Tomasz Miśkiewicz, Zbigniew Dudkiewicz, Robert Irzmański, Katarzyna Michalak, Elżbieta Poziomska-Piątkowska

Tomasz Miśkiewicz, Zbigniew Dudkiewicz, Robert Irzmański, Katarzyna Michalak, Elżbieta Poziomska-Piątkowska – Efficacy of selected physiotherapeutic procedures in the treatment of lumbar spine pain. Fizjoterapia Polska 2018; 18(3); 12-28

Streszczenie
Cel pracy. Celem pracy była ocena efektywności wybranych zestawów zabiegów fizjoterapeutycznych na dolegliwości bólowe występujące w odcinku lędźwiowo-krzyżowym spowodowane chorobą zwyrodnieniową.
Materiały i Metody. W badaniu wzięło udział 45 pacjentów z zespołami bólowymi w obrębie odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, którzy poddani byli serii zabiegów fizjoterapeutycznych. Badani zostali podzieleni na cztery grupy. Trzy grupy podzielono w zależności od zastosowanych zestawów zabiegów fizjoterapeutycznych, natomiast czwartą grupę (porównawczą) stanowili badani pobierający tylko i wyłącznie niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) przez okres trwania serii zabiegów w pozostały grupach. Chorzy zostali przebadani za pomocą kwestionariusza ankiety własnego autorstwa, kwestionariusza SF-36 (vol.2) wersji skróconej 11. pytaniowej (wersja Polska), użyto także testu Lovetta, skali Laitinena oraz testów diagnostycznych (Laseque’a, Bragarda, Thomayera). Badania były przeprowadzone bezpośrednio przed podjęciem serii zabiegowej oraz dwa tygodnie po jej zakończeniu.
Wyniki. Badani byli w wieku od 45-65 lat. 71,1% stanowiły kobiety, a 28,9% mężczyźni. 13,3% osób było aktywnych fizycznie. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa była przyczyną dolegliwości bólowych u wszystkich pacjentów biorących udział w badaniach. W grupie badawczej wykazano istotną statystycznie różnicę pomiędzy wynikami stopnia nasilenia bólu, poziomu siły mięśniowej oraz jakości życia mierzonymi przed fizjoterapią oraz 2 tygodnie po jej zakończeniu. U 90% osób biorących udział w zabiegach uzyskano zwiększenie siły mięśniowej, natomiast w grupie porównawczej jedynie u 6%. Poprawa zakresów ruchomości w omawianym odcinku kręgosłupa dotyczyła 46,6% badanych biorących udział w serii zabiegowej. W grupie porównawczej żaden z pacjentów nie uzyskał poprawy zakresu ruchomości.
Wnioski. Zabiegi fizjoterapeutyczne mają pozytywny wpływ na ograniczenie objawów chorobowych odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Oddziałują one korzystnie na poprawę jakości życia, siły mięśniowej, zakresów ruchomości oraz zmniejszenie, bądź całkowite usunięcie dolegliwości bólowych. Niezależnie od zastosowanego zestawu zabiegów fizjoterapeutycznych działały one lepiej, niż przyjmowanie samych niesteroidowych leków przeciwzapalnych przez pacjentów.

Słowa kluczowe:
fizjoterapia, choroba zwyrodnieniowa, odcinek lędźwiowo-krzyżowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne