Porównanie obwodów kończyn górnych u kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi korzystających i nie korzystających z wczesnej profesjonalnej rehabilitacji

Elżbieta Niedbała, Leszek Kołodziejski

E. Niedbała, L. Kołodziejski – Porównanie obwodów kończyn górnych u kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi korzystających i nie korzystających z wczesnej profesjonalnej rehabilitacji. FP 2013; 13(4); 37-43

Streszczenie
Usunięcie układu chłonnego pachy podczas radykalnej amputacji piersi (RAP) utrudnia odpływ chłonki z kończyny górnej i może powodować obrzęk limfatyczny kończyny górnej (OLKG). Celem badania było porównanie obwodów kończyn górnych u kobiet po radykalnym leczeniu raka piersi (RP) korzystających i nie korzystających z wczesnej profesjonalnej rehabilitacji. Materiał i metody. Badaniem objęto 146 członkiń klubów Amazonka poddanych jednostronnej RAP sposobem Maddena w latach 2002-2009. 71 pacjentek z województwa małopolskiego (grupa M) operowano w Centrum Onkologii w Krakowie i 75 z województwa świętokrzyskiego (grupa Ś) operowano w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. U wszystkich stosowano jednakowe standardowe postępowanie onkologiczne. Jedyną znaczącą różnicą między ośrodkami leczącymi był sposób prowadzenia wczesnej rehabilitacji chorych. W grupie M prowadziły ją przeszkolone pielęgniarki i wolontariuszki klubu Amazonka a chore kontynuowały samodzielnie ćwiczenia w domu. W grupie Ś zawodowi fizjoterapeuci prowadzili kompleksową rehabilitację w warunkach stacjonarnych. U wszystkich kobiet uzyskano dane dotyczące wieku, przebytego leczenia i rehabilitacji oraz wykonano pomiary obwodów obu kończyn górnych. Kobiety obu grup (M i Ś) porównano pod względem cech populacyjnych, przebytego leczenia oraz obwodów kończyn górnych i występowania OLKG.
Wyniki. Pomimo znaczącej różnicy w prowadzeniu wczesnego usprawniania pacjentki z M i Ś nie różniły się znacząco wielkością obwodów kończyn górnych oraz występowaniem i wielkością OLKG po stronie RAP.
Wnioski:
1. U kobiet po radykalnej amputacji piersi poddanych wczesnej profesjonalnej i nieprofesjonalnej rehabilitacji, w późnym okresie obserwacji obwody kończyn górnych były podobne.
2. W obu grupach (M i Ś) odsetek kobiet z OLKG był niski.

Słowa kluczowe:
mastektomia, obwody kończyn górnych, obrzęk limfatyczny

Artykuł dostępny tylko w j. polskim