Epidemiologia bocznych skrzywień kręgosłupa u dzieci i młodzieży

Michał Dziewulski, Waldemar Szymanik

Michał Dziewulski, Waldemar Szymanik – Epidemiology of lateral curvature of the spine in children and adolescents. Fizjoterapia Polska 2003; 3(2); 106-112

Streszczenie
Wstęp. Nadrzędnym celem przedstawianej pracy jest zwrócenie uwagi na tak ważny problem ortopedyczny jak występowanie bocznych skrzywień kręgosłupa (skolioz) u dzieci i młodzieży. Zagadnienie powinno zainteresować nie tylko lekarzy ortopedów, ale również pediatrów, specjalistów rehabilitacji, fizjoterapeutów oraz lekarzy rodzinnych, a nawet internistów. Pragnieniem autorów było bliższe przypomnienie podstawowych faktów dotyczących schorzenia, jego klasyfikacji i epidemiologii. Materiał i metody. W pracy klinicznej poddano obserwacji chorych leczonych w Centrum Rehabilitacji w Konstancinie na przestrzeni ostatnich 30 lat, obliczono odsetek występowania skoliozy oraz dokonano podziału ze względu na płeć, wiek oraz pochodzenie (miasto, wieś). Miało to na celu wykazanie ewentualnej predylekcji płci co do występowania schorzenia, wyjaśnienie faktu czy miejsce zamieszkania ma wpływ na ujawnianie się, tudzież lepszą diagnostykę skoliozy, a także określenie wieku o największym ryzyku ujawnienia się schorzenia. Wyniki. Pomimo systematycznego wzrostu liczby przyjmowanych pacjentów do Centrum Rehabilitacji, nie obserwuje się proporcjonalnego wzrostu liczby chorych na skoliozę, a wręcz jej redukcję. Rysuje się zdecydowana, wyraźna przewaga występowania schorzenia u dziewcząt w stosunku do chłopców. Istnieje przewaga u dzieci i młodzieży z miasta do ujawniania się schorzenia, tudzież jego lepszej wykrywalności niż w środowiskach wiejskich. Wnioski. Należy bardziej precyzyjnie badać i diagnozować dzieci pod kątem ewentualnego występowania bocznych skrzywień kręgosłupa (szczególnie dotyczy to dzieci ze środowisk wiejskich), a inne cechy, jak predyspozycja względem płci i występujący najczęstszy typ skoliozy, nie odbiegają od danych z literatury.

Słowa kluczowe:
postawa ciała, skolioza, płeć, wczesna diagnostyka

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Możliwości wykorzystania koncepcji Lehnert-Schroth podczas ćwiczeń korekcyjnych w systemie stacyjnym

J. Nowotny, K. Czupryna, O. Nowotny-Czupryna

J. Nowotny, K. Czupryna, O. Nowotny-Czupryna – Some possibilities for using the Lehnert-Schroth concept during corrective exercises in stationary system. Fizjoterapia Polska 2003; 3(4); 412-419

Streszczenie

Zasadniczym elementem zachowawczego leczenia bocznych skrzywień kręgosłupa są ćwiczenia korekcyjne. Wśród tych ostatnich za szczególnie cenne uznaje się tzw. ćwiczenia korekcyjno-oddechowe oparte o koncepcję Ch. Lehnert-Schroth. Jednocześnie wiadomo, że najbardziej skuteczne, zwłaszcza w zaawansowanych skoliozach, są ćwiczenia indywidualne. Względy epidemiologiczne i organizacyjne nie pozwalają jednak na to, by wszystkie wymagające tego osoby objąć opieką indywidualną. W związku z tym w postępowaniu korekcyjnym dominują ćwiczenia grupowe. Ważne jest natomiast by tego typu ćwiczenia były dostosowane indywidualnych potrzeb każdego ćwiczącego. Jedyną formą, które może spełnić taki wymóg są tzw. ćwiczenia w systemie stacyjnym. Od pewnego czasu autorzy lansują ćwiczenia korekcyjne z wykorzystaniem powyższej normy organizacyjnej. Doceniając wartość ćwiczeń korekcyjno-oddechowych i widząc potrzebę zbiorowego przeprowadzania tego typu ćwiczeń, w pracy autorzy przedstawili własną koncepcję usprawniania, uwzględniającą oba powyższe elementy. Zaprezentowano w niej własne modyfikacje różnych ćwiczeń wzorowanych na metodzie Lehnert-Schroth. W cały ten system wpleciono również tego typu ćwiczenia wspomagane zastępczym sprzężeniem zwrotnym (biofeedback), stwarzając z kolei dogodne warunki do kształtowania nawyku prawidłowej postawy.

Słowa kluczowe:
skoliozy, ćwiczenia grupowe, system stacyjny
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ wykonawstwa muzycznego na częstość występowania wad postawy u dzieci

Anna Kluszczyńska, Jolanta Kujawa, Mirosław Janiszewski, Ireneusz Pieszyński

Anna Kluszczyńska, Jolanta Kujawa, Mirosław Janiszewski, Ireneusz Pieszyński – Impact of musical performance on the frequency of postural abnormalities in children. Fizjoterapia Polska 2004; 4(2); 117-128

Streszczenie

Wstęp. Zwiększone obciążenia elementów narządu ruchu wchodzących w skład zespołu wykonawczego u młodych muzyków mogą prowadzić do wad postawy i prowadzą do przeciążeń narządu ruchu. Celem pracy było stwierdzenie, czy i w jakim stopniu nadmierne obciążenia symetryczne, jak i niesymetryczne narządu ruchu, u dzieci ze szkół muzycznych, mogą mieć wpływ na częstość występowania zespołu wad postawy. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 113 dzieci (79 dziewcząt i 34 chłopców) w podstawowej szkole muzycznej. Zbadano dzieci z klas 1, 3, 5, tj. w 7, 9 i 11 roku życia, w latach 1997, 1999, 2001. Wykonano ogólne badanie kliniczne i ortopedyczne narządu ruchu. W ankiecie odnotowywano rodzaj instrumentu i obciążenia wynikające z charakteru wykonawstwa muzycznego. Wyniki. W analizie wyników wyodrębniono postawę skoliotyczną, skoliozę i przykurcz mięśni piersiowych. Wyniki badań ujawniły współistnienie kilku wad jednocześnie u kilkorga dzieci. Odnotowano statystycznie znamienną różnicę w częstości występowania wad postawy u dzieci uczących się w szkole muzycznej po 5 latach gry na instrumencie. Wnioski. Wykonawstwo muzyczne jest czynnikiem przyspieszającym progresję badanych zaburzeń statyki ciała u dzieci ze szkoły muzycznej. Obciążenia aparatu wykonawczego podczas gry na instrumentach muzycznych mają wpływ na szybsze występowanie klinicznych objawów skoliozy u dziewcząt niż u chłopców. Czas nauki gry na instrumencie muzycznym i rodzaj wykonawstwa muzycznego mają wpływ na rozwój i pogłębienie się badanych wad postawy ciała.

Słowa kluczowe:
postawa skoliotyczna, skolioza, przykurcz mięśni piersiowych
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Powtarzalność i zgodność pomiaru rotacji tułowia skoliometrem Bunnella u dzieci ze skoliozą idiopatyczną

Tomasz Kotwicki, Kamila Frydryk, Małgorzata Lorkowska, Aleksander Krawczyński, Andrzej Szulc

Tomasz Kotwicki, Kamila Frydryk, Małgorzata Lorkowska, Aleksander Krawczyński, Andrzej Szulc – Intraobserver and interobserver variability of the assessment of trunk rotation with Bunnell scoliometer in children with idiopathic scoliosis. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 111-116

