Zaburzenia kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas siadania jako przejaw hipotonii posturalnej u dzieci w wieku przedszkolnym

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk – Disturbances of pelvic control in sitting and while assuming a sitting position as a manifestation of postural hypotonia in pre-school children. Fizjoterapia Polska 2004; 4(1); 31-39

Streszczenie

Wstęp. Celem przeprowadzonych badań była ocena związku pomiędzy ustawieniem miednicy w pozycji siedzącej a jakością postawy ciała w pozycji stojącej oraz sposobem przechodzenia do siadu z pozycji leżącej tyłem u 6-letnich dzieci. Materiały i metody. Badaniami objęto 37-osobową grupę 6-letnich dziewczynek i chłopców. U wszystkich dzieci oceniono jakość postawy ciała, wykorzystując w tym celu zmodyfikowany arkusz oceny postawy wg Hoppe. Ocenie poddano również sposób utrzymywania pozycji siedzącej w tzw. siadzie prostym oraz sposób przechodzenia z pozycji leżącej tyłem do siadu prostego. Ponadto, za pomocą plurimetru Rippsteina oceniono kąt tyłopochylenia miednicy w pozycji siedzącej. Analizę statystyczną oparto na teście korelacji Spearmana, teście Manova-Anova (wariancja wielokrotna) oraz teście post hoc Tukeya, każdorazowo przyjmując za poziom krytyczny p < 0,05.Wyniki. Zaobserwowano wysoką statystycznie zależność między wielkością kąta tyłopochylenia miednicy a jakością postawy (r = 0,67 p < 0,001). Zależność między sposobem przyjmowania pozycji siedzącej i jakością postawy ciała jest również istotna statystycznie i wynosi r = 0,44 p < 0,01.Wnioski. Ocena kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas jej przyjmowania jest dobrym i przydatnym sposobem oceny napięcia posturalnego u dzieci.

Słowa kluczowe:
postawa ciała, wady postawy, hipotonia posturalna, kontrola miednicy
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Kształtowanie się asymetrii tułowia u dzieci w młodszym wieku szkolnym

Katarzyna Barczyk, Tadeusz Skolimowski, Arletta Hawrylak

Katarzyna Barczyk, Tadeusz Skolimowski, Arletta Hawrylak – Shaping the asymmetry of trunk in younger children. Fizjoterapia Polska 2004; 4(3); 203-208

Streszczenie

Wstęp. Podstawowym kryterium oceny postawy ciała w płaszczyźnie czołowej jest jej symetria. Jednoimienne punkty kostne w tej płaszczyźnie powinny być ułożone symetrycznie w stosunku do osi kręgosłupa i znajdować się na jednakowej wysokości, a linia wyrostków kolczystych kręgosłupa powinna stanowić linię prostą. Powyższe warunki rzadko bywają spełnione, ponieważ u człowieka symetria nigdy nie jest pełna. Wynika to głównie z asymetrycznego położenia narządów wewnętrznych, wpływów środowiskowych czy samego procesu lateralizacji. Materiał i metoda. Trzykrotnymi badaniami objęto 298-osobową grupę tych samych dzieci. Do analizy wielkości asymetrii zastosowano komputerowy zestaw do fotogramometrycznej oceny postawy ciała, wykorzystujący zjawisko mory projekcyjnej. Wyniki. Asymetrie w płaszczyźnie czołowej u badanych chłopców i dziewcząt kształtowały się podobnie i występowały w obu grupach w znacznym odsetku. Stwierdzone różnice w położeniu jednoimiennych punktów kostnych dotyczyły oddalenia dolnych kątów łopatek od linii wyrostków kolczystych, wysokości trójkątów talii oraz położenia miednicy w płaszczyźnie czołowej, natomiast najrzadziej, w obu grupach dzieci, asymetrie dotyczyły kąta nachylenia tułowia w płaszczyźnie czołowej. Wykazano ponadto, że asymetrie ulegają zmniejszeniu między 7 a 8 rokiem życia i ponownemu zwiększeniu między 8 a 9 rokiem życia. Na podobieństwo kształtowania się asymetrii tułowia u chłopców i dziewcząt wskazała także międzyrocznikowa analiza statystyczna. Wnioski. 1. Częstość występowania asymetrii w obrębie tułowia zmieniała się wraz z wiekiem badanych dzieci. Inaczej kształtowała się w zależności od strony ciała. 2. Częściej znaczną asymetrię stwierdzano u siedmiolatków i dziewięciolatków, rzadziej u ośmiolatków. Asymetrie w tym wieku należały do umiarkowanych.

