preventive physical therapy

Fizjoprofilaktyka jako potrzeba i świadczenie zdrowotne. Podstawy teoretyczne

Z. Kubińska, K. Zaworski – Preventive Physical Therapy as a Health Need and Service. Theoretical Background. Fizjoterapia Polska 2018; 18(2); 58-68

Streszczenie
Fizjoprofilaktyka wg Ustawy o zawodzie fizjoterapeuty jest jednym ze świadczeń zdrowotnych udzielanych w ramach działalności fizjoterapeutycznej. Jej zadaniem jest popularyzowanie zachowań prozdrowotnych oraz kształtowanie i podtrzymywanie sprawności i wydolności osób w różnym wieku w celu zapobiegania niepełnosprawności.
Wyróżniamy trzy poziomy fizjoprofilaktyki – pierwszorzędową, drugorzędową oraz trzeciorzędową. Fizjoprofilaktyka pierwszorzędowa jest ukierunkowana na całość populacji lub grupy szczególnie zagrożone. Jej celem jest przekazanie wiedzy i umiejętności utrzymania zdrowia dzięki odpowiednio ukierunkowanej aktywności fizycznej. Fizjoprofilaktyka drugorzędowa obejmuje działania podejmowane w chwili, gdy pojawiły się pierwsze objawy choroby. Ma ona na celu zapobieganie konsekwencjom choroby lub spowolnienie rozwoju jeszcze niewidocznych, ale przewidywalnych objawów. Fizjoprofilaktyka trzeciorzędowa to działania podejmowane w sytuacji rozwiniętej choroby, czy dysfunkcji, których nie można już wyleczyć. Ma ona na celu zapobieganie ewentualnemu narastaniu objawów oraz tworzenie optymalnych mechanizmów kompensacyjnych.
Do kształtowania umiejętności życiowych i specjalnych ukierunkowanych na podstawowe (propedeutyczne) kompetencje z zakresu fizjoprofilaktyki zobowiązani ustawowo są: rodzice, nauczyciele, promotorzy zdrowia, opiekunowie, pielęgniarki, lekarze i fizjoterapeuci.