Streszczenie

Wstęp. Skolioza idiopatyczna jest zniekształceniem kręgosłupa w trzech płaszczyznach przestrzeni. Pomiar rotacji kręgów jest jednym z najważniejszych elementów oceny skoliozy. Do tego badania można wykorzystać zaproponowany przez Bunnella skoliometr, który nie był dotychczas opisany w polskim piśmiennictwie. Materiał i metody. Wykonano badanie kąta rotacji Tułowia (KRT) skoliometrem u 50 chorych (65 łuków skoliozy). W skłonie tułowia skoliometr przykładano do grzbietu w miejscu największej deformacji, ustawiając w poprzek osi długiej kręgosłupa, tak aby „0″ znajdowało się nad linią wyrostków kolczystych i odczytywano kąt rotacji tułowia w stopniach. Przeprowadzono Trzykrotny pomiar kąta rotacji każdego łuku skoliozy u każdego chorego. Ponadto każdy chory został zbadany przez cztery osoby: troje magistrantów kierunku Fizjoterapia AM i lekarza specjalistę ortopedę. Dodatkowo zmierzono wysokość garbu żebrowego w milimetrach i porównano z wartościami uzyskanymi skoliometrem. Wyniki. Badanie kąta rotacji tułowia skoliometrem Bunnella cechowało się wysoką powtarzalnością (dobra zgodność wewnątrz-grupowa, test ANOVA, p<0,01). Wyniki otrzymane przez doświadczonego badającego i przez początkujących badających były zbieżne (dobra zgodność międzygrupowa, test ANOVA, p<0,01). W skoliozach piersiowych (n=30) wystąpiła dodatnia korelacja liniowa pomiędzy pomiarem wysokości garbu żebrowego w milimetrach oraz w stopniach za pomocą skoliometru (r=0,92, p<0,05). Wnioski. Badanie skoliometrem okazało się łatwe do wykonania dla początkujących badających, a przyrząd praktyczny w użyciu. Skoliometr umożliwia pomiar asymetrii tułowia i może być przydatny w badaniu przesiewowym.

Słowa kluczowe:
skolioza, skoliometr, rotacja kręgów

Wpływ sił rotujących kręgi na powstawanie patologicznych krzywizn kręgosłupa

Andrzej Mroczkowski, Ewaryst Jaskólski

Andrzej Mroczkowski, Ewaryst Jaskólski – The effect of vertebral rotation forces on the development of pathological spinal curvatures. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 80-86

Streszczenie

Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie fizjoterapeutom, lekarzom, nauczycielom gimnastyki korekcyjnej oraz wszystkim osobom, od których zależy zapobieganie wystąpienia skoliozy oraz jej leczenie, konkretnych argumentów przemawiających za koniecznością zwracania większej uwagi na badanie ustawienia miednicy u dzieci. Szczególnie ważne jest wczesne wykrycie zaburzeń w ustawieniu miednicy. Pojawienie się skośnego ustawienia miednicy w płaszczyźnie czołowej może być zapowiedzią wystąpienia skoliozy pod wpływem czynników mechanicznych. Utrzymujące się patologiczne skośne ustawienie miednicy powoduje zmiany w rozłożeniu się siły ciężkości działającej na poszczególne elementy kręgosłupa. Zmiany te, począwszy od odcinka lędźwiowego, mogą spowodować powstanie siły rotującej kręgi kręgosłupa. Autorzy poddali analizie skoliozę dwułukową wykazując zależność miejsca tworzenia się garbu żebrowego i lędźwiowego od kierunku działającej siły rolującej kręgi. Powstanie siły rolującej kręgi może być przyczyną dalszego rozwoju krzywizn patologicznych kręgosłupa. Autorzy pracy są zdania, że ćwiczenia mięśni miednicy powinno się stosować jako czynnik zapobiegawczy, aby skoliozy nie wystąpiły, szczególnie w odcinku lędźwiowym. Są one wskazane dla skolioz czynnościowych niskiego stopnia w celu powrotu do odpowiedniej równowagi statycznej w ustawieniu miednicy i poprzez miednicę w ustawieniu kręgosłupa. Najbardziej narażone na zaburzenia w ustawieniu miednicy są dzieci z niedoborem ruchu, a szczególnie w zakresie ruchów miednicy, przebywające często w pozycjach siedzących czy stojących. Brak ruchu odczuwalny w obrębie miednicy może doprowadzić do osłabienia mięśni odpowiedzialnych za jej ustawienie. Współczesna szkolna gimnastyka korekcyjna powinna w swoim programie zawierać ćwiczenia mające na celu poprawę ustawienia miednicy. Nasuwa się konieczność opracowania tego typu ćwiczeń. Nie wszystkie bowiem metody nadają się do zastosowania na zajęciach gimnastyki korekcyjnej, a istnieje potrzeba stosowania ich dla znacznej populacji dzieci.

Słowa kluczowe:
skolioza, rotacja kręgów, miednica

Aplikacje kinesiotapingu u dzieci z bocznym skrzywieniem kręgosłupa

Zbigniew Śliwiński, Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Jan Szczegielniak, Wojciech Kiebzak, Tomasz Senderek

Zbigniew Śliwiński, Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Jan Szczegielniak, Wojciech Kiebzak, Tomasz Senderek – Kinesiotaping application in children with scoliosis. Fizjoterapia Polska 2007; 7(3); 370-375

Streszczenie
Wstęp. Skoliozy stanowią nadal trudny problem leczniczy pomimo wielu metod terapeutycznych. Jedną z metod, która może być pomocna w terapii jest kinesiotaping. Poprzez zastosowanie odpowiednich aplikacji, można wpłynąć na zmianę linii stabilności i zrównoważenia kręgosłupa. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Dorosłych SP ZOZ w Zgorzelcu. W badaniach wzięła udział 18-osobowa grupa dzieci przebywająca na turnusach rehabilitacyjnych, w tym 16 dziewcząt i 2 chłopców. Średnia wieku grupy wynosiła 12 lat. Oceniono zmianę kąta talii u dzieci ze skoliozą przed i po zastosowaniu aplikacji kinesiotapingu. Wyniki. Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowanie aplikacji kinesiotapingu w badanej grupie powoduje zmianę kąta talii średnio o 4 stopnie. Dla kąta talii lewej średnia ta wynosi 5,27 stopnia, natomiast dla kąta talii prawej średnia wynosi 2,58 stopnia. Największa korekcja wyniosła 11,2 stopnia. Wnioski. Wybrane techniki KT powodują zmianę przebiegu linii stabilności oraz zrównoważenia, co wyraża się także zmianą kąta talii. Aplikacje KT w związku z normalizacją napięcia mięśniowego oraz powięziowego, zmieniają obraz postawy dziecka ze skoliozą w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej. KT jako nowa metoda wykorzystująca wiele form i technik terapeutycznych, wydaje się być pomocna w realizacji programu usprawniania dzieci ze skoliozami.
Słowa kluczowe
skolioza, aplikacje kinesiotapingu, kąty talii

Standard oceny radiologicznej skolioz w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński – Standard of Radiological Scoliosis Assessment in Zgorzelec Rehabilitation Centre. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 344-350

Streszczenie
Nowoczesna fizjoterapia wymaga od terapeuty umiejętności oceny zdjęć RTG. Program specjalizacji z fizjoterapii uwzględnia ten fakt i wymusza nabycie tej wiedzy. Jest jednak wielu fizjoterapeutów, którzy praktykują na co dzień w placówkach ochrony zdrowia i nie realizują żadnego szkolenia podyplomowego, a zajmują się w swojej pracy usprawnianiem dzieci ze skoliozą. Dlatego chcielibyśmy zaprezentować tym wszystkim kolegom pewien standard oceny funkcjonalnej i radiologicznej skoliozy realizowany w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Podstawą diagnostyki obrazowej jest zdjęcie RTG. W ocenie skoliozy zdjęcie powinno obejmować cały kręgosłup, z talerzami kości biodrowych i stawami biodrowymi, wykonane na stojąco w projekcjach AP i bocznej. Na podstawie dobrze wykonanego zdjęcia można określić parametry skoliozy (typ skoliozy, test Risser, kąt Cobba, kąt rotacji kręgów, indeks kifotyczno-lordotyczny, itd.) co umożliwia dobór prawidłowego postępowania fizjoterapeutycznego. Diagnostyka radiologiczna jest nieodzowna w ocenie skoliozy i planowaniu postępowania terapeutycznego. Pozwala na obiektywną ocenę postępów uprawniania. Badanie radiologiczne służy również monitorowaniu przebiegu skrzywienia. Leczenie skoliozy bez zdjęcia RTG jest jak jazda samochodem nocą bez włączonych świateł!
Słowa kluczowe
skolioza, zdjęcie rtg

Typy skolioz wg Kinga-Moe na przykładzie materiału badawczego Ośrodka Rehabilitacji w Zgorzelcu

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński – King-Moe Scoliosis Classification, case study: Zgorzelec Rehabilitation Centre. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 272-278

Streszczenie
Wstęp. Istnieje wiele systemów klasyfikacji skolioz idiopatycznych. Najbardziej popularną i rozpowszechnioną jest klasyfikacja opracowana w 1983 roku przez dr Kinga i dr Moe. Klasyfikacja ta definiuje 5 typów skolioz idiopatycznych. Użycie tego systemu ułatwia oceną choroby przez różnych badaczy, a uzyskane rezultaty stają się jednorodne i porównywalne. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Dorosłych SP ZOZ w Zgorzelcu. W badaniach wzięła udział 48-osobowa grupa dzieci, w tym 37 dziewcząt w wieku od 7 do 18 (śr. 12,3) i 11 chłopców w wieku od 10 do 17 (śr. 12,7). Średnia wiekowa grupy 12,4. Oceniano rozkład występowania poszczególnych typów skolioz wg Kinga-Moe, a wynik porównano z doniesieniami Kinga i Sastre. Wyniki. Skoliozy typu I stanowią najliczniejszą grupę- 41% (wg Sastre-28%, wg Kinga- 12,9 %), typu II -13% (wg Sastre-25%, wg Kinga- 32,6 %), typu III – 21% (wg Sastre-16%, wg Kinga- 32,8 %), typu IV- 17% (wg Sastre-29%, wg Kinga- 9,2 %), typu V – 8% (wg Sastre-2%, wg Kinga- 11,6 %). Wnioski. Występowanie poszczególnych typów skolioz w porównywanych ze sobą opracowaniach różni się w sposób znaczący. Klasyfikacja ułatwia analizę i porównywanie danych prezentowanych przez różne ośrodki. Użycie klasyfikacji Kinga-Moe w połączeniu z analizą RTG pozwala na dokładną i zunifikowaną diagnostykę skoliozy.
Słowa kluczowe
skolioza, klasyfikacja Kinga-Moe

POTSI, Hump Sum i Suma Rotacji – nowe parametry z zakresu topografii powierzchni ciała dla opisu zniekształcenia tułowia u chorych ze skoliozą

Tomasz Kotwicki, Edyta Kinel, Joanna Chowańska, Agnieszka Bodnar-Nanuś

Tomasz Kotwicki, Edyta Kinel, Joanna Chowańska, Agnieszka Bodnar-Nanuś – POTSI, Hump Sum and Sum of Rotation – new surface topography parameters for evaluation of scoliotic deformity of the trunk. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 231-240