Słowa kluczowe:
postawa ciała, asymetria tułowia, metoda fotogramometryczna, dzieci
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Dysfunkcje narządu słuchu a asymetria postawy ciała

Małgorzata Grabara

Małgorzata Grabara – Hearing dysfunctions and body posture’s asymmetry. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 121-125

Streszczenie

Wstęp. Dysfunkcje narządu słuchu mogą negatywnie oddziaływać na postawę ciała. Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci z dysfunkcjami słuchu także może odbiegać od rozwoju ich rówieśników, co wpływa na proces posturogenezy. Celem badań była ocena symetrii postawy ciała dzieci głuchych i niedosłyszących na tle grupy rówieśniczej. Materiał i metody. Badaniami objęto 63 dziewczęta i 90 chłopców w wieku 8-13 lat z dysfunkcjami narządu słuchu oraz 162 dziewczęta i 140 chłopców ze szkół powszechnych województwa śląskiego jako grupę kontrolną. Postawę ciała oceniono metodą fotogrametryczną, a następnie dokonano łącznej punktacji za asymetrie poszczególnych elementów postawy ciała. Ocena postawy ciała uwzględniała następujące elementy: kąt nachylenia i pochylenia tułowia, przebieg linii wyrostków kolczystych, ustawienie barków, łopatek, trójkątów talii, miednicy. Wyniki. U dzieci z dysfunkcjami słuchu częściej występowały wady klatki piersiowej, asymetrie barków, rotacje miednicy oraz boczne skrzywienia kręgosłupa niż u słyszących. Sumaryczne liczby punktów odzwierciedlające jakość postawy ciała przemawiały także na niekorzyść dzieci z dysfunkcjami słuchu. U większości badanych, także w grupie kontrolnej, odchylenia linii wyrostków kolczystych były lewostronne, co może wiązać się z lateralizacją. Niesymetryczne obciążenia, najczęściej prawej strony mogą, szczególnie w przypadkach słabszej muskulatury prowadzić do skrzywień bocznych, na ogół lewostronnych. Wnioski. Asymetrie w postawie ciała występują częściej u dzieci głuchych i niedosłyszących niż u ich zdrowych rówieśników, co może wskazywać na związek postawy ciała z dysfunkcją narządu słuchu. Wady klatki piersiowej także pojawiały się częściej u głuchych i niedosłyszących. Głównie były to zmiany o charakterze lejkowatym.

Słowa kluczowe:
głusi, postawa ciała, asymetria

Neurorozwojowa analiza ćwiczeń korekcyjnych

Małgorzata Matyja, Ewa Zmudzka-Wilczek, Barbara Karasz

Małgorzata Matyja, Ewa Zmudzka-Wilczek, Barbara Karasz – Neurodevelopmental analysis of postural correction exercises. Fizjoterapia Polska 2006; 6(3); 251-259

Streszczenie
Ćwiczenia korekcyjne w wadach postawy ciała prowadzone mogą być w oparciu o koncepcję Wilesa, wyodrębniającą 4 typy wad postawy, uwarunkowane nieprawidłowym ustawieniem miednicy. Ćwiczenia obejmują (w zależności od typu wady) wzmacnianie lub rozluźnianie grup mięśniowych wykazujących nieprawidłową aktywność. Według większości autorów postępowanie korekcyjne zawiera: ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia antygrawitacyjne i elongacyjne, ćwiczenia mięśni obręczy barkowej, ćwiczenia mięśni brzucha, ćwiczenia mięśni grzbietu, ćwiczenia rozluźniające. Koncepcja neurorozwojowa przed-stawia rozwój postawy jako efekt stopniowej integracji napięcia mięśniowego w trakcie rozwoju mechanizmu odruchu postawy (zwanego też mechanizmem antygrawitacyjnym). Rozwój postawy nie jest związany ze wzmacnianiem poszczególnych grup mięśni posturalnych, lecz z integracją ich funkcji w reakcjach nastawczych i równowagi. Postawa ciała uwarunkowana jest wieloma czynnikami, w tym także regulacją ośrodkową. Jakość regulacji ośrodkowej związana jest ze stopniowo rozwijającym się w ontogenezie mechanizmem odruchu postawy. Zgodnie z koncepcją neurorozwojową prawidłowo funkcjonujący mechanizm odruchu postawy zawiera zależne od siebie składowe: prawidłowe napięcie posturalne, prawidłowe unerwienie reciprokalne oraz prawidłowe wzorce posturalne i motoryczne. W przypadku obniżonego napięcia posturalnego, mechanizm odruchu postawy nie rozwija się prawidłowo, a dzieci kompensują niedobory napięcia posturalnego ustawiając poszczególne odcinki ciała w sposób ułatwiający funkcjonowanie w warunkach grawitacji. Podstawowym problemem jest tu hipotonia posturalna, zaburzająca funkcjonowanie pozostałych składowych omawianego mechanizmu antygrawitacyjnego. Powstające wady postawy są następstwem samoistnej kompensacji hipotonii posturalnej. Ustawienie miednicy może tu być jednym z elementów kompensacji, a nie przyczyną wad postawy. Celem pracy jest zaprezentowanie ćwiczeń korekcyjnych uwzględniających dodatkowo ćwiczenia usprawniające mechanizm odruchu postawy (ćwiczenia normalizujące napięcie posturalne, ćwiczenia reakcji nastawczych i reakcji równoważnych).

Słowa kluczowe:
postawa ciała, wady postawy, nieprawidłowy mechanizm odruchu postawy

Kontrola postawy ciała w zależności od wydolności stóp u dzieci z bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Doniesienie wstępne

Marzena Wiernicka, Dominik Kaczmarek, Ewa Kamińska, Iwona Ciechanowicz-Kowalczyk, Grażyna Cywińska-Wasilewska, Magdalena Łańczak-Trzaskowska, Dorota Warzecha

Marzena Wiernicka, Dominik Kaczmarek, Ewa Kamińska, Iwona Ciechanowicz-Kowalczyk, Grażyna Cywińska-Wasilewska, Magdalena Łańczak-Trzaskowska, Dorota Warzecha – Postural control in scoliotic children with different functional efficiency of feet. Preliminary report. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 299-309

Streszczenie
Wstęp. Boczne skrzywienie kręgosłupa jest to wielopłaszczyznowe zniekształcenie, z którym często występuje kompensacyjne wygięcie kręgosłupa, zaburzenie ustawienia miednicy i kończyn dolnych. Zmiany występujące w przestrzennym ukształtowaniu stawów stopy mogą wpływać na koordynację wzorców ruchowych, równowagę mięśniową oraz mogą powodować zaburzenia w kontroli proprioceptywnej statycznej lub dynamicznej. Celem pracy była ocena statycznej i dynamicznej kontroli postawy ciała w zależności od wysklepienia podłużnego stóp u badanych z bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Materiał i metody. Przebadano dzieci i młodzież ze zdiagnozowanym przez lekarza ortopedę bocznym skrzywieniem kręgosłupa w wieku od 5 do 18 lat, ogółem 69 osób. Badani byli pacjentami poradni ortopedycznych, nie poddani wcześniej zabiegom operacyjnym. Ocenę wysklepienia podłużnego stopy dokonano za pomocą urządzenia Podoskop – Posmed, Polska oraz wskaźnika Wejsfloga. Statyczną kontrolę postawy oceniano za pomocą platformy stabilometrycznej CQStab2P, w wersji dwuplatformowej (CQ Elektronik System, Polska), natomiast dynamiczną kontrolę postawy z pomocą Delos Postural System (Delos s. r. l., Włochy). Wyniki. Wyniki badań wykazały, że u osób ze zmniejszoną wydolnością stóp długość ścieżki oraz wielkość pola statokinezjogramu były większe podczas badania z oczami zamkniętymi. W grupie ze słabą wydolnością stóp średni poziom wskaźnika sposobu utrzymania pionowej postawy był poniżej 60%. Wnioski. Wstępne wyniki wskazują na zaburzenia równowagi i priopriocepcji u dzieci ze skoliozami, u których występuje mniejsza oraz słaba wydolność stóp.
Słowa kluczowe
postawa ciała, stopy, boczne skrzywienia kręgosłupa, równowaga ciała

Postrzeganie postawy ciała przez dzieci 12-13-letnie oraz ich rodziców w myśl założeń „szkoły zdrowego kręgosłupa”

Beata Żuk

Beata Żuk – Perception of posture by children aged 12-13 and their parents in light of ideas of „The School of Healthy Spine”. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 454-463

