Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis, Maciej Łuczak

S. Jandziś, E. Puszczałowska-Lizis, Maciej Łuczak – Edward Madeyski’s pioneering activities for the development of physiotherapy, physical education and hygiene in Lviv in the years 1870-1906. Fizjoterapia Polska 2018; 18(4); 130-136

Streszczenie
Autorzy na podstawie materiałów źródłowych i nielicznych opracowań przedstawili działalność Edwarda Madeyskiego na rzecz rozwoju fizjoterapii, wychowania fizycznego i higieny we Lwowie w latach 1870–1906. Ten z wykształcenia lekarz, a z zamiłowania propagator gimnastyki, fizjoterapii, higieny, dietetyki i zdrowego stylu życia stworzył podstawy teorii wychowania fizycznego. Prezentował kierunek zdrowotno-higieniczny, był zwolennikiem „gimnastyki racjonalnej”, opublikował pierwsze polskie podręczniki do nauczania gimnastyki w szkołach. Głównym celem artykułu jest przedstawienie mało znanej działalności E. Madeyskiego w zakresie fizjoterapii jaką prowadził od 1870 r. we własnym Ortopedycznym Zakładzie Gimnastycznym we Lwowie. Leczył tam przy pomocy czynników fizykalnych (gimnastyka lecznicza, masaż, zaopatrzenie ortopedyczne) dzieci ze schorzeniami narządu ruchu, głównie ze skrzywieniami kręgosłupa. Autorzy przedstawili również działania E. Madeyskiego jako nauczyciela i popularyzatora wychowania fizycznego i higieny w Galicji na przełomie XIX i XX wieku. Jego praca dała podstawy do rozwoju teorii wychowania fizycznego, kształcenia specjalistów gimnastyki oraz działalności zakładów ortopedyczno-gimnastycznych. W uznaniu zasług za wieloletnią działalność leczniczą, pedagogiczną i naukową w 1889 r. cesarz nadał mu tytuł profesora.

Słowa kluczowe:
fizjoterapia, gimnastyka lecznicza, historia rehabilitacji