby, będący efektem oddziaływań, jakim człowiek jest poddawany przez całe swoje życie. Celem pracy była ocena postaw młodzieży szkół ponadgimnazjalnych wobec osób z niepełnosprawnością.
Materiał i metody. Sondażem diagnostycznym z wykorzystaniem ankiety autorskiej i Skali Postaw Wobec Osób Niepełnosprawnych w szkołach ponadgimnazjalnych objęto 287 uczniów, w tym 122 kobiety i 165 mężczyzn. Analizę wyników wykonano przy użyciu testów: chi-kwadrat, U Manna–Whitneya, ANOVA Kruskala–Wallisa, post-hoc porównań wielokrotnych.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między płcią a częstością zachowań typu ironizowanie i drwiny pod adresem osób z niepełnosprawnością (p < 0,001) oraz uczestnictwem w akcjach na rzecz niepełnosprawnych (p < 0,001). Płeć różnicowała stosunek do akcji charytatywnych na rzecz osób z niepełnosprawnością (p < 0,001), a typ szkoły dywersyfikował postawy młodzieży ponadgimnazjalnej wobec niepełnosprawnych (p = 0,003).
Wnioski. Mężczyźni częściej ironizują i kierują drwiny pod adresem osób z niepełnosprawnością. Kobiety mają lepszy stosunek do akcji charytatywnych na rzecz niepełnosprawnych i częściej w nich uczestniczą. Uczniowie liceów prezentują zdecydowanie bardziej pozytywne postawy niż reprezentanci szkół zawodowych i techników.

Słowa kluczowe:
wpływy społeczne, stereotypy, odrzucenie, akceptacja, socjalizacja
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Sytuacja matek wychowujących dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w odniesieniu do wybranych czynników społeczno-demograficznych i klinicznych

Ewa Puszczałowska-Lizis, Aleksandra Rokosz, Izabela Zbrońska, Sabina Lizis

E. Puszczałowska-Lizis, A. Rokosz, I. Zbrońska, S. Lizis –The situation of mothers raising children with intellectual disabilities in relation to selected sociodemographic and clinical factors. Fizjoterapia Polska 2020; 20(2); 110-124

Streszczenie
Wstęp. Diagnoza niepełnosprawności intelektualnej dziecka może wyzwalać u rodziców różne emocje, w konsekwencji których rodzina może ulec wzmocnieniu i zjednoczeniu lub osłabieniu i destabilizacji. Cel pracy stanowiła ocena sytuacji matek wychowujących dzieci z niepełnosprawnością w zależności od ich wieku, środowiska zamieszkania, poziomu wykształcenia oraz stopnia niepełnosprawności intelektualnej dziecka.
Materiał i metody. Analizie testem chi-kwadrat poddano wyniki 103 ankiet pochodzących z sondażu diagnostycznego, wykonanego w placówkach rewalidacyjno-wychowawczych wśród matek dzieci z niepełnosprawnością intelektualną.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między wiekiem matek a wybieranymi dla dzieci formami edukacji (p = 0,021) i rodzajem zajęć dodatkowych (p = 0,015). Poziom wykształcenia matek wykazywał zależności z rodzajem źródeł informacji o specyfice zaburzeń dziecka (p = 0,043), a stopień niepełnosprawności dziecka z częstością otrzymywania wsparcia od bliskich (p = 0,038), korzystania z instytucjonalnej pomocy materialnej (p = 0,002), rodzajem czynników, które najtrudniej zaakceptować (p = 0,021) i uczuciami na temat przyszłości dzieci (p = 0,002).
Wnioski. Wiek matek determinuje formy edukacji i rodzaj zajęć dodatkowych. Środowisko zamieszkania nie warunkuje sytuacji rodzin wychowujących dziecko z niepełnosprawnością intelektualną. Poziom wykształcenia matek determinuje częstość korzystania ze źródeł informacji o specyfice zaburzeń dziecka. Stopień niepełnosprawności intelektualnej dziecka determinuje częstość, z jaką matki mogą liczyć na wsparcie bliskich, częstość korzystania z pomocy materialnej świadczonej przez instytucje, jak również najtrudniejsze do zaakceptowania czynniki oraz uczucia na temat przyszłości.