Streszczenie
Wstęp. Działania profilaktyczne w myśl „szkoły zdrowego kręgosłupa”, wydają się być dobrą drogą, służącą pomnażaniu zdrowia dzieci jak i ich rodziców. W pracy starano się wykazać potrzebę wprowadzenia założeń „szkoły pleców” z Karlsruhe do szkół podstawowych, jak również do programów edukacyjnych nauczycieli i pedagogów. Poszukiwano odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu, posiadana przez uczniów wiedza o sposobie „trzymania się”, wpływa na postrzeganie własnej sylwetki oraz czy wiedza rodziców wpływa na postrzeganie i podejmowanie działań kreujących prawidłową postawę ciała ich dziecka. Materiał i metody. Badania wykonano w 2007 r. w Warszawie. Respondentami byli uczniowie VI klas szkół podstawowych oraz ich rodzice. Posłużono się badaniem diagnostycznym jako metodą badawczą, autorskie kwestionariusze ankiet służyły weryfikacji uzyskanych wyników. Wyniki. Przedstawione rezultaty dowodzą, że wiedza 64 uczniów i rodziców ma wpływ na sposób postrzegania przez nich swojej postawy. Wnioski. 1. Przedstawiony poziom wiedzy w zakresie postawy ciała uczniów 12-13 letnich i ich rodziców, potwierdza zasadność dążenia do zmian w systemie edukacyjnym. Wiąże się to z koniecznością poznania podstawowych praw związanych z rozwojem dziecka, mechaniką i patomechaniką powstawania wad postawy. 2. Istnieje potrzeba nauki umiejętności postrzegania sylwetki, tak przez dziecko, jak i jego rodziców.
Słowa kluczowe
postawa ciała, postrzeganie sylwetki, samoocena, szkoła zdrowego kręgosłupa

Zmiany postawy ciała w pierwszych sześciu latach nauki szkolnej

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna – Body posture changes during first six years of school education. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 378-383

Streszczenie
Wstęp. Podstawowym elementem oddziaływania profilaktycznego są badania przesiewowe (tzw. bilanse zdrowia), przeprowadzane m.in. w okresach „skoków wzrostowych”, których nieodłączną składową jest ocena postawy ciała. Badania takie służą „wyłowieniu” z populacji dzieci zagrożonych rozwojem wady postawy, lub z rozwiniętą już wadą, by w razie potrzeby poddać je oddziaływaniom korekcyjnym. Celem pracy była ocena postawy ciała młodzieży w okresie drugiego skoku wzrostowego w porównaniu z ich postawą w siódmym roku życia. Materiał i metody. Badaniami objęto początkowo 116 osób, lecz do dalszej oceny zakwalifikowano tylko 63 uczniów, u których dwukrotnie dokonano oceny postawy ciała przy pomocy zmodyfikowanej metody punktowej. Po raz pierwszy badanie wykonano u uczniów w wieku 7 lat, a po raz drugi 13-latków, a następnie porównano uzyskane wyniki. Wyniki. Badania potwierdziły zmienność postawy ciała wśród badanych osób. W przypadku 1/3 badanych postawa nie uległa zmianie, a postawa prezentowana przez pozostałych uczniów w połowie uległa poprawie, a w połowie pogorszeniu. W badaniu drugim nie zaobserwowano już uczniów ze znaczną wadą postawy, choć badanie to wykazało także mniejszą liczbę dzieci z postawą prawidłową. W okresie pomiędzy badaniami dzieci, których postawa nie była prawidłowa, w większości uczęszczały raz w tygodniu na gimnastykę korekcyjną w szkole. Wnioski. 1. Wyniki badań potwierdziły zmienność postawy – zarówno w kierunku samoistnej poprawy, jak i jej pogorszenia. 2. Możliwość samoistnej poprawy dotyczy tylko dzieci z nieznacznymi nieprawidłowościami postawy ciała.
Słowa kluczowe
postawa ciała, badania przesiewowe, zmienność postawy

Wpływ ustawienia miednicy na zmiany postawy ciała

Andrzej Mroczkowski

Andrzej Mroczkowski – The influence of the pelvis position on body posture changes. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 258-265

Streszczenie
W przypadku skoliozy, skośne ustawienie miednicy w płaszczyźnie czołowej może być początkiem mechanicznego ogniwa, od którego powstaje nieprawidłowe rozłożenia siły grawitacji na poszczególne elementy kręgosłupa, aż do powstania siły rotującej kręgi. Celem pracy jest przeprowadzenie analizy zmian obciążenia w stawie biodrowym pod wpływem siły grawitacji na skutek skośnego ustawienia miednicy. Otrzymane wzory wskazują na nierównomierne obciążenie w stawach biodrowych przy takim ustawieniu miednicy. Nierówne obciążenie w stawach biodrowych może powodować różnice w przyroście długości kończyn dolnych. Utrzymujące się skośne ustawienie miednicy powoduje zmiany w rozłożeniu siły ciężkości działającej na poszczególne elementy kręgosłupa. Takie ustawienie miednicy stanowi często przyczynę rozwoju skolioz lędźwiowych. Skolioza początkowo czynnościowa, może przejść w strukturalną z powodu niesymetrycznego obciążenia kości. Wydaje się oczywiste, że podstawowym celem w działaniu korekcyjno-kompensacyjnym, w przypadku skośnego ustawienia miednicy w płaszczyźnie czołowej, powinno być stosowanie ćwiczeń kształtujących gorset mięśni, odpowiedzialnych za ustawienie miednicy.
Słowa kluczowe
miednica, skolioza, postawa ciała

Ukształtowanie kręgosłupa u dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym

Adrian Kużdżał, Andrzej Szczygieł, Robert Walaszek

Adrian Kużdżał, Andrzej Szczygieł, Robert Walaszek – Spinal column shape in pupils with mild, moderate and severe, idiopathic intellectual disability. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 37-48

Streszczenie
Wstęp. Jak dotąd nie odnotowano badań dotyczących analizy ukształtowania kręgosłupa i postawy ciała w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego. Celem prezentowanych badań była ocena ukształtowania kręgosłupa u dzieci i młodzieży z lekkim, umiarkowanym oraz ciężkim upośledzeniem umysłowym. Materiał i metody. Badaniami objęto łącznie 413 dziewcząt i chłopców w wieku 11-13 lat, z czego 204 stanowiła grupa osób upośledzonych umysłowo w różnym stopniu, a 209 stanowiło grupę kontrolną – zdrowych intelektualnie rówieśników. Do badania ukształtowania kręgosłupa oraz postawy ciała wykorzystano urządzenie do trójwymiarowej diagnostyki narządu ruchu – Metrecom System. Na podstawie parametrów uzyskanych z komputerowych pomiarów antropostereometrycz-nych dokonywano szczegółowej klasyfikacji typów ukształtowania kręgosłupa. Wyniki. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że dzieci oraz młodzież upośledzona umysłowo w odniesieniu do zdrowej populacji odznacza się zdecydowanie gorszą postawą ciała oraz częściej występującymi wadami ukształtowania kręgosłupa. Stwierdzono przy tym, że im wyższy stopień upośledzenia umysłowego, tym częściej występują wady kręgosłupa i tym wyższy jest stopień ich nasilenia. Wnioski. Wyniki prezentowanych badań wskazują na pilną potrzebę weryfikacji oraz lepszej organizacji opieki zdrowotnej, w tym także opracowania właściwej, w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego, rehabilitacji medycznej obejmującej także adekwatne programy korekcji wad kręgosłupa.
Słowa kluczowe
postawa ciała, kręgosłup, upośledzenie umysłowe, Metrecom System

Parametry postawy ciała a motoryka dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski – Posture parameters vs. motor ability of children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2010; 10(2); 113-122

Streszczenie
Cel: Założeniem pracy jest wykazanie, że istnieją związki przyczynowo – skutkowe między rozwojem motorycznym a sylwetką dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Metodologia: Badaniem objęto 33 dzieci (16 dziewczynek i 17 chłopców), w wieku od 1 do 18 roku życia, ze zdiagnozowanym mózgowym porażeniem dziecięcym. Badaną grupę stanowili pacjenci Wielkopolskiej Przychodni Neurologicznej, Oddziału Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Szpitala Klinicznego nr 4 w Poznaniu, uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych nr 103 oraz Centrum Rehabilitacyjnego „Bartek”. Na przełomie 2007/2008 roku dzieci poddane zostały ocenie, zgodnie z kartą badania. Analizy wyników dokonano przy pomocy programu Statistica 7.1. Wyniki badań:1. Istnieje wyraźna zależność między ustawieniem odcinka szyjnego kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej a umiejętnością unoszenia głowy (p=,035). 2. Obecność odchylenia w lędźwiowym odcinku kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej okazała się znamienna dla niewłaściwego wykonania funkcji unoszenia głowy (p=,035). 3. Protrakcja barków wpływa na niewłaściwy sposób podpierania się dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w sposób nie znamienny statystycznie. Wnioski:1. Parametrami postawy ciała, które odgrywają istotną rolę w nabywaniu funkcji motorycznych jest ustawienie kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego w płaszczyźnie czołowej. 2. Ukształtowanie kręgosłupa wpływa na motorykę dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Słowa kluczowe
postawa ciała, motoryka, mózgowe porażenie dziecięce
1 2 3