Rozkład sił nacisku mas ciała na podłoże u dzieci z zaburzeniami ruchowymi pochodzenia ośrodkowego, jako wyraz zaburzeń rozwoju napięcia posturalnego

Andrzej Szopa, Małgorzata Domagalska, Janusz Nowotny

Andrzej Szopa, Małgorzata Domagalska, Janusz Nowotny – Distribution of body mass on the support base in cerebral motor disorders children as an expression of antigravity unabilities. Fizjoterapia Polska 2007; 7(3); 250-257

Streszczenie
Wstęp. Zaburzenia zdolności dostosowywania się aktywności mięśniowej do zadań posturalnych i motorycznych są podstawowym objawem potencjalnych i rzeczywistych zaburzeń ośrodkowych. Celem podjętych badań była próba wykorzystania oceny rozkładu sił nacisku ciała na podłoże do oceny zdolności dostosowania się napięcia mięśniowego do różnych form aktywności posturalnej. Materiał i metody. Badaniami objęto trzy grupy dzieci: dzieci z zaburzeniami ruchowymi pochodzenia ośrodkowego II° i III° oraz dzieci hospitalizowanych z powodu zapalenia płuc, w wieku od 6-12 miesięcy — po 15 osób każda. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem maty sensorowej, z odpowiednim oprogramowaniem (LQck GmbH). U badanych dwukrotnie dokonano pomiaru sił nacisku ciała na podłoże, w trzech pozycjach: supinacyjnej, pronacyjnej oraz siedzącej. Wyniki. Istotne statystycznie zróżnicowanie wyników pomiędzy pierwszym i drugim pomiarem (w tej samej pozycji) było zasadą wśród dzieci bez zaburzeń rozwojowych, rzadziej pojawiało się u dzieci z lżejszymi zaburzeniami, a wcale — w grupie z ciężkimi zaburzeniami. U dzieci z ciężkimi zaburzeniami występowały wyraźne cechy asymetrii rozkładu ciężaru, w odróżnieniu od dwóch pozostałych grup, gdzie dominował obraz symetrii posturalnej. Wnioski. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że ocena rozkładu sił nacisku ciała na podłoże pozwala — wprawdzie pośrednio, ale obiektywnie i porównywalnie — ocenić rozkład napięcia mięśniowego w różnych formach aktywności posturalnej i stanowi cenne uzupełnienie oceny jakości wzorców posturalnych.
Słowa kluczowe
zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego, wzorce postawy, płaszczyzna podporu, rozkład masy ciała

Konsekwencje posturalne zaburzeń napięcia mięśniowego u dzieci z hemiparezą

Andrzej Szopa, Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Maciej Płaszewski

Andrzej Szopa, Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Maciej Płaszewski – Postural consequences of muscle tone disorders in children with cerebral palsy (hemiparesis). Fizjoterapia Polska 2007; 7(3); 241-249

Streszczenie
Wstęp. W spontanicznym rozwoju dzieci z porażeniem mózgowym (m. p. dz.) mamy do czynienia z samoistnym wyrównywaniem zaburzeń napięcia mięśniowego, co prowadzi do rozwoju nieprawidłowych wzorców postawnych i ruchowych. Celem podjętych badań było rozpoznanie i zdefiniowanie niektórych kompensacyjnych wzorców posturalnych u dzieci z m. p. dz. Materiał i metody. Badaniami objęto 18 dzieci z rozwiniętym niedowładem połowiczym, w wieku 5-14 lat. Przeprowadzono zobiektywizowane pomiary wzorców postawy podczas samodzielnego utrzymywania kolejnych pozycji — stojącej obunóż i jednonóż, klęku prostego i jednonóż oraz pozycji siedzącej. Fotogrametrycznie oceniano przestrzenny układ ciała, a jednocześnie przy użyciu platformy barorezystywnej, oceniano rozkład sił nacisku na płaszczyźnie podparcia. Wyniki. W dwunożnej pozycji stojącej u badanych zaobserwowano dwojakiego rodzaju wzorce posturalne — wzorzec prograwitacyjny oraz antygrawitacyjny. U wszystkich badanych z wzorcem prograwitacyjnym zaobserwowano boczne skrzywienia kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym. Ich wartości kątowe były zdecydowanie większe niż analogiczne w grupie niedowładów antygrawitacyjnych. W pozycjach jednonożnych układ powyższych parametrów pozostawał taki sam, podczas gdy w pozycji siedzącej u dzieci z wzorcem prograwitacyjnym zmienił się wzajemny układ linii barków i miednicy na równoległy. Wśród badanych z wzorcem anty-grawitacyjnym doszło do przeciążenie strony przeciwnej niż w pozycji stojącej. Wnioski. 1. Wzorce posturalne u dzieci z niedowładem połowiczym są stereotypowe i różnią się pomiędzy sobą w zależności od anty- lub prograwitacyjnego charakteru niedowładu. 2. Ich rozwój jest przewidywalny i można nim sterować w procesie usprawniania.
Słowa kluczowe
mózgowe porażenie dziecięce, kompensacyjny mechanizm antygrawitacyjny, wzorce postawy

Problemy posturalne dzieci z m.p.dz. na przykładzie niedowładów połowiczych

Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Andrzej Szopa, Janusz Nowotny

Małgorzata Domagalska, Krzysztof Czupryna, Andrzej Szopa, Janusz Nowotny – Postural problems of children with CP based on hemiparesis. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 253-259

Streszczenie
Wstęp. W przypadku uszkodzenia niedojrzałego mózgu zostaje zaburzony rozwój mechanizmu antygrawitacyjnego. Możliwość przyjmowania coraz to wyższych pozycji zapewniają tu jedynie mechanizmy kompensacyjne. Celem podjętych badań było rozpoznanie zaburzeń posturalnych u dzieci z m. p. dz, w zależności od rodzaju wykorzystywanych mechanizmów kompensacyjnych. Materiał i metodyka. Przebadanych zostało 18 dzieci z niedowładem połowiczym rozwiniętym, w wieku od 5 do 14 lat. Przeprowadzono zobiektywizowane pomiary posturometryczne podczas samodzielnego utrzymywania pozycji stojącej. Fotogrametrycznie oceniano przestrzenny układ poszczególnych segmentów ciała, a jednocześnie przy użyciu platformy barorezystywnej oceniano rozkład sił nacisku na płaszczyźnie podparcia. Wyniki. Wśród badanych zaobserwowano dwojakiego rodzaju wzorce posturalne – wzorzec prograwitacyjny oraz antygrawitacyjny – zróżnicowane przede wszystkim pod względem nawykowego przeciążania lub odciążania jednej z kończyn dolnych, przesunięcia rzutu ogólnego środka ciężkości ciała na czworoboku podparcia oraz charakterystycznym wzajemnym ułożeniem linii barków i miednicy. Wnioski. Charakter zaburzeń posturalnych u dzieci z niedowładem połowiczym zależy od anty- lub prograwitacyjnego charakteru niedowładu. Rozwój zaburzeń posturalnych u dzieci z m. p. dz. jest przewidywalny, wobec czego należy je od początku uwzględnić w procesie usprawniania
Słowa kluczowe
mózgowe porażenie dziecięce (m.p.dz.), kompensacyjny mechanizm antygrawitacyjny, zaburzenia posturalne

Wpływ obciążenia zewnętrznego u dzieci ze skoliozami na zmiany kompensacji ciężarowej w warunkach statycznych oraz zachowanie się miednicy podczas chodu

Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna, Anna Brzęk, Małgorzata Domagalska, Andrzej Szopa

Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna, Anna Brzęk, Małgorzata Domagalska, Andrzej Szopa – The influence of external loading on weight compensatory changes and pelvic behaviour during walking in scoliotic children. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 436-444

Streszczenie
Wstęp. Charakterystyczne dla rozwoju skoliozy są kompensacyjne zmiany przestrzennego układu segmentów ciała. Dodatkowe obciążenia zewnętrzne mogą powodować nasilenie istniejących objawów zarówno w warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Ważny jest powtarzający się codziennie sposób noszenia ciężkich przedmiotów. Celem pracy była ocena zmian niektórych parametrów statycznych i dynamicznych pod wpływem noszenia bagażu szkolnego przez dziecko ze skoliozą. Materiał i metody. Badano 36 dzieci z niskostopniowymi skoliozami, w wieku 8-15 lat. Na platformie baropedograficznej rejestrowano rozkład sił nacisku stóp na podłoże w warunkach statycznych – bez dodatkowego obciążenia oraz z obciążeniem zewnętrznym, trzymanym w różnorodny sposób (symetryczny bądź asymetryczny). Przeprowadzono też trójpłaszczyznową analizę chodu. Dane rejestrowano podczas chodu bez obciążenia i z obciążeniem zewnętrznym noszonym w różnorodny sposób. Wyniki. Stwierdzono objawy asymetrii sił nacisku stóp na podłoże, nasilające się podczas obciążenia zewnętrznego – zarówno w próbie z symetrycznym, jak i asymetrycznym sposobem trzymania bagażu szkolnego. Nie stwierdzono całkowicie jednoznacznego związku tych zmian z parametrami postawy. Stwierdzono również objawy asymetrii chodu, nasilające się podczas asymetrycznego obciążenia zewnętrznego. Największe zmiany odnotowano w obrębie wyznaczników chodu dotyczących miednicy, o czym bardziej decydował sposób noszenia bagażu szkolnego, aniżeli parametry postawy. Wnioski. Obciążenia zewnętrzne nasilają asymetrię rozkładu sił nacisku stóp na podłoże, czego przyczyną są trudne do przewidzenia samoistne przemieszczenia kompensacyjne, a sposób noszenia bagażu szkolnego przez dziecko ze skoliozą nie jest w pełni obojętny.
Słowa kluczowe
skoliozy, siły nacisku stóp na podłoże, chód, obciążenie zewnętrzne, wyznaczniki chodu