Słowa kluczowe:
niepełnosprawność, wsparcie, akceptacja, edukacja

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Porównanie skuteczności dwóch programów terapii uzdrowiskowej u pracownic biurowych z dolegliwościami bólowymi szyjnej części kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych

Ewa Puszczałowska-Lizis, Kamila Dobrucka, Izabela Zbrońska

E. Puszczałowska-Lizis, K. Dobrucka, I. Zbrońska – Comparison of the effectiveness of two health resort therapy programs in office workers with the pain in the cervical spine occurring in the course of degenerative changes. Fizjoterapia Polska 2019; 19(4); 126-135

Streszczenie
Wstęp. W dobie współczesnej cywilizacji dolegliwości kręgosłupa stanowią problem medyczny i społeczny. Mnogość zespołów bólowych, ich nawracający charakter i stałość bólu w przypadkach przewlekłych skłania do poszukiwania skutecznych metod diagnostycznych i terapeutycznych. Celem pracy było porównanie skuteczności dwóch programów terapii uzdrowiskowej w łagodzeniu bólu i eliminowaniu ograniczeń funkcjonalnych u pracownic biurowych z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego.
Materiał i metody. Badaniami objęto 144 pracownice biurowe w wieku 45–55 lat, przebywające na turnusie usprawniającym z powodu dolegliwości bólowych szyjnej części kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych. Pacjentki podzielono na dwie grupy, w zależności od zaaplikowanego programu usprawniania. Narzędzia badawcze stanowiły testy funkcjonalne szyjnej części kręgosłupa (Valsalvy, Kerniga, test kompresyjny i test dystrakcyjny), pomiary linijne zakresów ruchu kręgosłupa szyjnego, skala NRS i wskaźnik NDI. Do analiz wykorzystano testy: chi-kwadrat, t-Studenta, U Manna-Whitney’a i Wilcoxona.
Wyniki. W obu grupach po zakończeniu usprawniania odnotowano statystycznie istotną poprawę pod względem wyników testów funkcjonalnych, zakresów ruchu kręgosłupa szyjnego, wartości skali NRS i wskaźnika NDI. Różnice wyników uzyskanych w badaniu II w stosunku do I były istotnie większe w przypadku pacjentek z grupy I.
Wnioski. Zastosowanie obu programów terapeutycznych wpłynęło na złagodzenie dolegliwości bólowych i polepszenie sprawności funkcjonalnej, jednakże zakres uzyskanej poprawy był zdecydowanie większy w przypadku pacjentek poddanych programowi zawierającemu borowinoterapię.

Słowa kluczowe:
kręgosłup szyjny, ból, sprawność funkcjonalna, balneoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Stopień dostosowania infrastruktury miejskiej Rzeszowa do potrzeb osób z niepełnosprawnością w opinii respondentów z dysfunkcją narządu ruchu przemieszczających się na wózku inwalidzkim

Ewa Puszczałowska-Lizis, Patrycja Birek, Agnieszka Stanuch-Omorczyk

E. Puszczałowska-Lizis, P. Birek, A. Stanuch-Omorczyk – The degree of adaptation of the urban infrastructure of Rzeszów to the needs of people with disabilities in the opinion of respondents with mobility dysfunction in a wheelchair. Fizjoterapia Polska 2019; 19(3); 68-81

Streszczenie
Wstęp. Pomoc osobie z niepełnosprawnością powinna być ukierunkowana zarówno na poprawę jej stanu funkcjonalnego, jak również na adaptację przestrzeni życiowej. Cel pracy stanowiła analiza opinii osób z niepełnosprawnością narządu ruchu na temat dostępności budynków i miejsc użyteczności publicznej w mieście Rzeszów.
Materiał i metody. Badaniami metodą sondażu diagnostycznego objęto 104 mieszkańców Rzeszowa, w tym 44 kobiety i 60 mężczyzn z dysfunkcją narządu ruchu, poruszających się na wózku inwalidzkim. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta. Do analizy wyników wykorzystano testy: U Manna-Whitney’a, Anova Kruskala-Wallisa, post-hoc Dunna z korektą Bonferroniego.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne różnice w subiektywnej ocenie stopnia dostosowania budynków i miejsc użyteczności publicznej do potrzeb osób z niepełnosprawnością (p = 0,029). Osoby z różnym poziomem wykształcenia miały zróżnicowane opinie na temat dostosowania galerii handlowych (p = 0,032) oraz restauracji i pubów (p = 0,005).
Wnioski. Za najlepiej dostosowane respondenci uznali obiekty kulturalno-rozrywkowe, następnie instytucje publiczne, a najsłabiej oceniono komunikację miejską. Osoby z wykształceniem średnim najwyżej oceniły dostosowanie galerii handlowych, restauracji i pubów, respondenci z wykształceniem zawodowym lepiej niż osoby z wykształceniem średnim oceniły dostępność galerii handlowych, z kolei osoby z wykształceniem wyższym w porównaniu do osób z wykształceniem zawodowym lepiej oceniły stopień dostosowania restauracji i pubów.

