Fototerapia i fotochemioterapia w chorobach skóry

Grzegorz Grzybowski, Włodzimierz Samborski, Ryszard Żaba

Grzegorz Grzybowski, Włodzimierz Samborski, Ryszard Żaba – Phototherapy and photochemotherapy in skin diseases. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 92-96

Streszczenie

Autorzy na podstawie przeglądu piśmiennictwa i własnego doświadczenia przedstawiają wartość fototerapii w leczeniu chorób skóry. W pracy omówiono najnowsze poglądy na temat mechanizmów działania terapeutycznego promieniowania ultrafioletowego (UVB, UVA) w różnych chorobach skóry. Fototerapię UVA1, UVB, wąskim pasmem UVB (311 nm) oraz fotochemioterapię (PUVA) polegającą na połączeniu działania psoralenów (8-methoxypsoralen, 8-MOP 5-methoxypsora-len, 5-MOP i trimethylpsoralen, TMP) z naświetlaniem UVA, od lat stosowano do leczenia ponad 30 chorób skóry. Badania wskazują, że ryzyko objawów niepożądanych w czasie fotochemioterapii wzrasta znamiennie w zależności od dawki. Dotyczy to przyśpieszonego starzenia się skóry, zaburzeń barwnikowych i zwiększonego ryzyka rozwoju raków kolczystokomórkowych (SCC) oraz czerniaka złośliwego. Ryzyko występowania SCC i czerniaka złośliwego jest wyższe u pacjentów, którzy otrzymywali wysokie dawki PUVA (>200 zabiegów łub >2000J/cm2). Zastosowanie terapii skojarzonej PUVA, UVB z innymi metodami leczenia miejscowego, szczególnie balneofototerapia (kąpiele solankowe, siarkowe i naświetlania UVB), PUVA-kąpiele (z użyciem roztworu TMP i naświetlania UVA) zmniejsza ryzyko występowania objawów niepożądanych.

Słowa kluczowe:
fototerapia, fotochemioterapia, mechanizmy działania, choroby skóry

Wybrane metody fizjoterapeutyczne w leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego

Przemysław Lisiński, Maria Tomaszewska, Włodzimierz Samborski

Przemysław Lisiński, Maria Tomaszewska, Włodzimierz Samborski – Select physiotherapeutic methods in treatment of a hip joint degeneration. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 45-50

Streszczenie

Wstęp. Choroba zwyrodnieniowa jest uznawana za schorzenie cywilizacyjne przełomu XX i XXI wieku. Szczególnie często zwyrodnieniu ulega staw biodrowy, który niewłaściwie leczony doprowadza do znacznego upośledzenia sprawności chorego. Celem badań było zbadanie skuteczności wybranych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego. Odpowiedzi miało udzielić określenie zmian w intensywności odczuwanego bólu, zakresie ruchu stawu oraz obwodzie uda i goleni. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 60 osób ze zwyrodnieniem biodra. Wiek badanych zawierał się w granicach 47-77 lat, a średnia wyniosła 62,8 ±10,31. Chorych podzielono na 4 podgrupy, w których zastosowano kinezyterapię i odrębne metody fizykoterapeutyczne takie jak krioterapię, pole magnetyczne, laser i impulsowe pole elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości. Czas leczenia wyniósł 21 dni. Wszyscy chorzy poddani zostali badaniu podmiotowemu i klasycznemu badaniu przedmiotowemu przed i po leczeniu. Wyniki. Po zakończeniu leczenia stwierdzono u wszystkich badanych zmniejszenie intensywności odczuwanego bólu, poprawę zakresu ruchomości w stawie. Wnioski. Leczenie fizjoterapeutyczne jest w naszej ocenie skutecznym sposobem leczenia zmian zwyrodnieniowych stawu biodrowego. Okres 21 dni terapii wydaje się nam zbyt krótki, aby uzyskać znaczącą poprawę trofiki mięśni.

