Trójwymiarowa analiza chodu u dziecka z porażeniem mózgowym po leczeniu operacyjnym – kinematyka stawu skokowego i kolanowego

Wiesław Chwała, Dorota Pamuła

Wiesław Chwała, Dorota Pamuła – Postoperative three-dimensional gait analysis in a child with cerebral palsy – ankle and knee joint kinematics. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 322-327

Streszczenie
Osoby dotknięte mózgowym porażeniem dziecięcym (mpd) posiadają zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, wpływające między innymi na ich motorykę. Celem niniejszego opracowania jest ocena zmian kątowych w stawach skokowych podczas chodu u dziecka z mpd (hemiplegią) po zabiegu operacyjnym. Chód został zbadany przy zastosowaniu komputerowego systemu trójwymiarowej analizy ruchu Vicon 250 wyposażonego w kamery pracujące w paśmie podczerwieni. U badanego dziecka zaobserwowano znaczne zaburzenia zmian kątowych w porównaniu z chodem zdrowych osób w stawach skokowych i kolanowych we wszystkich płaszczyznach ruchu oraz wydłużony czas trwania fazy podporu obu kończyn. Największe odchylenia od prawidłowej kinematyki, występowały podczas fazy preswing oraz na początku i pod koniec cyklu chodu (initial contact, loading response, terminal swing). Nie zanotowano u badanej osoby, często występującego u dzieci dotkniętych mpd, zwiększonego zgięcia podeszwowego stopy podczas chodu (końskiego ustawienia stopy — pes equinus). Chód badanego dziecka charakteryzuje natomiast zaburzenie przeciwne, w postaci nadmiernego zgięcia grzbietowego, szczególnie na końcu fazy preswing. Zmiany te są prawdopodobnie wynikiem przeprowadzonego zabiegu operacyjnego. Zaobserwowano wydłużony czas trwania fazy podporowej o ponad 10% w stosunku do grupy kontrolnej. Największe odchylenia od prawidłowej kinematyki w stawie kolanowym występowały podczas fazy preswing oraz na początku i pod koniec cyklu chodu (initial contact, loading response, terminal swing). Pracę mięśni niedowładnej kończyny dolnej, podczas chodu badanego dziecka, charakteryzuje znaczne zmniejszenie długości mięśni rectus femoris i tibialis anterior oraz mały zakres koncentrycznej pracy mięśni gastrocnemius w fazie preswing. Zaobserwowane zmiany długości mięśni, potwierdzają zwiększone zgięcie grzbietowe stopy oraz brak dostatecznego prostowania kolana w fazie stance.

Słowa kluczowe:
trójwymiarowa analiza chodu, porażenie mózgowe, staw skokowy i kolanowy

Biomechaniczna analiza zaburzeń chodu u osoby poddanej alloplastyce stawu biodrowego

Wiesław Chwała, Witold Serafin, Anna Marchewka

Wiesław Chwała, Witold Serafin, Anna Marchewka – A biomechanical analysis of gait disturbances in a patient following alloplasty of the hip joint. Fizjoterapia Polska 2007; 7(2), 185-197

Streszczenie

Wstęp. Narzędziami jakimi posługują się terapeuci i lekarze jest badanie kliniczne i obrazowe. Wadą tego rodzaju postępowania jest subiektywizm oceny, wynikający z doświadczenia klinicznego i ograniczonych możliwości badania fizykalnego. Często dochodzi do skupienia uwagi na określonym obszarze klinicznym z pominięciem biomechanicznych współzależności tego obszaru w układzie ruchu. Do dyspozycji klinicystów wchodzą nowe narzędzia analizy ruchu chorego — trójwymiarowa analiza chodu, precyzyjnie uściślająca zaburzenia biomechaniczne całego ciała. Materiał i metody. Badanie trójwymiarowej analizy chodu, jako metoda uzupełniająca dane biomechaniczne badanej osoby, zostało przeprowadzone w Pracowni Biokinetyki Katedry Antropomołoryki AWF w Krakowie. Badaniu lokomocji poddano 56 letnią kobietę, ze zmianami zwyrodnieniowymi prawego stawu biodrowego. Pacjentka została poddana badaniom motoryki przed planowym zabiegiem alloplastyki stawu biodrowego w Oddziale Neuroortopedii i Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej WSS im L. Rydygiera w Krakowie oraz w 4 miesiące po zabiegu, po okresie całkowitego odciążenia operowanego biodra, w chwili rozpoczęcia przez chorą samodzielnej lokomocji, bez zastosowania kul łokciowych. Wyniki i Wnioski. Na podstawie trójwymiarowej analizy ruchu, zaobserwowano u badanej szereg zaburzeń chodu mających swoje podłoże w zmianach zwyrodnieniowych w obrębie chorego stawu biodrowego, których nie udało się wychwycić na podstawie badania fizykalnego. Na podstawie porównania wyników badań przed i pooperacyjnych należy stwierdzić, że patologiczny wzorzec chodu udało się poprzez zabieg alloplastyki zmienić, szczególnie poprzez zbliżenie zakresów ruchów w stawie biodrowym do normy biomechanicznej. Badanie pooperacyjne wskazuje na utrzymywanie się zaburzeń charakteru pracy mięśni, wymuszających w dalszym ciągu kompensacyjną pracę kończyny po stronie nieoperowanej.

Słowa kluczowe

trójwymiarowa analiza chodu, zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego, endoprotezoplastyka

Zróżnicowanie napięcia bioelektrycznego prostowników tułowia podczas obciążania symetrycznymi momentami sił ciężkości u dzieci ze skoliozami idiopatycznymi

Wiesław Chwała, Marianna Białek, Maciej Płaszewski

Wiesław Chwała, Marianna Białek, Maciej Płaszewski – Variation in bioelectric activity of trunk extensors during loading with symmetric gravity torques in children with idiopathic scoliosis. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 393-400

Streszczenie
Wstęp. Istnieją sprzeczne doniesienia na temat profilu aktywności bioelektrycznej mięśni prostowników tułowia podczas ich obciążania symetrycznymi momentami sił ciężkości u osób z idiopatycznym bocznym skrzywieniem kręgosłupa, co stanowi istotny problem wykorzystania tych informacji w terapii skolioz. Celem opracowania jest identyfikacja profilu aktywności bioelektrycznej mięśni prostowników tułowia podczas statycznego napięcia wynikającego z symetrycznego obciążenia ich ciężarem własnego ciała u osób ze skoliozami idiopatycznymi jedno i dwułukowymi o zróżnicowanym kącie skrzywienia kręgosłupa wg Cobb’a. Materiał i metody. Pomiaru czynności biopotencjałów dokonano w grupie 192 osób w wieku 10-16 lat, o kącie skrzywienia 12-62 wg Cobb’a. Badaniu poddano 59 osób ze skoliozą dwułukową i 133 osoby ze skoliozą jednołukową w odcinku piersiowym. Wyniki. W grupie skolioz jednołukowych biopotencjały po stronie dominującej i niedominującej w obu ćwiczeniach różniły się istotnie na poziomie (p<0,001). Różnice wzorca napinania mięśni w skoliozach dwułukowych, na poziomie pierwotnego skrzywienia okazały się znamienne podczas wykonywania obu ćwiczeń (p<0,001). Różnice wzorców napinania mięśni na poziomie skrzywienia wtórnego nie różniły się znamiennie (p<0,05). Wnioski. W badaniach odnotowano istotne różnice we wzorcach pracy analizowanych mięśni w skoliozach jedno i dwułukowych. Schemat asymetrii pracy mięśni nie jest bezpośrednio związany w badanych grupach z wielkością ani poziomem skrzywienia (zależność nieznacząca p<0,05).
Słowa kluczowe
elektromiografia, skolioza, prostowniki tułowia