Streszczenie
Wstęp. Topografia powierzchniowa w skoliozie idiopatycznej powinna uwzględniać specyfikę tej deformacji poprzez użycie parametrów POTSI i Hump Sum. Celem pracy było przedstawienie tych parametrów, nieopisanych w polskim piśmiennictwie oraz ich zastosowanie w badaniu dzieci ze skoliozą. Materiał i metody. Zbadano 105 dziewcząt w wieku 13,7 ± 1,9 lat, w tym 54 leczone gorsetem Cheneau oraz 51 dziewcząt nieleczonych. Dzieci były badane w postawie swobodnej, w pozycji stojącej. POTSI i Hump Sum liczono zgodnie z oryginalnym opisem. Własny parametr Suma Rotacji zdefiniowano jako sumę kątów rotacji tułowia na 12 poziomach kręgów piersiowych i 5 lędźwiowych, z korekcją o wartość rotacji na kolcach biodrowych tylnych. Wyniki. W skoliozach 25-40 stopni POTSI wynosił25,5 ± 16,7 (9,7-52,0), a Hump Sum 16,9° ± 6,8° dla dziewcząt gorsetowanych natomiast POTSI wynosił 24,5 ± 11,5, aHump Sum 18,0° ± 4,8° w grupie bez gorsetu. W skoliozach powyżej 45 stopni POTSI wynosi 33,4 ±17,5, a Hump Sum 24,9° ±3,6 dla gorsetowanych, natomiast POTSI wynosił 41,0 ±22,1 a Hump Sum 25,8° ±10,6° dla nie leczonych gorsetem. W odróżnieniu od Hump Sum parametr Suma Rotacji nie zależał od wyboru poziomów przez obserwatora. Wnioski. POTSI okazał się przydatnym parametrem oceny deformacji tułowia w płaszczyźnie czołowej i mógł zastąpić jedenaście dotychczas stosowanych wskaźników. Zniekształcenie w płaszczyźnie poprzecznej ocenia Suma Rotacji oraz Hump Sum.
Słowa kluczowe
skolioza, parametry topografii powierzchni ciała

Niektóre odległe skutki skolioz rozpoznanych w wieku szkolnym

Anna Kowalczyk, Olga Nowotny-Czupryna, Iwona Gęgotek

Anna Kowalczyk, Olga Nowotny-Czupryna, Iwona Gęgotek – Some late sequelae of scoliosis diagnosed at school age. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 418-424

Streszczenie
Wstęp. Postawa ciała zmienia się przez całe życie i zależy od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Skolioza może wystąpić w każdym okresie rozwoju dziecka. Jest ona nie tylko kosmetycznym defektem, lecz jednocześnie zaburza prawidłowe funkcjonowanie wielu układów i narządów człowieka. Skrzywienia znaczącego stopnia, mogą ulec dalszemu pogłębianiu u osób dorosłych, czemu sprzyja nawykowe przyjmowanie nieergonomicznych pozycji. Po 20 roku życia mogą pojawić się dolegliwości bólowe kręgosłupa czy ograniczenie jego ruchomości, a nawet wyraźne zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Celem pracy było określenie aktualnej wartości kątowej skrzywienia u osób dorosłych w porównaniu ze stanem stwierdzonym w wieku szkolnym oraz ustalenie niektórych odległych skutków skrzywienia. Materiał i metody. Badaniem objęto 20 osób dorosłych (18-30 lat), które w wieku szkolnym uczęszczały na gimnastykę korekcyjną z powodu skoliozy. Aktualną postawę ciała oceniono fotogrametrycznie, w pozycji stojącej swobodnej i skorygowanej. Otrzymane wyniki porównano z wynikami takiego samego badania wykonanego w wieku szkolnym. Na tej podstawie określono zmiany jakie pojawiły się po upływie kilku do kilkunastu lat. Wyniki. U połowy badanych, stwierdzono pogłębienie się kąta skrzywienia o ok. 5°. Po ukończeniu uczęszczania na gimnastykę korekcyjną, tylko niewiele osób systematycznie uczestniczyło w różnych formach aktywności ruchowej. Ponad 90% badanych zgłaszało dolegliwości bólowe kręgosłupa, szczególnie odcinka lędźwiowego. Wnioski. Stwierdzona w wieku szkolnym skolioza po zakończeniu wzrostu pogłębia się nieznacznie, ale sprzyja występowaniu dolegliwości bólowych kręgosłupa w wieku dorosłym.
Słowa kluczowe
skolioza, odległe skutki, nieergonomiczne pozycje ciała
1 2 3 4