Przydatność testu „palce-podłoga” dla potrzeb badania czynnościowego w fizjoterapii

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz – The suitability of the „toe-touch” test for functional testing in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2004; 4(4); 378-384

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu wybranych parametrów gibkościowych na wyniki testu „palce-podłoga”. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 190 osób w wieku od 18 do 51 r. ż. (23,8±5,7). U każdej z badanych osób ocenie poddano gibkość ciała w płaszczyźnie strzałkowej za pomocą testu „palce-podłoga”. Ponadto dokonano pomiarów ruchomości górnej i dolnej części kręgosłupa lędźwiowego oraz obu stawów biodrowych. Obok testowanych parametrów ruchomości lędźwiowego odcinka kręgosłupa wykonywano również objaw Schobera. Rejestrowano także maksymalny wyprost obu stawów skokowych, który pośrednio oceniał czynnościową długość mięśni podudzia. Analizowano również ewentualne skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych za pomocą tzw. testu dopełnienia kąta. Pomiarów dokonano wykorzystując elektroniczny goniometr Saundersa, przymiar centymetrowy oraz nierozciągliwą taśmę centymetrową. Całość wyników poddano analizie statystycznej, w której związki pomiędzy analizowanymi parametrami a osiąganymi wynikami w teście „palce-podłoga” oceniano testem korelacji rang Spearmana. Wyniki. Zarejestrowano wysoką zależność pomiędzy ruchomością górnej (r = 0,79) i dolnej (r = 0,70) części kręgosłupa lędźwiowego. Na zbliżonym, jednakże odwrotnie proporcjonalnym, poziomie na wyniki testu wpływ wywierało skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych (r = -0,67 dla obu kończyn). Na nieco niższym, lecz równie istotnym statystycznie poziomie, z wynikami testu korelowało zgięcie obu bioder (r = 0,34 i r = 0,36) i wyprost stawów skokowych (r = 0,33 i r = 0,25). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wynikami testu „palce-podłoga a wynikami objawu Schobera. Wnioski. Test „palce-podłoga” jest szybkim, prostym, a zarazem miarodajnym sposobem oceny czynnościowych możliwości dolnego odcinka kręgosłupa i kończyn dolnych.

Słowa kluczowe:
parametry gibkościowe, ruchomość kręgosłupa lędźwiowego, ruchomość stawu biodrowego, wyprost stawu skokowego, mięśnie podudzia, skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część II: spojenie łonowe i przednia ukośna taśma mięśniowa

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part II: symphysis pubis and anterior oblique muscle sling. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 328-333

Streszczenie
Stworzenie modelu stabilizacji miednicy opartego o mechanizm autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych (KB) przyczyniło się do pewnej dyskryminacji wcześniejszych propozycji wspominających o pierścieniu miednicznym i przypisujących znaczącą rolę stabilizacyjną spojeniu łonowemu. Model tzw. łuku miednicznego zaczął konkurować z pierścieniem miednicznym. W prezentowanym opracowaniu przytacza się jednak argumenty podważające tezę o zupełnym braku znaczenia spojenia łonowego i „przedniej” części układu stabilizacyjnego dla stabilizacji miednicy. Samo spojenie łonowe i mięśniowo-powięziowa taśma ukośna przednia, wydają się zajmować własne miejsce w tym procesie. Być może nie odgrywają roli pierwszoplanowej, ale z całą pewnością wspomagającą. Obserwacje natury biomechanicznej, klinicznej oraz ewolucyjnej, wydają się wspierać taki pogląd. Zjawisko rozszerzania się efektywnego zakresu działania mechanizmu autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych, zależne od wielkości sił kompresyjnych działających na niego, jak również od współczynnika tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi, umożliwia rozłożenie zadań stabilizacyjnych na większą liczbę mięśni. Należący do taśmy ukośnej przedniej mięsień przywodziciel długi, wydaje się lokować swój przyczep we właściwej okolicy. Ponadto, spoglądając na miednicę, w której mechanizm zamknięcia siłowego realizowany jest jedynie poprzez tylne taśmy mięśniowo-więzadłowe, nieodparcie odnosi się wrażenie, iż w obrębie stawów KB powstawać muszą siły ścinające. Niebezpieczeństwo takie zostaje jednak zażegnane dzięki uruchomieniu „przedniej” części czynnego podsystemu stabilizacyjnego — taśmy ukośnej przedniej i mięśnia poprzecznego brzucha. U człowieka, w związku z przyjęciem wyprostowanej postawy ciała z większą częstotliwością niż u innych gatunków, pojawiają się również czynności, w których środek ciężkości przemieszcza się ku tyłowi. W takich warunkach ciężar stabilizacji przesuwany zawsze będzie na „przednią” część układu stabilizującego miednicę.