Słowa kluczowe:
niepełnosprawni, aktywność społeczna, bariery

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Prekursorskie działania Edwarda Madeyskiego na rzecz rozwoju fizjoterapii, wychowania fizycznego i higieny we Lwowie w latach 1870-1906

Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis, Maciej Łuczak

S. Jandziś, E. Puszczałowska-Lizis, Maciej Łuczak – Edward Madeyski’s pioneering activities for the development of physiotherapy, physical education and hygiene in Lviv in the years 1870-1906. Fizjoterapia Polska 2018; 18(4); 130-136

Streszczenie
Autorzy na podstawie materiałów źródłowych i nielicznych opracowań przedstawili działalność Edwarda Madeyskiego na rzecz rozwoju fizjoterapii, wychowania fizycznego i higieny we Lwowie w latach 1870–1906. Ten z wykształcenia lekarz, a z zamiłowania propagator gimnastyki, fizjoterapii, higieny, dietetyki i zdrowego stylu życia stworzył podstawy teorii wychowania fizycznego. Prezentował kierunek zdrowotno-higieniczny, był zwolennikiem „gimnastyki racjonalnej”, opublikował pierwsze polskie podręczniki do nauczania gimnastyki w szkołach. Głównym celem artykułu jest przedstawienie mało znanej działalności E. Madeyskiego w zakresie fizjoterapii jaką prowadził od 1870 r. we własnym Ortopedycznym Zakładzie Gimnastycznym we Lwowie. Leczył tam przy pomocy czynników fizykalnych (gimnastyka lecznicza, masaż, zaopatrzenie ortopedyczne) dzieci ze schorzeniami narządu ruchu, głównie ze skrzywieniami kręgosłupa. Autorzy przedstawili również działania E. Madeyskiego jako nauczyciela i popularyzatora wychowania fizycznego i higieny w Galicji na przełomie XIX i XX wieku. Jego praca dała podstawy do rozwoju teorii wychowania fizycznego, kształcenia specjalistów gimnastyki oraz działalności zakładów ortopedyczno-gimnastycznych. W uznaniu zasług za wieloletnią działalność leczniczą, pedagogiczną i naukową w 1889 r. cesarz nadał mu tytuł profesora.

Słowa kluczowe:
fizjoterapia, gimnastyka lecznicza, historia rehabilitacji

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz artykuł w j. angielskim/Available only English version/下載英文版

Wpływ lecznictwa uzdrowiskowego na funkcję ręki u kobiet z reumatoidalnym zapaleniem stawów

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paulina Murdzyk, Sławomir Jandziś, Marek Kiljański

E. Puszczałowska-Lizis, P. Murdzyk, S. Jandziś, M. Kiljański – The effects of health resort treatment on hand function in female rheumatoid arthritis patients; Fizjoterapia Polska 2018; 18(1); 74-82

Streszczenie

Wstęp. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), to ogólnoustrojowa, przewlekła choroba tkanki łącznej o podłożu immunologicznym. Typowe dla schorzenia zapalenia stawów, głównie rąk prowadzą do osłabienia chwytu i ubytków funkcji manipulacyjnej, co w wielu przypadkach utrudnia codzienne funkcjonowanie i powoduje zależność od otoczenia. Celem pracy była ocena efektów terapii uzdrowiskowej w aspekcie poprawy funkcji ręki u kobiet z RZS na tle grupy porównawczej pacjentek usprawnianych w warunkach ambulatoryjnych.
Materiał i metody. Dwukrotnym badaniem objęto 120 kobiet z RZS w wieku 35-45 lat, w tym 60 pacjentek usprawnianych w Szpitalu Uzdrowiskowym „Ziemowit” w Rymanowie-Zdroju i 60 pacjentek poddanych terapii w warunkach ambulatoryjnych w Zakładzie Medycyny Pracy NZOZ w Sanoku. Przeprowadzono badanie chwytu szczypcowego i chwytu klucza oraz test Grinda. Do analiz wykorzystano test Wilcoxona i nieparametryczny test niezależności Chi-kwadrat Pearsona.
Wyniki. Po zakończeniu terapii w obu grupach uległa zwiększeniu liczba kobiet, które były w stanie poprawnie wykonać chwyt szczypcowy i chwyt klucza a w teście Grinda nie odczuwały bólu w okolicy stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka. Stwierdzono również statystycznie istotny, wskazujący na poprawę wzrost wartości punktowych (zgodnie z przyjętym systemem „0-1”) odnoszących się do poszczególnych testów.
Wnioski. Kompleksowe postępowanie w leczeniu uzdrowiskowym i terapia w warunkach ambulatoryjnych w podobnym stopniu wpływają na poprawę parametrów funkcjonalnych ręki u pacjentek z RZS.

Słowa kluczowe:

choroby reumatyczne, ograniczenia funkcjonalne, rehabilitacja

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Dr Teodor Bakody prekursorem szwedzkiej gimnastyki leczniczej w Polsce

Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis, Marek Kiljański, Maciej Łuczak

S. Jandziś, E. Puszczałowska-Lizis, M. Kiljański, M. Łuczak – Precursory activity of Teodor Bakode, PhD on the field of Swedish remedial gymnastics in Lvov within (1856-1861). FP 2017; 17(3); 104-111

Streszczenie

Autor na podstawie analizy materiałów źródłowych zawartych w XIX-wiecznych czasopismach medycznych i prasie codziennej oraz w oparciu o nieliczne opracowania przedstawił działalność w zakresie fizjoterapii jaką prowadził dr med. Teodor Bakody we Lwowie w latach 1856-1861. Z wniosków wynikających z dokonanej analizy wynika jednoznacznie, że w założonych przez siebie zakładach gimnastycznych jako pierwszy na ziemiach polskich wprowadził szwedzki system gimnastyczny opracowany przez P. Linga. Zastosował go również w leczeniu pacjentów w Zakładzie Wodoleczniczym Kisielka we Lwowie. W opracowaniu przedstawiono publikacje dr. T. Bakody, w których przybliżał społeczeństwu korzyści wynikające z zastosowania gimnastyki szwedzkiej w leczeniu i profilaktyce wielu chorób. Pochodzący z Węgier dr Teodor Bakody jest prekursorem szwedzkiej gimnastyki leczniczej w Polsce. Wprowadził ją bowiem 36 lat wcześniej, niż uznawana powszechnie za założycielkę pierwszego zakładu gimnastyki szwedzkiej Helena Kuczalska.

Słowa kluczowe:
Szwedzka gimnastyka lecznicza, Teodor Bakody, historia fizjoterapii w Polsce

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Gimnastyka lecznicza w działalności zakładów gimnastycznych na ziemiach polskich przed 1914 r.

Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis, Marek Kiljański

S. Jandziś, E. Puszczałowska-Lizis, M. Kiljański – Healing gymnastics in activity of gymnastic units on Polish land before 1914. FP 2014; 14(1); 74-84

Streszczenie
Początek zorganizowanych form gimnastyki leczniczej w Polsce związany jest z powstaniem zakładów gimnastycznych. Pierwsze tego rodzaju placówki powstały w Warszawie – Zakład Gimnastyczny Teodora Matthesa (1831), Krakowie – Szkoła Gimnastyczna Ludwika Bierkowskiego (1837), Poznaniu – Zakład Gimnastyczny Teofila Mateckiego (1840) oraz we Lwowie – Zakład Organopatyczny Teodora Bakody’ego (1856). W oparciu o wymienione zakłady ukształtowały się w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Lwowie pierwsze cztery ośrodki rozwoju gimnastyki leczniczej na ziemiach polskich. Działalność zakładów gimnastycznych miała znaczący wkład w późniejszy rozwój fizjoterapii i rehabilitacji medycznej w Polsce. Początkowo w zakładach stosowano gimnastykę leczniczą opartą na wzorach niemieckich, a w kolejnych latach wprowadzono szwedzki system gimnastyki P. H. Linga i metodę mechanoterapii G. Zandera. Właścicielami dziewiętnastowiecznych zakładów gimnastycznych w Polsce byli lekarze i pierwsi specjaliści w dziedzinie leczenia ruchem spoza świata lekarskiego – prekursorzy współczesnych fizjoterapeutów. W okresie tym powstały również pierwsze szkoły kształcące fizjoterapeutów w naszym kraju.

Słowa kluczowe:
zakłady gimnastyczne, historia rehabilitacji, gimnastyka lecznicza, fizjoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Analiza potencjalnych czynników ryzyka syndromu wypalenia zawodowego u fizjoterapeutów

Ewa Puszczałowska-Lizis, Monika Niebieszczańska, Sławomir Jandziś, Marek Kiljański

E. Puszczałowska-Lizis, M. Niebieszczańska, S. Jandziś, M. Kiljański – The Analysis of Potential Risks Factors for Professional Burnout Syndrome in Physiotherapists. FP 2015; 15(2); 68-80

Streszczenie
Cel pracy. Wypalenie zawodowe, określane jako psychiczne i emocjonalne wyczerpanie, charakteryzuje się utratą energii, zaangażowania w pracę, brakiem planów do realizacji na przyszłość. Celem pracy była analiza potencjalnych czynników warunkujących wypalenie zawodowe fizjoterapeutów.
Materiał i metody. Badaniami objęto 102 fizjoterapeutów zatrudnionych w placówkach leczniczych na terenie województwa podkarpackiego. Narzędzie badawcze stanowił Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego Christiny Maslach według polskiej adaptacji Pasikowskiego. Obliczono podstawowe miary statystyki opisowej. Do oceny różnic w przeciętnym poziomie cechy liczbowej w więcej niż dwóch populacjach zastosowano analizę wariancji ANOVA Kruskala-Wallisa. W przypadku stwierdzenia statystycznie istotnych różnic wykonano test post-hoc porównań wielokrotnych. Do oceny różnic w przeciętnym poziomie cechy liczbowej w dwóch populacjach zastosowano test U Manna-Whitney’a.
Wyniki. Stwierdzono istotnie wyższe wartości ogólnego wskaźnika wypalenia zawodowego u fizjoterapeutów w wieku 35-40 lat (p=0,0078), aktywnych zawodowo ponad 10 lat (p=0,0026) i nie podejmujących aktywności fizycznej pozazawodowej (p=0,0004). Wartości wskaźnika określającego poziom satysfakcji zawodowej były istotnie niższe u fizjoterapeutów nie uczestniczących w kształceniu podyplomowym (p=0,0388).
Wnioski. Istnieje potrzeba podejmowania działań ukierunkowanych na wsparcie emocjonalne pracowników i pomoc w rozwiązywaniu problemów. Należy zachęcać fizjoterapeutów do systematycznego podnoszenia kwalifikacji oraz propagować zasadę dbałości o własną kondycję psychofizyczną poprzez podejmowanie aktywności fizycznej pozazawodowej.

Słowa kluczowe:
wyczerpanie emocjonalne, depersonalizacja, satysfakcja zawodowa,  fizjoterapeuci

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Dymorfizm płciowy cech morfologicznych stóp kobiet i mężczyzn po 60 roku życia

Ewa Puszczałowska-Lizis, Przemysław Bujas, Jarosław Omorczyk, Leszek Nosiadek

E. Puszczałowska-Lizis, P. Bujas, J. Omorczyk, L. Nosiadek. Sexual dimorphism in foot morphology in women and men over 60. FP 2016; 16(3); 88-94

Streszczenie
Wstęp. Stopa ludzka, będąca elementem podporowo-nośnym, kształtuje się przez całe życie, w indywidualny dla każdego człowieka sposób. W wieku podeszłym jest szczególnie narażona zmiany inwolucyjne. Celem pracy jest określenie różnic dymorficznych w wybranych cechach budowy stóp między kobietami a mężczyznami po 60 roku życia.
Materiał i metody. Badaniami metodą podoskopową objęto seniorów z województwa podkarpackiego i małopolskiego, w tym 116 kobiet i 82 mężczyzn. Badanych kwalifikowano do 3 przedziałów wieku: 60-69 lat, 70-79 lat, 80-90 lat. W analizach uwzględniono następujące wskaźniki: kąt Clarke’a, kąt piętowy (γ), kąt koślawości palucha (α), kąt szpotawości V palca (β). Obliczono podstawowe miary statystyki opisowej. Istotność różnic cech morfologicznych stóp między kobietami a mężczyznami oceniono testem U Manna-Whitney’a.
Wyniki. U obu płci stwierdzono pogorszenie się analizowanych wskaźników w stosunku do wartości normatywnych. Statystycznie istotne międzypłciowe różnice dotyczyły wartości kąta Clarke’a i kąta koślawości palucha (α).
Wnioski. Cechami znamiennie różnicującymi stopy kobiet i mężczyzn po 60 roku życia są: kąt Clarke’a i kąt koślawości palucha (α). Upowszechnianie kinezyprofilaktyki gerontologicznej powinno stanowić nieodzowny element w działaniach ukierunkowanych na opóźnianie procesów inwolucyjnych, w celu utrzymania na optymalnym – w stosunku do wieku – poziomie sprawności statyczno-dynamicznej narządu ruchu.

Słowa kluczowe:
starzenie się, stopa, wysklepienie podłużne, wysklepienie poprzeczne, ustawienie palucha, ustawienie V palca

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

1 2