Problemy posturalne dzieci z m.p.dz. na przykładzie niedowładów połowiczych

Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Andrzej Szopa, Janusz Nowotny

Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Andrzej Szopa, Janusz Nowotny – Postural problems of children with CP based on hemiparesis. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 253-259

Streszczenie
Wstęp. W przypadku uszkodzenia niedojrzałego mózgu zostaje zaburzony rozwój mechanizmu antygrawitacyjnego. Możliwość przyjmowania coraz to wyższych pozycji zapewniają tu jedynie mechanizmy kompensacyjne. Celem podjętych badań było rozpoznanie zaburzeń posturalnych u dzieci z m. p. dz, w zależności od rodzaju wykorzystywanych mechanizmów kompensacyjnych. Materiał i metodyka. Przebadanych zostało 18 dzieci z niedowładem połowiczym rozwiniętym, w wieku od 5 do 14 lat. Przeprowadzono zobiektywizowane pomiary posturometryczne podczas samodzielnego utrzymywania pozycji stojącej. Fotogrametrycznie oceniano przestrzenny układ poszczególnych segmentów ciała, a jednocześnie przy użyciu platformy barorezystywnej oceniano rozkład sił nacisku na płaszczyźnie podparcia. Wyniki. Wśród badanych zaobserwowano dwojakiego rodzaju wzorce posturalne – wzorzec prograwitacyjny oraz antygrawitacyjny – zróżnicowane przede wszystkim pod względem nawykowego przeciążania lub odciążania jednej z kończyn dolnych, przesunięcia rzutu ogólnego środka ciężkości ciała na czworoboku podparcia oraz charakterystycznym wzajemnym ułożeniem linii barków i miednicy. Wnioski. Charakter zaburzeń posturalnych u dzieci z niedowładem połowiczym zależy od anty- lub prograwitacyjnego charakteru niedowładu. Rozwój zaburzeń posturalnych u dzieci z m. p. dz. jest przewidywalny, wobec czego należy je od początku uwzględnić w procesie usprawniania
Słowa kluczowe
mózgowe porażenie dziecięce (m.p.dz.), kompensacyjny mechanizm antygrawitacyjny, zaburzenia posturalne

Wpływ ćwiczeń derotacyjnych na korekcję układu kręgosłupa

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny – The effect of derotation exercises on correction of spinal alignment. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 384-392

Streszczenie
Wstęp. Boczne skrzywienie kręgosłupa jak wiadomo jest wadą trójpłaszczyznową, a więc właściwe postępowanie korekcyjne w tym przypadku powinno oddziaływać na każdą z trzech płaszczyzn. Nie zawsze jednak takie globalne podejście ma miejsce w reedukacji posturalnej. Duży nacisk, zwłaszcza w gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej prowadzonej w szkołach, kładziony jest na korekcję bocznego wygięcia w płaszczyźnie czołowej, ćwiczenia elongacyjne oraz wzmacniające tzw. gorset mięśniowy. Składowa rotacyjna natomiast w większości przypadków zostaje pomijana. Celem pracy była analiza ćwiczeń rotacyjnych oraz odpowiedź na pytanie czy i w jaki sposób korekcja układu kręgosłupa w ćwiczeniach derotacyjnych powoduje doraźne zmiany w postawie ciała. Materiał i metody. Badaniami objęto 73 osoby w dwóch grupach wiekowych (dzieci w wieku szkolnym i osoby dorosłe) z rozpoznaną skoliozą w odcinku piersiowym. Oceny postawy ciała dokonano metodą fotogrametryczną, w różnych pozycjach wyjściowych swobodnych i w skorygowanym układzie kręgosłupa, a także w trakcie wykonywanego ćwiczenia derotacyjnego z użyciem przyrządy typu „bancho”. Wyniki. Zaobserwowano znaczne różnice w umiejętności czynnej korekcji w grupie dzieci w wieku szkolnym, w porównaniu z grupą osób dorosłych. Stwierdzono również zależność istotną statystycznie pomiędzy wiekiem badanych a możliwością korekcji układu kręgosłupa w trakcie wykonywania ćwiczenia derotacyjnego. Wnioski. 1. Możliwość korekcji kręgosłupa staje się jeszcze większa gdy uwzględniona zostaje składowa rotacyjna. 2. Ćwiczenia derotacyjne stanowią istotny element gimnastyki korekcyjnej, szczególnie w wieku szkolnym.
Słowa kluczowe
skolioza, ułożenie ciała, ćwiczenia derotacyjne

Zmiany postawy ciała w pierwszych sześciu latach nauki szkolnej

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna – Body posture changes during first six years of school education. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 378-383

Streszczenie
Wstęp. Podstawowym elementem oddziaływania profilaktycznego są badania przesiewowe (tzw. bilanse zdrowia), przeprowadzane m.in. w okresach „skoków wzrostowych”, których nieodłączną składową jest ocena postawy ciała. Badania takie służą „wyłowieniu” z populacji dzieci zagrożonych rozwojem wady postawy, lub z rozwiniętą już wadą, by w razie potrzeby poddać je oddziaływaniom korekcyjnym. Celem pracy była ocena postawy ciała młodzieży w okresie drugiego skoku wzrostowego w porównaniu z ich postawą w siódmym roku życia. Materiał i metody. Badaniami objęto początkowo 116 osób, lecz do dalszej oceny zakwalifikowano tylko 63 uczniów, u których dwukrotnie dokonano oceny postawy ciała przy pomocy zmodyfikowanej metody punktowej. Po raz pierwszy badanie wykonano u uczniów w wieku 7 lat, a po raz drugi 13-latków, a następnie porównano uzyskane wyniki. Wyniki. Badania potwierdziły zmienność postawy ciała wśród badanych osób. W przypadku 1/3 badanych postawa nie uległa zmianie, a postawa prezentowana przez pozostałych uczniów w połowie uległa poprawie, a w połowie pogorszeniu. W badaniu drugim nie zaobserwowano już uczniów ze znaczną wadą postawy, choć badanie to wykazało także mniejszą liczbę dzieci z postawą prawidłową. W okresie pomiędzy badaniami dzieci, których postawa nie była prawidłowa, w większości uczęszczały raz w tygodniu na gimnastykę korekcyjną w szkole. Wnioski. 1. Wyniki badań potwierdziły zmienność postawy – zarówno w kierunku samoistnej poprawy, jak i jej pogorszenia. 2. Możliwość samoistnej poprawy dotyczy tylko dzieci z nieznacznymi nieprawidłowościami postawy ciała.
Słowa kluczowe
postawa ciała, badania przesiewowe, zmienność postawy

Problem badań funkcjonalnych w fizjoterapii

Janusz Nowotny, Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna

Janusz Nowotny, Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna – Functional testing in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 245-257

Streszczenie
Skutkiem urazu bądź choroby są nie tylko określone objawy kliniczne, ale często też rozwija się dysfunkcja ograniczająca funkcjonowanie chorego w normalnym życiu społecznym. Podstawę dla ustalania optymalnego planu usprawniania stanowi pełne rozeznanie odnośnie podstawowych problemów chorego, w tym także funkcjonalnych. Służą temu nie tylko rutynowe badania kliniczne, ale i specjalne testy, a ostatnio również badania funkcjonalne z wykorzystaniem specjalnej aparatury. Wyniki tych badań pozwalają także na śledzenie postępów usprawniania. Celem pracy jest przedstawienie problematyki badań funkcjonalnych w odniesieniu do podstawowych problemów niepełnosprawności i planowania oraz kontrolowania procesu usprawniania. W kolejnych częściach pracy problematykę badań funkcjonalnych przedstawiono na przykładach podstawowych problemów (upośledzeń i ograniczeń) posturalnych i lokomocyjnych. Szczególną uwagę zwrócono na potrzebę obiektywizacji badań i możliwości uzyskiwania wymiernych wyników. Zwrócono też uwagę na umiejętność lokalizowania rozmaitych objawów w łańcuchach przyczynowo-skutkowych oraz na konieczność właściwej interpretacji uzyskiwanych wyników badań.
Słowa kluczowe
niepełnosprawność, ograniczenia, badania funkcjonalne, planowanie terapii

Płaszczyzna podparcia u niemowląt z zaburzeniami ruchowymi pochodzenia ośrodkowego

Krzysztof Czupryna, Grzegorz Serkies, Janusz Nowotny

Krzysztof Czupryna, Grzegorz Serkies, Janusz Nowotny – Base of support in babies with central origin movement disorders. Fizjoterapia Polska 2011; 11(2); 107-114

Streszczenie
Rozwój mózgowego porażenia dziecięcego (m. p. dz.) poprzedza występowanie zaburzeń ruchowych pochodzenia ośrodkowego (z. r. p. o.). Dla potrzeb wczesnego usprawniania dzieci zagrożonych rozwojem m. p. dz. konieczne jest nie tylko wczesne rozpoznawanie z. r. p. o., ale i ocena wzorców postawno-ruchowych tych dzieci. Celem badań była ocena rozkładu obciążeń na płaszczyźnie podparcia w pozycji leżącej u niemowląt z z. r. p. o., w kontekście wyników oceny reakcji ułożenia tych dzieci. Badaniami objęto 14 dzieci z z. r. p. o. oraz 8 dzieci zdrowych. Na specjalnej platformie badano wielkość i układ płaszczyzny podparcia w pozycji pronacyjnej i supinacyjnej. Obliczano wielkość płaszczyzny podparcia jako % przedniej bądź tylnej powierzchni ciała, a następnie dystrybucję obciążeń prawej i lewej oraz górnej i dolnej części ciała. Stwierdzono, że niemowlęta młodsze w pozycjach leżących charakteryzuje asymetryczny układ płaszczyzny podparcia. Asymetria ta była wyraźniejsza w pozycji supinacyjnej i zdecydowanie większa u dzieci z. r. p. o. Zaobserwowano też większe obciążanie dolnych partii ciała, zwłaszcza w pozycji pronacyjnej. U dzieci z z. r. p. o. w obu pozycjach asymetria obciążeń jest większa niż u dzieci zdrowych, a w pozycji supinacyjnej dłużej utrzymuje się tendencja do większego obciążania dolnych partii ciała.
Słowa kluczowe
zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego, płaszczyzna podparcia
w pozycji leżącej, reakcje ułożenia wg Vojty

Sprawność mechanizmów regulujących postawę ciała u dzieci i młodzieży ze skoliozami niskostopniowymi

Wojciech Cieśla, Tomasz Cieśla, Janusz Nowotny

Wojciech Cieśla, Tomasz Cieśla, Janusz Nowotny – The efficiency of mechanism regulating body posture among children and teenagers with low degree scoliosis. Fizjoterapia Polska 2011; 11(4); 317-326

Streszczenie
Wstęp. Utrzymanie pionowej postawy ciała wymaga m.in. sprawnego funkcjonowania mechanizmów regulujących równowagę, natomiast nieprawidłowy układ ciała w przypadku skoliozy zmienia warunki zrównoważenia ciała i w ten sposób może wpływać na funkcjonowanie tych mechanizmów. Celem pracy była ocena kiedy i w jaki sposób neurofizjologiczne mechanizmy regulujące postawę ciała zaczynają być mniej sprawne i czy skolioza niskiego stopnia może być powodem tego typu negatywnych zmian. Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 138 dzieci w wieku od 7 do 15 lat. Grupę zasadniczą tworzyło 88 dzieci ze skoliozą niskiego stopnia. Grupa kontrolna składała się z 50 dzieci bez jakichkolwiek problemów posturalnych. W celu szczegółowej oceny parametrów posturometrycznych oraz oceny zachowania się i rzutu OSC, przeprowadzono w sposób zsynchronizowany badanie stabilometryczne i fotogrametryczne zarówno z włączoną, jak i wyłączona kontrolą wzrokową. Wyniki. Czynniki takie jak skolioza czy płeć nie mają wpływu na zachowanie się rzutu OSC na osi X. Istotny okazał się wpływ kontroli wzrokowej i wieku badanych na zachowanie się OSC. Wnioski. U dzieci i młodzieży ze skoliozami niskiego stopnia, lokalizacja i zachowanie się rzutu OSC nie różnią się w istotny sposób od analogicznych parametrów u dzieci i młodzieży bez skoliozy. Sprawność mechanizmów regulujących postawę ciała polepsza się wraz z wiekiem, a procesy te nie są wyraźnie zaburzone u dzieci i młodzieży ze skoliozami niskostopniowymi.
Słowa kluczowe
postawa ciała, niskostopniowe skoliozy, fotogrametria
1 2