Słowa kluczowe:
miednica, spojenie łonowe, przednia ukośna taśma mięśniowa

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część I: staw krzyżowo-biodrowy i mechanizm autoryglowania

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part I: sacroiliac joint and self-bracing mechanism. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 280-288

Streszczenie
Ostatnie dwie dekady ubiegłego stulecia przyniosły znaczący postęp w kierunku rozpoznania zasad działania mechanizmów odpowiedzialnych za zachowanie stabilności poszczególnych ogniw kinematycznych narządu ruchu człowieka. Panjabi sformułował koncepcję współdziałania trzech podsystemów stabilizacyjnych w ramach układu stabilizacyjnego ogniwa kinematycznego, badacze z Australii wyjaśnili mechanizm stabilizacji lędźwiowego odcinka kręgosłupa i powiązali zakłócenia jego funkcjonowania z powstawaniem dolegliwości bólowych w tym rejonie ciała, jak również potwierdzili efektywność nowatorskich ćwiczeń stabilizacyjnych przy próbach zmniejszenia natężenia tychże dolegliwości. Pośród wielu badań prowadzonych w tym kierunku na uwagę zasługuje oryginalny model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych opracowany przez grupę holenderskich naukowców z Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie. Model ten uwzględnia istnienie dwóch ściśle powiązanych ze sobą mechanizmów umożliwiających zachowanie stabilności wspomnianych stawów: zamknięcia strukturalnego oraz zamknięcia siłowego. Zamkniecie strukturalne realizowane jest dzięki nieregularnemu ukształtowaniu powierzchni stawów krzyżowo-biodrowych oraz ich specyficznemu ustawieniu w przestrzeni. W mechanizmie zamknięcia siłowego biorą udział liczne więzadła oraz mięśnie tworzące charakterystyczne mięśniowo-powięziowe taśmy stabilizacyjne. W wyniku współdziałania obydwu mechanizmów w obrębie miednicy uzyskuje się tzw. efekt autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych. Idea leżąca u podstaw opracowania takiego modelu bardzo przypomina zasady, którymi kierowali się dawni architekci opracowując strukturę tzw. łuku rzymskiego. Kość krzyżowa odgrywa tutaj rolę zwornika, natomiast kości biodrowe i miedniczne to dwie kolumny. Przy zapewnieniu niewielkich sił skierowanych poprzecznie do nich, a będących efektem działania mięśni i więzadeł, konstrukcja zachowuje stabilność. Celem niniejszej pracy jest przybliżenie szczegółów działania mechanizmów, na których holenderski model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych znalazł oparcie.

Słowa kluczowe:
staw krzyżowo-biodrowy, zamknięcie strukturalne, zamknięcie siłowe, efekt autoryglowania

Subiektywna ocena efektów różnych metod leczenia usprawniającego pacjentów po przebytym udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec – Subjective assessment of the effects of different approaches to rehabilitation of patients after cerebral stroke. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 223-231

Streszczenie
Wstęp. Istotnym elementem nowoczesnego procesu usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu staje się uwzględnienie indywidualnych potrzeb pacjenta podczas planowania procesu terapeutycznego. Pacjent powinien być nie tylko podmiotem, ale również współtwórcą procesu usprawniania. Przyjęto hipotezę, iż rodzaj zastosowanej terapii wpłynie na subiektywną ocenę efektów usprawniania. Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 96 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na trzy grupy porównawcze A, B i C. Subiektywną efektywność usprawniania oceniano na podstawie specjalnie opracowanej ankiety dla pacjenta. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni, wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF, natomiast w grupie C usprawnianie metodą PNF wzbogacono o mobilizacje napięciowe kończyny górnej niedowładnej. Wyniki. Oceniając ankietę w całości, największą średnią liczbę punktów (x=11,5394) – a w związku z tym największą subiektywną poprawę – uzyskali badani z grupy C, natomiast najmniejszą badani z grupy A (x=8,1751). Wnioski. Subiektywna ocena osiągniętych efektów terapii w sposób istotny koreluje z rodzajem zastosowanej terapii.
Słowa kluczowe
samoocena, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

Rola sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w procesach stabilizacji

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny – The role of passive stiffness of the hamstring muscies in body stability processes. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 195-201

Streszczenie
W ostatnich latach powstały dwie ściśle ze sobą związane koncepcje stabilizacji ogniwa biokinematycznego. Jedna z nich funkcjonalnie dzieli mięśnie organizmu ludzkiego na mięśnie stabilizujące i ruchowe, druga natomiast opisuje funkcjonowanie trzech ściśle współpracujących podsystemów, mających w warunkach prawidłowych zapewnić odpowiedni poziom stabilizacji. Każdą z tych koncepcji można powiązać z pojęciem sztywności pasywnej mięśni. Właściwość ta jednak w większości opracowań dotyczących procesów stabilizacji wydaje się być marginalizowana. Niniejsza praca przedstawia koncepcje powstawania i roli zwiększonej sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w mechanizmach stabilizacji. Celem pracy jest zaprezentowanie najnowszych wyników badań oraz mechanizmów powstawania, a także sposobów zmniejszania nadmiernej sztywności pasywnej, w oparciu o mechanizmy neurofizjologiczne.
Słowa kluczowe
stabilizacja, sztywność mięśni, więzadło krzyżowe przednie, kompleks biodrowo-miedniczno-lędźwiowy

Ocena efektywności metody PNF w symetryzacji obciążenia kończyn dolnych u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski – Effectiveness of PNF method in improving symmetry of lower extremity loading in late-stage post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2010; 10(4); 263-270

Streszczenie
Wstęp. Wczesna, kompleksowa, interdyscyplinarna rehabilitacja jest niezbędnym warunkiem powodzenia leczenia zachowawczego osób po przebytym udarze mózgu. Jednym z podstawowych celów usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu jest reedukacja chodu – niezależnie od czasu jaki upłynął od udaru. Przyjęto hipotezę, iż oparcie procesu usprawniania głównie o techniki z zakresu metody PNF (Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie) wyraźnie wpłynie na symetryzację obciążenia kończyn dolnych, a tym samym przyspieszy powrót funkcji podporowej i lokomocyjnej oraz poprawi wydolność chodu u pacjentów po przebytym udarze mózgu.
Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. Wskaźnik symetryczności obciążenia kończyn dolnych (Ws) obliczano na podstawie danych uzyskanych z testu dwóch wag. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni (pobyt w Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej) wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF.
Wyniki. Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie wartości wskaźnika symetryczności (interakcja czynników grupa x pomiar: p=0,0075). Test posthoc Tukeya wskazał na istotne zróżnicowanie wewnątrzgrupowe w grupie B (p=0,0002). Nie rejestrowano istotnych różnic wewnątrzgrupowych w grupie A ani istotnych różnic międzygrupowych.
Wnioski. Zastosowanie metody PNF w usprawnianiu pacjentów po udarze mózgu w okresie późnym znamiennie wpłynęło na poprawę wskaźnika symetryczności obciążenia kończyn dolnych.
Słowa kluczowe
PNF, fizjoterapia, symetryzacja, lokomocja

Wpływ metody PNF na poziom spastyczności u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski – Influence of proprioceptiveneuromuscular facilitation (PNF) on the degree of spasticity in late-stage stroke patients. Fizjoterapia Polska 2011; 11(1); 1-8

Streszczenie
Wstęp. Patofizjologia spastyczności jest złożona i zależy od interakcji pomiędzy torowaniem a hamowaniem dróg i ośrodków rdzeniowych i ponadrdzeniowych. Współczesna medycyna wypracowała wiele metod leczenia spastyczności, aczkolwiek jak do tej pory żadna z nich nie zapewnia zbyt dużej skuteczności. W pracy podjęto próbę oceny różnic w stopniu spastyczności pacjentów usprawnianych metodami tradycyjnymi w porównaniu do usprawnianych metodą PNF.
Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. Do oceny stopnia spastyczności wykorzystano zmodyfikowaną Skalę Ashworta. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni wszyscy chorzy pod dawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF.
Wyniki. W każdej z grup uzyskano znamienną statystycznie poprawę. W grupie A w badaniu końcowym poprawa wyniosła 1,8%. W grupie B już po pierwszej sesji terapeutycznej, redukcja stopnia spastyczności wyniosła 7,8%. Pełny cykl usprawniania przyniósł zmniejszenie stopnia spastyczności o 16,86%. Ocena międzygrupowa nie wykazała istotnych statystycznie różnic w badaniu wyjściowym. W badaniu końcowym wykazano znamienne różnice pomiędzy badanymi grupami.
Wnioski. Największą redukcję stopnia spastyczności uzyskano w grupie, w której usprawnianie oparte było o metodę PNF.
Słowa kluczowe
spastyczność, PNF, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

USG-feedback – nowość w polskiej fizjoterapii

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz

T. Wolny, E. Saulicz, A. Myśliwiec, M. Kuszewski, M. Kokosz  – USG-feedback – nowość w polskiej fizjoterapii. FP 2012; 12(4); 293-304

Streszczenie

Ultradźwięki w fizjoterapii są wykorzystywane od dawna, ale do tej pory ich użycie wiązało się z procesem terapeutycznym. Znajdują one zastosowanie w leczeniu zespołów bólowych, w przebiegu chorób zwyrodnieniowych stawów obwodowych i kręgosłupa, nerwobólach, zespołach przeciążeniowych tkanek miękkich oraz po urazach sportowych. Wykorzystanie
ultra dźwięków w celach diagnostycznych oraz jako wspomaganie ćwiczeń (sonofeedback) jest nową jakością, która zaczyna w fizjoterapii polskiej stawiać pierwsze kroki i wzbudzać pewne kontrowersje natury formalno-prawnej jak również merytorycznej. Duża wartość stosowania USG w fizjoterapii jest związana przede wszystkim z tym, że pozwala na dynamiczną ocenę różnych tkanek w czasie rzeczywistym zarówno w spoczynku, jak i podczas ruchu. Jest doskonałym narzędziem pozwalającym na doprecyzowanie diagnozy funkcjonalnej oraz wychwycenie przeciwwskazań do terapii. Jego wykorzystanie zarówno w diagnostyce funkcjonalnej, jak i w terapii poprawia kliniczną analizę układu kostno-stawowo-mięśniowego, co zresztą podkreśla i zaleca wielu autorów. Wykorzystanie USG w fizjoterapii niesie korzyści zarówno dla fizjoterapeutów, jak i dla ich pacjentów. Dla fizjoterapeutów, gdyż pozwala na poprawę skuteczności i efektywności programu terapeutycznego oraz wzrost jakości świadczonych usług dla pacjenta, ponieważ będą leczeni na znacznie wyższym poziomie.

Słowo kluczowe

USG, sonofeedback, fizjoterapia

Analiza związku między jakością postawy i zgryzu u dzieci i młodzieży

Anna Gogola, Edward Saulicz, Małgorzata Matyja, Andrzej Myśliwiec, Agata Tuczyńska, Michał Kuszewski, Aneta Gutowska

A. Gogola, E. Saulicz, M. Matyja, A. Myśliwiec, A. Tuczyńska, M. Kuszewski, A. Gutowska – Analysis of the relationship between the quality of body posture and occlusion in children and adolescents. FP 2015; 15(2); 52-58

Streszczenie
Cel. Postawa ciała stanowi integralną całość, więc ukształtowanie stawów skroniowo – żuchwowych teoretycznie powinno odpowiadać jakości pozostałych składowych narządu ruchu. W związku z tym założeniem podjęto próbę oceny postawy ciała w grupach wyznaczonych względem wad zgryzu.
Materiał i metody. Zbadano 336 dzieci, w tym 173 dziewczynki i 163 chłopców w wieku od 8 do 14 lat. Wszyscy badani poddani zostali ocenie jakości postawy metodą punktową Kasperczyka oraz ocenie zgryzu według skali opracowanej przez Emmerich-Popłatek.
Wyniki. Uzyskano istotne zróżnicowanie (p<0,01) wartości średnich oceny postawy ciała w porównaniu między grupami bez wad i z wadami zgryzu. Następnie poddano analizie wszystkie składowe oceniane metodą punktową Kasperczyka i dokonano weryfikacji, czy wykazują one związek z jakością zgryzu. Stwierdzono istotny związek wad zgryzu z asymetrycznie i protrakcyjnie ustawionymi barkami (p=0,03) oraz odstającymi od płaszczyzny pleców łopatkami (p=0,03).
Wnioski. Jakość postawy ciała dzieci z wadami zgryzu jest istotnie gorsza w porównaniu do dzieci bez wad zgryzu. W porównywanych grupach uzyskano istotne zróżnicowanie w zakresie ustawienia barków i łopatek.

Słowa kluczowe:
wada postawy, wada zgryzu

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim