Fototerapia i fotochemioterapia w chorobach skóry

Grzegorz Grzybowski, Włodzimierz Samborski, Ryszard Żaba

Grzegorz Grzybowski, Włodzimierz Samborski, Ryszard Żaba – Phototherapy and photochemotherapy in skin diseases. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 92-96

Streszczenie

Autorzy na podstawie przeglądu piśmiennictwa i własnego doświadczenia przedstawiają wartość fototerapii w leczeniu chorób skóry. W pracy omówiono najnowsze poglądy na temat mechanizmów działania terapeutycznego promieniowania ultrafioletowego (UVB, UVA) w różnych chorobach skóry. Fototerapię UVA1, UVB, wąskim pasmem UVB (311 nm) oraz fotochemioterapię (PUVA) polegającą na połączeniu działania psoralenów (8-methoxypsoralen, 8-MOP 5-methoxypsora-len, 5-MOP i trimethylpsoralen, TMP) z naświetlaniem UVA, od lat stosowano do leczenia ponad 30 chorób skóry. Badania wskazują, że ryzyko objawów niepożądanych w czasie fotochemioterapii wzrasta znamiennie w zależności od dawki. Dotyczy to przyśpieszonego starzenia się skóry, zaburzeń barwnikowych i zwiększonego ryzyka rozwoju raków kolczystokomórkowych (SCC) oraz czerniaka złośliwego. Ryzyko występowania SCC i czerniaka złośliwego jest wyższe u pacjentów, którzy otrzymywali wysokie dawki PUVA (>200 zabiegów łub >2000J/cm2). Zastosowanie terapii skojarzonej PUVA, UVB z innymi metodami leczenia miejscowego, szczególnie balneofototerapia (kąpiele solankowe, siarkowe i naświetlania UVB), PUVA-kąpiele (z użyciem roztworu TMP i naświetlania UVA) zmniejsza ryzyko występowania objawów niepożądanych.

Słowa kluczowe:
fototerapia, fotochemioterapia, mechanizmy działania, choroby skóry