Ocena skuteczności postępowania usprawniającego osób po urazach w okolicy stawu kolanowego leczonych operacyjnie osteosyntezą wewnętrzną

Paweł Ryngier, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Tomasz Wolny

Paweł Ryngier, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Tomasz Wolny – An evaluation of the rehabilitation for patients recovering from knee joint trauma surgically treated by internal osteosynthesis. Fizjoterapia Polska 2001; 1(4); 369-375

Streszczenie
Wstęp. W trakcie unieruchomienia stawu kolanowego stosunkowo szybko redukowany jest ślizg powierzchni stawowych, przede wszystkim w następstwie obkurczenia tkanek miękkich okołostawowych (zwłaszcza torebki stawowej). Tego rodzaju nierównowaga mechaniczna pomiędzy ruchem ślizgu a przetaczania potęgowana jest dodatkowo przez zaburzenia bilansu mięśniowego zarówno pomiędzy różnymi grupami mięśniowymi (mięśniem czworogłowym uda a mięśniami kulszowo-goleniowymi), jak i w obrębie samego mięśnia czworogłowego uda (między vastus medialis a rectus femoris). W tym ostatnim przypadku stan taki pociągnąć może za sobą również odchylenia fizjologicznego toru ślizgu rzepki. Mając na uwadze złożoną artromechanikę stawu kolanowego oraz prawidłowy rozkład sił mięśniowych dla jego funkcji, celem niniejszej pracy było prześledzenie wpływu wybranych technik terapii manualnej oraz niektórych wzorców ruchowych metody PNF na poprawę czynności stawu kolanowego u osób po przebytym urazie w okolicy tego stawu leczonych operacyjnie osteosyntezą wewnętrzną. Materiał i metoda. Badaniem objęto dwie 17-osobowe grupy osób leczonych operacyjnie z powodu przebytego urazu okolicy stawu kolanowego. Po okresie unieruchomienia u wszystkich badanych ocenie poddano czynną ruchomość tego stawu, siłę mięśni funkcjonalnie związanych z stawem kolanowym oraz subiektywne odczucia bólowe. Badani z obu grup poddani zostali rutynowemu postępowaniu usprawniającemu. U pacjentów z grupy głównej dodatkowo wprowadzono wybrane techniki trakcji i mobilizacji stawu kolanowego, ćwiczenia oparte o zjawisko poizometrycznej relaksacji oraz niektóre wzorce metody PNF. Wyniki. Opracowanie statystyczne uzyskanych danych liczbowych wykazało większy zakres poprawy ruchomości w stawie kolanowym powiązany z równoczesnym nieco większym przyrostem siły ocenianych grup mięśniowych wśród badanych osób z grupy głównej.

Słowa kluczowe:
zabiegi torakochirurgiczne, powikłania pooperacyjne, fizjoterapia pooperacyjna

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Skuteczność Metody Hankego w korekcji bocznych skrzywień kręgosłupa w świetle wybranych parametrów badania radiologicznego

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Dagmara Molicka

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Dagmara Molicka – The efficiency or the Hanke Method in the correction of scoliosis in the light of selected radiological parameters. Fizjoterapia Polska 2002; 2(1); 35-39

Streszczenie
Wstęp. Metoda Hankego, zwana również „E-Technik” (Entiwicklungskinesjologischer Technik) należy do mniej znanych sposobów leczenia zaburzeń nerwowo-mięśniowych. Ponieważ w postępowaniu korekcyjnym stosunkowo rzadko wykorzystuje się elementy metod o ściśle neurofizjologicznym mechanizmie działania, a ich ewentualną skuteczność wyraża się zazwyczaj w formie opisowej, celem niniejszej pracy było prześledzenie wpływu rutynowego stosowania technik metody Hankego na zmiany wybranych parametrów radiologicznej oceny skrzywienia. Materiał i metoda. Obserwacją objęto 17-osobową grupę dzieci i młodzieży w wieku 7-15 lat (x = 10,1 +/- 2,7), z klinicznymi i radiologicznymi objawami bocznego skrzywienia kręgosłupa. Za wyjątkiem jednej osoby, we wszystkich pozostałych przypadkach były to skrzywienia Io (x wygięcia pierwotnego = 12,2o +/- 8,9). Zarówno przed, jak i po 10-miesięcznym okresie usprawniania wzbogaconym stosowaniem niektórych elementów metody Hankego, ocenie poddano zdjęcia radiologiczne. Wyznaczono kąty Cobba, kąty żebrowo-kręgowe oraz wyliczono wskaźniki Harringtona. Całość zebranych w ten sposób danych liczbowych poddano opracowaniu statystycznemu. Wyniki. U 11 osób (64,7% badanej grupy) uzyskano zmniejszenie kątowej wartości skrzywienia pierwotnego, powiązane z równoczesną niwelacją różnicy kątów żebrowo-kręgowych po stronie wklęsłej i wypukłej. Jedynie w jednym przypadku zarejestrowano wyraźną (5o) progresję skrzywienia. Wnioski. Uzyskane wyniki wskazują na dużą skuteczność terapeutyczną metody Hankego. Możliwość bezpośredniego sterowania reakcjami odruchowymi prowadzącymi w efekcie do normalizacji (symetryzacji) napięcia mięśniowego stanowi istotny wyróżnik metody Hankego spośród innych sposobów zachowawczego leczenia skolioz. Skuteczność oraz trwałość efektów korekcyjnych w następstwie stosowania metod odruchowo stymulujących neurofizjologicznie mechanizmy sterowania postawą ciała wymagają dalszych wnikliwych badań.

Słowa kluczowe:
zaburzenia nerwowo-mięśniowe, tonus mięśniowy, postawa ciała

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena efektywności metody PNF w usprawnianiu czynności życia codziennego u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat – Efficacy of the PNF method in rehabilitation for activities of daily living in late post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2009; 9(1); 51-60

Streszczenie
Wstęp. Rozwój wiedzy na temat złożoności uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego oraz mechanizmów plastyczności neuronalnej wskazuje, iż tradycyjne podejście do rehabilitacji osób po przebytym udarze mózgu nie jest już wystarczające. Aby doszło do odbudowy prawidłowych funkcji, konieczna jest odpowiednia stymulacja ośrodkowego układu nerwowego, pozwalająca na plastyczną adaptację układu nerwowo-mięśniowego. Przyjęto hipotezę, iż oparcie procesu usprawniania głównie o techniki z zakresu metody PNF (Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie) wyraźnie wpłynie na poprawę w zakresie czynności życia codziennego. Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. W ocenie czynności życia codziennego zastosowano Wskaźnik funkcjonalny „Repty” oceniając kolejno: samoobsługę, kontrolę zwieraczy, mobilność, lokomocję i komunikację. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni (pobyt w Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej), wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF. Wyniki. Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie w odniesieniu do następujących części Wskaźnika funkcjonalnego „Repty”: samoobsługa (p=0,0015), lokomocja (p=0,0279), jak również w odniesieniu do sumy punktów uzyskanych we wszystkich częściach badania (p=0,0032). W pozostałych przypadkach, tj: kontrola zwieraczy, komunikacja, nie notowano różnic istotnych statystycznie. Wnioski. Zastosowanie metody PNF w usprawnianiu pacjentów po udarze mózgu w okresie późnym znamiennie wpłynęło na poprawę sprawności w czynnościach życia codziennego w zakresie samoobsługi i lokomocji.
Słowa kluczowe
PNF, fizjoterapia, czynności życia codziennego

Subiektywna ocena efektów różnych metod leczenia usprawniającego pacjentów po przebytym udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec – Subjective assessment of the effects of different approaches to rehabilitation of patients after cerebral stroke. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 223-231

Streszczenie
Wstęp. Istotnym elementem nowoczesnego procesu usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu staje się uwzględnienie indywidualnych potrzeb pacjenta podczas planowania procesu terapeutycznego. Pacjent powinien być nie tylko podmiotem, ale również współtwórcą procesu usprawniania. Przyjęto hipotezę, iż rodzaj zastosowanej terapii wpłynie na subiektywną ocenę efektów usprawniania. Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 96 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na trzy grupy porównawcze A, B i C. Subiektywną efektywność usprawniania oceniano na podstawie specjalnie opracowanej ankiety dla pacjenta. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni, wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF, natomiast w grupie C usprawnianie metodą PNF wzbogacono o mobilizacje napięciowe kończyny górnej niedowładnej. Wyniki. Oceniając ankietę w całości, największą średnią liczbę punktów (x=11,5394) – a w związku z tym największą subiektywną poprawę – uzyskali badani z grupy C, natomiast najmniejszą badani z grupy A (x=8,1751). Wnioski. Subiektywna ocena osiągniętych efektów terapii w sposób istotny koreluje z rodzajem zastosowanej terapii.
Słowa kluczowe
samoocena, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

Rola sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w procesach stabilizacji

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny – The role of passive stiffness of the hamstring muscies in body stability processes. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 195-201

Streszczenie
W ostatnich latach powstały dwie ściśle ze sobą związane koncepcje stabilizacji ogniwa biokinematycznego. Jedna z nich funkcjonalnie dzieli mięśnie organizmu ludzkiego na mięśnie stabilizujące i ruchowe, druga natomiast opisuje funkcjonowanie trzech ściśle współpracujących podsystemów, mających w warunkach prawidłowych zapewnić odpowiedni poziom stabilizacji. Każdą z tych koncepcji można powiązać z pojęciem sztywności pasywnej mięśni. Właściwość ta jednak w większości opracowań dotyczących procesów stabilizacji wydaje się być marginalizowana. Niniejsza praca przedstawia koncepcje powstawania i roli zwiększonej sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w mechanizmach stabilizacji. Celem pracy jest zaprezentowanie najnowszych wyników badań oraz mechanizmów powstawania, a także sposobów zmniejszania nadmiernej sztywności pasywnej, w oparciu o mechanizmy neurofizjologiczne.
Słowa kluczowe
stabilizacja, sztywność mięśni, więzadło krzyżowe przednie, kompleks biodrowo-miedniczno-lędźwiowy

Bezpośrednie i krótkoterminowe efekty mobilizacji z ruchem według B. Mulligana, wykonywanych u pacjentów z niespecyficznymi dolegliwościami przeciążeniowo-bólowymi obręczy barkowej

Mirosław Kokosz, Witold Sodel, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Andrzej Knapik

Mirosław Kokosz, Witold Sodel, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Andrzej Knapik – Direct and short-term effects of mobilization with movement according to B. Mulligan in patients with non-specific pain & overload conditions of the shoulder girdle. Fizjoterapia Polska 2009; 9(4); 301-311

Streszczenie
Wstęp. Problemy przeciążeniowo-bólowe obręczy barkowej to dość złożone zagadnienie terapeutyczne. W ich zmniejszaniu wykorzystuje się różne zabiegi z zakresu terapii manualnej. Z tego względu celem pracy było porównanie bezpośrednich i krótkoterminowych efektów mobilizacji z ruchem, na stopień odczuwanych przez pacjentów objawów bólowych oraz zakres ruchu obręczy barkowej. Materiały i metody. Badanych podzielono na dwie 20-osobowe grupy. Grupę eksperymentalną poddano zabiegom mobilizacji z ruchem (metoda Mulligana), w grupie kontrolnej wykonywano tradycyjne ćwiczenia uruchamiające i wzmacniające. Oceniano zmiany zakresu ruchomości wznosu przez zgięcie i wznosu przez odwiedzenie oraz zmiany stopnia nasilenia objawów bólowych. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. W grupie eksperymentalnej uzyskano szybsze i bardziej wyraźne zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz zwiększenie zakresu analizowanych czynności ruchowych. Wnioski. Mobilizacje z ruchem zastosowane w zespołach przeciążeniowo-bólowych obręczy barkowej cechują bardziej korzystne bezpośrednie i krótkoterminowe efekty terapeutyczne.
Słowa kluczowe
obręcz barkowa, metoda Mulligana, efektywność

Ocena efektywności metody Butlera w usprawnianiu gnozji kończyny górnej niedowładnej u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat – Evaluation of the effectiveness of Butler’s neuromobilisations in reducing disorders of stereognosis of impaired upper extremity in late-stage stroke patients. Fizjoterapia Polska 2010; 10(2); 95-102

Streszczenie
Wprowadzenie: Analiza współczesnego piśmiennictwa pozwala na stwierdzenie, iż w procesie usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu wykorzystuje się przede wszystkim sposoby reedukacji i kompensacji obejmujące ubytki ruchowe, a przecież czysto ruchowy zespół połowiczy występuje bardzo rzadko. Przyjęto hipotezę, iż mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych kończyny górnej niedowładnej u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu mają wpływ na zaburzenia gnozji (dotykowej formy percepcji naturalnych przedmiotów).Materiał i metoda: Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze (A i B). W ocenie gnozji badany miał za zadanie rozpoznanie 10 naturalnych przedmiotów biorąc do ręki kolejno każdy przedmiot.W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A program usprawniania obejmował wybrane zabiegi z zakresu fizykoterapii oraz kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF. W grupie B powyższy program został wzbogacony o mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych w obrębie kończyny górnej niedowładnej. Wyniki: Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie jedynie dla czynnika układu testowego: pomiar (p<0,01), co spowodowane było istotnymi różnicami wewnątrzgrupowymi w grupie B (test Tukeya p<0,05).Wnioski: W grupie, w której wykorzystano terapię metodą PNF wzbogaconą o mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych kończyny górnej niedowładnej, uzyskano największą poprawę w ocenie gnozji.
Słowa kluczowe
gnozja, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

Ocena efektywności metody PNF w symetryzacji obciążenia kończyn dolnych u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski – Effectiveness of PNF method in improving symmetry of lower extremity loading in late-stage post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2010; 10(4); 263-270

Streszczenie
Wstęp. Wczesna, kompleksowa, interdyscyplinarna rehabilitacja jest niezbędnym warunkiem powodzenia leczenia zachowawczego osób po przebytym udarze mózgu. Jednym z podstawowych celów usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu jest reedukacja chodu – niezależnie od czasu jaki upłynął od udaru. Przyjęto hipotezę, iż oparcie procesu usprawniania głównie o techniki z zakresu metody PNF (Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie) wyraźnie wpłynie na symetryzację obciążenia kończyn dolnych, a tym samym przyspieszy powrót funkcji podporowej i lokomocyjnej oraz poprawi wydolność chodu u pacjentów po przebytym udarze mózgu.
Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. Wskaźnik symetryczności obciążenia kończyn dolnych (Ws) obliczano na podstawie danych uzyskanych z testu dwóch wag. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni (pobyt w Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej) wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF.
Wyniki. Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie wartości wskaźnika symetryczności (interakcja czynników grupa x pomiar: p=0,0075). Test posthoc Tukeya wskazał na istotne zróżnicowanie wewnątrzgrupowe w grupie B (p=0,0002). Nie rejestrowano istotnych różnic wewnątrzgrupowych w grupie A ani istotnych różnic międzygrupowych.
Wnioski. Zastosowanie metody PNF w usprawnianiu pacjentów po udarze mózgu w okresie późnym znamiennie wpłynęło na poprawę wskaźnika symetryczności obciążenia kończyn dolnych.
Słowa kluczowe
PNF, fizjoterapia, symetryzacja, lokomocja

Wpływ metody PNF na poziom spastyczności u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Andrzej Myśliwiec, Michał Kuszewski – Influence of proprioceptiveneuromuscular facilitation (PNF) on the degree of spasticity in late-stage stroke patients. Fizjoterapia Polska 2011; 11(1); 1-8

Streszczenie
Wstęp. Patofizjologia spastyczności jest złożona i zależy od interakcji pomiędzy torowaniem a hamowaniem dróg i ośrodków rdzeniowych i ponadrdzeniowych. Współczesna medycyna wypracowała wiele metod leczenia spastyczności, aczkolwiek jak do tej pory żadna z nich nie zapewnia zbyt dużej skuteczności. W pracy podjęto próbę oceny różnic w stopniu spastyczności pacjentów usprawnianych metodami tradycyjnymi w porównaniu do usprawnianych metodą PNF.
Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. Do oceny stopnia spastyczności wykorzystano zmodyfikowaną Skalę Ashworta. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni wszyscy chorzy pod dawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF.
Wyniki. W każdej z grup uzyskano znamienną statystycznie poprawę. W grupie A w badaniu końcowym poprawa wyniosła 1,8%. W grupie B już po pierwszej sesji terapeutycznej, redukcja stopnia spastyczności wyniosła 7,8%. Pełny cykl usprawniania przyniósł zmniejszenie stopnia spastyczności o 16,86%. Ocena międzygrupowa nie wykazała istotnych statystycznie różnic w badaniu wyjściowym. W badaniu końcowym wykazano znamienne różnice pomiędzy badanymi grupami.
Wnioski. Największą redukcję stopnia spastyczności uzyskano w grupie, w której usprawnianie oparte było o metodę PNF.
Słowa kluczowe
spastyczność, PNF, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

Siła i różnicowanie kinestetyczne głębokich mięśni stabilizujących odcinek lędźwiowy w subklinicznych dolegliwościach bólowych dolnej części kręgosłupa

Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Mariola Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Łukasz Gębala, Oliwia Mokrus, Paweł Linek

Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Mariola Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Łukasz Gębala, Oliwia Mokrus, Paweł Linek – Strength and kinesthetic differentiation of deep muscles stabilizing lumbar spine in low back subclinical pain complaints. Part 1. Fizjoterapia Polska 2012; 12(2); 101-112

Streszczenie
Wstęp. Bóle kręgosłupa lędźwiowego to jedna z najczęstszych dysfunkcji narządu ruchu. Celem pracy jest sprawdzenie, czy w dolnym odcinku kręgosłupa występuje zależność pomiędzy występowaniem początkowych, subklinicznych objawów bólowych a siłą i różnicowaniem kinestetycznym głębokich mięśni stabilizujących odcinek lędźwiowy. Materiał i metody. Zmienną niezależną było występowanie objawów bólowych w rejonie lędźwi. U 52 badanych średnie nasilenie dolegliwości wynosiło 8,81 pkt. (± 3,68) w skali Oswestry. Grupę drugą tworzyło 48 osób nie odczuwających w chwili badania problemów bólowych odcinka lędźwiowego. Obie grupy były dopasowane pod względem parametrów podstawowych: płci, wieku, masy i wzrostu oraz poziomu aktywności fizycznej. Zmienne zależne stanowiły wyniki testów przeprowadzonych za pomocą aparatu ciśnieniowego (stabilizera) w pozycji leżenia tyłem i przodem. Za jego pomocą w obu grupach porównano siłę i możliwości kinestetyczne głębokich mięśni stabilizujących odcinek lędźwiowy. Wyniki. Przeprowadzona analiza statystyczna pozwoliła stwierdzić, że w pozycji leżenia przodem występują istotne zależności pomiędzy występowaniem dolegliwości bólowych a siłą i zdolnością różnicowania siły nacisku. Zależności takich nie wykryto w testach przeprowadzonych w pozycji leżenia tyłem. Wnioski. Osoby odczuwające niewielkie dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego cechuje osłabienie głębokich mięśni stabilizujących. Zaburzona jest również zdolność różnicowania siły nacisku. W wykrywaniu powyższych zmian przydatny wydaje się być test wykonywany w pozycji leżenia przodem.
Słowa kluczowe
bóle lędźwiowej części kręgosłupa, stabilizacja mięśniowa, propriocepcja
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

1 2