Zaburzenia kinematyczne łopatki w grupie kobiet po mastektomii – przegląd systematyczny

Maciej Śliwiński, Paulina Ostrowska, Rita Hansdorfer-Korzon


Maciej Śliwiński, Paulina Ostrowska, Rita Hansdorfer-Korzon – Kinematic disorders of the scapula in a group of women after mastectomy – a systematic review. Fizjoterapia Polska 2022; 22(2); 150-167

Streszczenie
Wstęp. Rak piersi w grupie kobiet stanowi najczęściej występującą chorobę nowotworową. Ze względu na coraz skuteczniejsze formy leczenia zachowawczego oraz chirurgicznego przeżywalność w tej grupie jest coraz większa. W zakresie negatywnych konsekwencji leczenia onkologicznego wyróżnia się również zaburzenia kinematyki kompleksu barkowego oraz współistniejące z nimi zaburzenia kontroli motorycznej. Te aspekty zaburzeń nie są szeroko opisane w piśmiennictwie, co skłoniło autorów do stworzenia przeglądu systematycznego opierającego się na pracach oceniających kinematykę łopatki w tej grupie pacjentów.Cel pracy. Celem pracy jest usystematyzowanie informacji na temat zaburzeń motorycznych w aspekcie kinematyki łopatki w obszarze kompleksu barkowego podczas ruchów elewacji kończyny górnej w grupie kobiet po mastektomii.Materiały i metody. Przegląd systematyczny oparty jest na podstawie wyników wyszukiwania w ScienceDirect, EBSCO oraz PubMed. Poszukiwano następujących fraz: „kinematics and scapular and mastectomy”. Przegląd systematyczny wykonany został na podstawie wytycznych PRISMA.Wyniki. Analiza prac wykazała istnienie zaburzeń kinematyki łopatki w grupie kobiet po mastektomii. W tej grupie pacjentek zakres rotacji górnej łopatki podczas elewacji kończyny górnej, jej opuszczania oraz ruchów funkcjonalnych był ograniczony. Głównymi czynnikami negatywnie wpływającymi na kinematykę łopatki jest stan po przeprowadzeniu mastektomii wraz z współwystępowaniem dolegliwości bólowych w obrębie kompleksu barkowego oraz obrzęku limfatycznego.Wnioski. Analizowane artykuły wskazują na istnienie zaburzeń kinematyki łopatki w grupie kobiet po mastektomii. Problem ten stanowi złożone zjawisko, na które wpływ ma potencjalnie wiele czynników, w tym występowanie dolegliwości bólowych w obrębie kompleksu barkowego czy obrzęku limfatycznego w obrębie kończyny górnej. Uzyskane wyniki nakierowują na konieczność wdrożenia rutynowej ewaluacji oraz reedukacji motorycznej w zakresie zaburzeń kinematyki łopatki w procesie kompleksowej rehabilitacji w tej grupie pacjentek. Elementem zwracającym szczególną uwagę w opinii autorów niniejszego przeglądu jest fakt, iż w analizowanych pracach jest mała liczebność uczestników badania, co wskazuje również na to, że problematyka zaburzeń kinematyki łopatki w tej grupie pacjentów jest nowym zagadnieniem i wymaga przeprowadzenia w przyszłości badań na grupach o znacznie większej liczebności, umożliwiając wymianę doświadczeń i wyników badań międzyośrodkowo.
Słowa kluczowe:
mastektomia, kontrola motoryczna, rak piersi
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Występowanie zaburzeń snu u kobiet leczonych z powodu raka piersi – doniesienie wstępne

Anna Słupik, Katarzyna Zięba, Agnieszka Kwiatkowska, Hanna Tchórzewska, Dorota Szczęśniak, Dariusz Białoszewski

Anna Słupik, Katarzyna Zięba, Agnieszka Kwiatkowska, Hanna Tchórzewska, Dorota Szczęśniak, Dariusz Białoszewski – The prevalence of sleep disorders in women treated for breast cancer – a preliminary report. Fizjoterapia Polska 2007; 7(2), 179-184

Streszczenie

Wstęp. U kobiet leczonych z powodu raka piersi obserwuje się negatywną ocenę jakości snu. Celem pracy jest przedstawienie badań wstępnych oceniających jakość oraz rodzaj zaburzeń snu w tej grupie chorych. Materiał i metody. Badanie wykonano wśród kobiet w wieku 41-69 lat. Grupa badana obejmowała 23 kobiety leczone operacyjnie z powodu raka piersi w Centrum Onkologii w Warszawie w okresie od 4 tygodni do 1 roku od operacji. Grupę kontrolną stanowiło 37 kobiet bez choroby onkologicznej w wywiadzie. Badanie wykonano za pomocą skróconej skali PSQI (Pittsburgh Sleep Quality Index). Wyniki. W grupie badanej średni wynik wg kwestionariusza badań PSOI wyniósł 7,3 pkt, w grupie kontrolnej — 4,5 pkt. Statystycznie wyższe wyniki w grupie badanej zaobserwowano w zakresie parametrów 1, 2, 4, 5 i 6. Nie wykazano statystycznie istotnej zależności otrzymanego wyniku od wieku pacjentów i czasu jaki minął od operacji. Wnioski. 1. W grupie badanej zaobserwowano znacznie częstsze występowanie zaburzeń snu, co mogło być spowodowane zastosowanym leczeniem i jego skutkami ubocznymi. 2. Występowanie zaburzeń snu może powodować obniżenie jakości życia. Z tego powodu zaburzenia te powinny być leczone. 3. Zasadne wydaje się być przeprowadzenie dalszych badań oceniających wpływ zastosowanego leczenia na jakość snu u pacjentek leczonych z powodu raka piersi.

Słowa kluczowe

rak piersi, zaburzenia snu, jakość snu

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Czynność mięśni tułowia kobiet usprawnianych w środowisku wodnym po leczeniu raka piersi

Iwona Malicka, Justyna Matyszczak, Bernadeta Vavric, Magdalena Zakrawacz, Katarzyna Pawłowska, Agnieszka Chwałczyńska, Roman Hawro

Iwona Malicka, Justyna Matyszczak, Bernadeta Vavric, Magdalena Zakrawacz, Katarzyna Pawłowska, Agnieszka Chwałczyńska, Roman Hawro – Trunk muscle function in post-mastectomy women participating in water exercise. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 153-160

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy była ocena czynności mięśni tułowia w płaszczyźnie strzałkowej kobiet, leczonych z powodu raka piersi, ćwiczących w wodzie. Materiał i metody. Kobiety leczone z powodu raka piersi usprawniane w środowisku wodnym (grupa badana) oraz usprawniane na sali gimnastycznej (grupa kontrolna). Grupa badana – 19 kobiet po leczeniu raka piersi uczestniczących w gimnastyce w wodzie. Średni wiek: 60,2 lata, średnia wysokość ciała 158 cm i średnia masa ciała 76,2 kg. Grupa kontrolna – 13 kobiet po leczeniu raka piersi uczestniczących w gimnastyce na sali gimnastycznej. Średni wiek: 61,8 lat, średnia wysokość ciała 155,6 cm i średnia masa ciała 74,8 kg. U wszystkich dokonano dwukrotnej oceny czynności mięśni tułowia w płaszczyźnie strzałkowej na stanowisku do badań izokinetycznych Multi Joint 3 firmy Biodex. Badania przeprowadzono przed przystąpieniem do usprawniania oraz po 6-miesięcznych regularnych ćwiczeniach. Statystycznej analizie poddano szczytowy moment siły, całkowitą pracę oraz moc dla prędkości kątowych 60o/s i 120o/s. Wyniki. W grupie 1 w przypadku prędkości kątowej 60o/s uzyskano istotną poprawę dla szczytowego momentu siły mięśni prostowników i zginaczy oraz dla całkowitej pracy i mocy mięśni prostowników, natomiast w przypadku prędkości kątowej 120o/s istotnie wzrósł szczytowy moment siły mięśni prostowników tułowia. W grupie 2 nie stwierdzono żadnych istotnych różnic. Wnioski. Regularne uprawianie ćwiczeń w wodzie, wpływa na poprawę parametrów siłowo-prędkościowych mięśni tułowia, aczkolwiek lepszą reakcję na ćwiczenia w wodzie wykazują mięśnie prostowniki tułowia.
Słowa kluczowe
rak piersi, dynamometria czynnościowa, tułów, ćwiczenia w wodzie