Słowa kluczowe:
staw biodrowy, zwyrodnienie, fizjoterapia

Metody fizjoterapeutyczne w leczeniu wysunięć krążka międzykręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa

Przemysław Lisiński, Agnieszka Jachowska, Włodzimierz Samborski

Przemysław Lisiński, Agnieszka Jachowska, Włodzimierz Samborski – Methods of physiotherapy in treatment of intervertebral disc’s pathology in lumbar part of spine. Fizjoterapia Polska 2006; 6(3); 222-227

Streszczenie
Wstęp. Aktualnie obserwuje się obniżanie granicy wiekowej zapadalności na wspomniane schorzenie. Powodem są niekorzystne zmiany w stylu życia powodujące patologiczne zmiany krążków międzykręgowych najczęściej na poziomach L4-L5 i L5-S1. Jedną z metod leczenia jest fizjoterapia. Skuteczność leczenia zależy od doboru procedur kinezyterapeutycznych i fizykoterapeutycznych. Celem kinezyterapii jest usunięcie przyczyn dysfunkcji kręgosłupa. Chodzi tułaj głównie o próbę repozycji przemieszczonego fragmentu krążka międzykręgowego, a także poprawę elastyczności więzadeł kręgosłupa i wzmocnienie gorsetu mięśniowego. Fizykoterapia ukierunkowana jest z kolei na łagodzenia intensywności i zmniejszenie częstotliwości występowania bólu. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 40 chorych z rozpoznanym zespołem bólowym kręgosłupa lędźwiowego spowodowanym przemieszczeniem krążka międzykręgowego na poziomach L4-L5 i L5-S1. Podstawą kwalifikacji chorych było badanie kliniczne oraz analiza wyników badań dodatkowych. Badanie przeprowadzono przed rozpoczęciem leczenia i po jego zakończeniu. Czas terapii wyniósł 20 dni. Chorych podzielono na trzy podgrupy różniące się programem terapeutycznym. Celem badań było określenie efektywności zastosowanego leczenia oraz porównanie wyników uzyskiwanych różnymi metodami. Wyniki. U wszystkich poddanych terapii chorych uzyskano znaczącą poprawę stanu zdrowia w aspekcie odczuwanego bólu. Większość chorych określiła swój ból jako niewielki, a kilka osób stwierdziło wręcz jego brak, co można uznać za pozytywny rezultat prowadzonych terapii. Zmniejszeniu uległa również częstotliwość występowania poszczególnych epizodów bólowych. Wnioski. Ból kręgosłupa spowodowany wysunięciem fragmentu jądra miażdżystego krążka międzykręgowego pozytywnie reaguje na leczenie fizjoterapeutyczne. Wybór procedur fizjoterapeutycznych wydaje się nie odgrywać istotnej roli w kategoriach uzyskiwanych efektów. Leczenie jest najskuteczniejsze w przypadkach łączenia kinezyterapii i fizykoterapii.

Słowa kluczowe:
ból, kręgosłup lędźwiowy, fizjoterapia

System klasyfikacji zdolności manualnych dzieci i młodzieży z mózgowym porażeniem

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski – Manual Ability Classification System for children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 69-77

Streszczenie
Wstęp. Manuał Ability Classification System to pięciostopniowa skala oceniająca zdolności manualne dzieci z mózgowym porażeniem w wieku 4-18 lat. Celem badania była ocena zdolności manualnych w grupie dzieci i młodzieży z mózgowym porażeniem dziecięcym, w powiązaniu z rodzajem porażenia i czynnościami wskazującymi na etap rozwoju ruchowego. Materiał i metody. Poziom zdolności manualnych został określony u 40 osób z mózgowym porażeniem dziecięcym (4-18 lat), w Zespole Szkół Specjalnych numer 103 i Przedszkolu Specjalnym numer 164 w Poznaniu. Narzędzie stanowił skierowany do rodziców kwestionariusz zawierający Manuał Ability Classification System. Sprawdzono na jakim etapie rozwoju ruchowego znajdują się badane osoby oraz postać porażenia według Ingrama. Wyniki. W grupie badanej, którą stanowiły osoby z hemiplegia bilateralis (16), diplegia spastica (13), hemiplegia spastica (11), najsłabsze możliwości manipulacyjne wykazują osoby z hemiplegia bilateralis. Stwierdzono zależność pomiędzy łatwością w posługiwaniu się przedmiotami życia codziennego a umiejętnością przyjęcia pozycji czworaczej (F (1,38) = 21,466, p = 0,0004) oraz pomiędzy umiejętnością samodzielnego wstawania i samodzielnego stania (F (1,38)=35,894, p=, 00000). Wnioski. 1. Dzieci z hemiplegia bilateralis najsłabiej posługują się przedmiotami życia codziennego. 2. Pozycja czworacza, samodzielne wstawanie i umiejętność samodzielnego stania korelują z dobrze rozwiniętą manipulacją.
Słowa kluczowe
zdolności manualne, mózgowe porażenie dziecięce, rozwój psychomotoryczny

Propozycja schematu usprawniania chorych po rekonstrukcji chirurgicznej więzadła krzyżowego tylnego. Model biomechanicznych badań procesu usprawniania

Przemysław Lisiński, Agnieszka Gronek, Włodzimierz Samborski, Lechosław B. Dworak

Przemysław Lisiński, Agnieszka Gronek, Włodzimierz Samborski, Lechosław B. Dworak – Proposal for a rehabilitation regimen for patients after posterior cruciate ligament reconstruction surgery. A model of biomechanical study ofthe rehabilitation process. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 1-11

Streszczenie
Wstęp. Niewiele zagadnień z dziedziny rehabilitacji wywołuje tak wiele kontrowersji, jak problem wyboru momentu rozpoczęcia i sposobu prowadzenia usprawniania chorych po rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego (PCL). Więzadło krzyżowe tylne ulega uszkodzeniu prawie w 37% przypadków urazów stawu kolanowego. Pełni ono znaczącą rolę w utrzymaniu stabilności stawu kolanowego. Objawy kliniczne związane z uszkodzeniem tego więzadła często nie uwidoczniają się tak przejrzyście, jak w przypadku urazów innych więzadeł stawu kolanowego, stąd postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia często jest opóźnione. Kluczowym problemem w rehabilitacji tych chorych jest konieczność ochrony przeszczepu, stąd leczenie usprawniające powinno podlegać wnikliwej ocenie. Z uwagi na niewielką ilość publikacji traktujących o problemach usprawniania chorych po rekonstrukcji PCL, autorzy niniejszego doniesienia postanowili przedstawić własny schemat postępowania w tego typu przypadkach. Najistotniejsze elementy schematu takie jak dynamika i rodzaj stosowanych procedur diagnostyczno-terapeutycznych zostały porównane do tożsamych składowych innych metod usprawniania dostępnych w piśmiennictwie. Pełen powrót do zdrowia wymaga jednak długotrwałego, wieloetapowego procesu usprawniania, w wyniku którego nie tylko uzyskuje się pełen zakres ruchomości stawu kolanowego i dobrą siłę mięśni odpowiedzialnych za ruch w tym stawie, ale także pełną kontrolę nad ruchem poprzez przywrócenie właściwej propriorecepcji. Autorzy zaproponowali model biomechanicznych badań weryfikujący obiektywnie proces usprawniania po rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego.
Słowa kluczowe
więzadło krzyżowe tylne, uraz, rekonstrukcja, fizjoterapia, badania biomechaniczne

Parametry postawy ciała a motoryka dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski

Roksana Malak, Ewa Gajewska, Magdalena Sobieska, Włodzimierz Samborski – Posture parameters vs. motor ability of children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2010; 10(2); 113-122

Streszczenie
Cel: Założeniem pracy jest wykazanie, że istnieją związki przyczynowo – skutkowe między rozwojem motorycznym a sylwetką dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Metodologia: Badaniem objęto 33 dzieci (16 dziewczynek i 17 chłopców), w wieku od 1 do 18 roku życia, ze zdiagnozowanym mózgowym porażeniem dziecięcym. Badaną grupę stanowili pacjenci Wielkopolskiej Przychodni Neurologicznej, Oddziału Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Szpitala Klinicznego nr 4 w Poznaniu, uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych nr 103 oraz Centrum Rehabilitacyjnego „Bartek”. Na przełomie 2007/2008 roku dzieci poddane zostały ocenie, zgodnie z kartą badania. Analizy wyników dokonano przy pomocy programu Statistica 7.1. Wyniki badań:1. Istnieje wyraźna zależność między ustawieniem odcinka szyjnego kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej a umiejętnością unoszenia głowy (p=,035). 2. Obecność odchylenia w lędźwiowym odcinku kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej okazała się znamienna dla niewłaściwego wykonania funkcji unoszenia głowy (p=,035). 3. Protrakcja barków wpływa na niewłaściwy sposób podpierania się dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym w sposób nie znamienny statystycznie. Wnioski:1. Parametrami postawy ciała, które odgrywają istotną rolę w nabywaniu funkcji motorycznych jest ustawienie kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego w płaszczyźnie czołowej. 2. Ukształtowanie kręgosłupa wpływa na motorykę dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym.
Słowa kluczowe
postawa ciała, motoryka, mózgowe porażenie dziecięce

Ocena zmian przeciążeniowych kręgosłupa lędźwiowego pracowników o siedzącym charakterze pracy

Magdalena Zygmańska, Anna Błaszczyk, Katarzyna Wegner, Włodzimierz Samborski, Małgorzata Ogurkowska

M. Zygmańska, A. Błaszczyk, K. Wegner, W. Samborski, M. Ogurkowska – Assessment of overload changes in the lumbar spine of employees with sedentary nature of work; Fizjoterapia Polska 2018; 18(1); 62-73

Streszczenie

Cel pracy. Celem badań było określenie zmian przeciążeniowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa występujących u kobiet i mężczyzn pracujących w pozycji siedzącej oraz określenie jednostki czasu związanej z nasileniem dyskomfortu.
Statyczna pozycja ciała przyjmowana przez długi czas, powoduje powstawanie zmian przeciążeniowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Poza zawodowymi czynnikami ryzyka, również sedenteryjny tryb życia lub prace domowe wykonywane przy niedbałej pozycji ciała, mają niebywały wpływ na zmiany degeneracyjne krążków międzykręgowych.
Materiał i Metodyka. Badania ankietowe przeprowadzono wśród 62 pracowników biurowych wybranej korporacji. Materiał badawczy stanowiło 29 kobiet oraz 33 mężczyzn w przedziale wiekowym 23-61 lat, którzy doświadczali epizodów bólowych lędźwiowego odcinka kręgosłupa. Ankieta była oparta na części podmiotowej karty badań metody McKenziego, uzupełniona o część antropometryczną.
Wyniki. Na ból odcinka lędźwiowego uskarża się 84% wszystkich ankietowanych, przy czym objawy somatyczne różnią się płciowo. Ponadto odnotowano współwystępowanie dyskomfortu bólowego w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Nasilenie dolegliwości wzrasta nie tylko proporcjonalnie do wieku ankietowanych ale również podczas codziennych obowiązków zawodowych.
Wnioski. Praca siedząca, pomimo doniesień na temat powstawania zmian przeciążeniowych, w dalszym ciągu przysparza bóle pleców. Dyskomfort odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa świadczy o zjawisku kompensacji. Niedbała pozycja siedząca jest przyczyną szybszego pojawiania się zmian przeciążeniowych i związanych z tym dolegliwości bólowych.

Słowa kluczowe:

kręgosłup, bóle kręgosłupa, układ mięśniowo-szkieletowy, ergonomia pracy, ryzyko zawodowe

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim