Streszczenie

Komórki nerwowe w niektórych sytuacjach wykazują specyficzny sposób zachowania określany jako aktywność spontaniczna. Polega ona na generowaniu samoistnych, to znaczy niewywołanych bezpośrednio przez bodziec zewnętrzny, potencjałów czynnościowych. Miejscem ich powstawania jest najczęściej zakończenie włókna nerwowego położone w obszarze uszkodzenia tkanki i podlegające najczęściej sensytyzacji, bądź też nerwiak pourazowy (neuroma). Aktywność spontaniczna włókna nerwowego może mieć zróżnicowaną formę i różne nasilenie. Z punktu widzenia klinicznego istotne jest, czy aktywność ta stanowi jeszcze fizjologiczną formę przekazywania wiadomości organizmowi, czy też zaczyna ona przyjmować wyłącznie formę aktywności patologicznej, zatracając swoją funkcję informacyjną. Szczególnego znaczenia nabiera to pytanie w przypadku wolnoprzewodzących włókien nerwowych o charakterze nocyceptywnym, przekazujących do ośrodkowego układu nerwowego informację o silnych bodźcach oddziałujących na tkankę i zdarzeniach grożących jej uszkodzeniem. Następstwem aktywności tej grupy włókien nerwowych jest bowiem pobudzenie ośrodkowych struktur układu nocyceptywnego, wywołanie odczucia bólu, a także możliwość wystąpienia hiperalgezji i alodynii. Badanie aktywności spontanicznej ma szczególny wymiar w odniesieniu do stosowanych w praktyce metod rehabilitacyjnych i zabiegów fizjoterapeutycznych. Generowanie takiej aktywności przez neurony może prowadzić do modulowania progów odczuwania wrażeń sensorycznych u pacjentów, w tym również bólowych, co może niekorzystnie wpływać na odbiór stosowanej u nich terapii.

Słowa kluczowe

aktywność spontaniczna, włókno nerwowe, nerwiak, stan zapalny