Wpływ systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis – The influence of systematic physiotherapy on upper limb function in post-mastectomy women. Fizjoterapia Polska 2011; 11(1); 41-48

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu w odstępie 3-miesięcznym objęto 33 kobiety po amputacji piersi, zrzeszone w Świętokrzyskim Klubie “Amazonki” przy Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Pacjentki podzielono na dwie grupy. Grupę I stanowiły kobiety systematycznie biorące udział w programie usprawniania, natomiast grupę II sporadycznie uczestniczące w programie usprawniania. Podstawową metodą badawczą były pomiary goniometrycznie zakresów ruchu w stawie barkowym. Pomiary przeprowadzono na obu kończynach, a ograniczenie ruchomości po stronie operowanej stwierdzano, gdy zakres ruchu kończyny górnej po stronie mastektomii był co najmniej o 10º mniejszy niż zakres ruchu kończyny górnej po stronie zdrowej. Dodatkowo zmierzono obwody kończyn górnych w trzech miejscach: 10 cm powyżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej, 10 cm poniżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej oraz w części środkowej śródręcza z wyłączeniem kciuka, z dokładnością do 1mm. Obwody kończyny górnej po stronie mastektomii większe niż 2 cm w stosunku do kończyny przeciwnej kwalifikowano jako obrzęk. W celu oceny zależności między cechami jakościowymi (wpływ fizjoterapii na ograniczenie zakresów ruchu i występowanie obrzęku chłonnego) zastosowano nieparametryczny test Chi² (χ²).
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotną zależność między systematycznym usprawnianiem a ruchomością barku oraz utrzymywaniem się obrzęku chłonnego kończyny górnej po stronie mastektomii.
Wnioski. Fizjoterapia wpływa na poprawę zakresów ruchu i skutecznie zapobiega zwiększaniu się obrzęku chłonnego kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Słowa kluczowe
rak piersi, mastektomia, staw barkowy, zakres ruchu, obrzęk limfatyczny

Ocena odległa wybranych parametrów obręczy barkowej oraz jakości życia u kobiet po mastektomii

Aneta Bac, Anna Jędrzejewska, Renata Woźniacka, Edward Golec

Aneta Bac, Anna Jędrzejewska, Renata Woźniacka, Edward Golec – Long-term evaluation of selected parameters of shoulder girdle and quality of life in post-mastectomy women. Fizjoterapia Polska 2011; 11(3); 261-272

Streszczenie
Celem pracy była ocena jakości życia oraz rodzaju powikłań pooperacyjnych, wśród kobiet po operacji raka sutka. Materiał badawczy stanowiło 30 kobiet, należących do Krakowskiego (50%) i Tarnowskiego (50%) klubu ”Amazonek”. Narzędziem badawczym były specjalnie przygotowane ankieta i karta badań. Ankieta dotyczyła rehabilitacji i przestrzegania zaleceń po operacji i ewentualnych problemów w wykonywaniu czynności dnia codziennego oraz jakości życia w oparciu o kwestionariusz EORTC QLQ-30. Karta badań określała zakres ruchów czynnych w stawach obręczy barkowej i siły wybranych mięśni. Jakość życia badanej grupy kobiet po zabiegu mastektomii, nie uległa radykalnym zmianom. W badanej grupie pacjentek, zakresy ruchów w stawie ramiennym po stronie operowanej piersi, uległy zmniejszeniu we wszystkich kierunkach, podobnie jak siła mięśni objętych analizą. Obrzęk limfatyczny kończyny górnej wystąpił u połowy z badanych kobiet. Stwierdzono niewielki związek pomiędzy wielkością obrzęku a ręką dominującą. Powikłaniami pooperacyjnymi najbardziej pogarszającymi jakość życia wśród badanych pacjentek był ból i zaburzenia snu.
Słowa kluczowe
rak piersi, mastektomia, jakość życia, obręcz barkowa

Możliwości zastosowania dynamicznego plastrowania u kobiet po usunięciu węzłów chłonnych z powodu raka gruczołu piersiowego

Anna Lipińska, Magdalena Lipińska-Stańczak, Paweł Macek, Renata Szczepaniak, Sławomir Jandziś, Zbigniew Śliwiński

A. Lipińska, M. Lipińska-Stańczak, P. Macek, R. Szczepaniak, S. Jandziś, Z. Śliwiński: Possible applications of dynamic taping in women after the removal of lymph nodes because of breast cancer. FP 2015; 15(4); 16-31

Streszczenie
Wstęp. W Polsce i na świecie rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet. Powikłania, występujące po zastosowanej terapii, obniżają jakość życia pacjentek. Jednym z wielu niekorzystnych skutków leczenia raka piersi jest obrzęk limfatyczny. Usunięcie węzłów chłonnych i uszkodzenie naczyń limfatycznych utrudnia transport wysokocząsteczkowych białek, jednocześnie wpływa na wzmożenie ciśnienia koloidoosmotycznego, zatrzymanie wody w przestrzeni międzytkankowej,  utratę napięcia naczyń limfatycznych oraz obniżenie ciśnienia hydrostatycznego. Nie leczony obrzęk limfatyczny wywołuje dolegliwości w postaci nawracających stanów zapalnych skóry, naczyń limfatycznych, co w znacznym stopniu ogranicza sprawność psychofizyczną chorych oraz sprzyja rozwojowi mięsaka limfatycznego kończyny górnej po stronie mastektomii. Jedną z metod leczenia lymphoedemy jest Kinesiology Taping. W Polsce coraz częściej używa się terminu dynamiczne plastrowanie. Zastosowanie tej metody powoduje, że w bezbolesny i naturalny sposób w organizmie pacjenta następują procesy lecznicze.
Cel pracy. Przedstawienie możliwości zastosowania technik limfatycznych dynamicznego plastrowania u kobiet po amputacji piersi oraz ocena wpływu zastosowanych aplikacji na wtórny obrzęk limfatyczny. Cel główny został zweryfikowany poprzez następujące hipotezy badawcze:
1.Aplikacje dynamicznego plastrowania zmniejszają obrzęk limfatyczny u kobiet po mastektomii.
2.Techniki metody Kinesiology Tapingu wpływają na zmianę zakresów ruchów  w stawach kończyny górnej.
Materiał i metody badawcze. Badanie wykonano w Zakładzie Rehabilitacji Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach. Grupa badana liczyła 73 pacjentki po mastektomii, u których stwierdzono wtórny obrzęk limfatyczny kończyny górnej. Objętość kończyn górnych był mierzony przy użyciu menzury wypełnionej wodą. Pomiary zakresów ruchu w stawach kończyn górnych były wykonywane za pomocą goniometru.

Wyniki i wnioski. Analiza uzyskanych wyników wykazuje, że zastosowane aplikacje limfatyczne zmniejszają obrzęk limfatyczny,  zwiększają zakresy ruchu w stawach kończyny górnej po stronie operowanej oraz wspierają procesy lecznicze przyczyniając się do poprawy sprawności fizycznej i jakości życia.

Słowa kluczowe:
rak piersi, obrzęk limfatyczny, dynamiczne plastrowanie, Kinesiology Taping

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim