Gimnastyka lecznicza w działalności zakładów gimnastycznych na ziemiach polskich przed 1914 r.

Sławomir Jandziś, Ewa Puszczałowska-Lizis, Marek Kiljański

S. Jandziś, E. Puszczałowska-Lizis, M. Kiljański – Healing gymnastics in activity of gymnastic units on Polish land before 1914. FP 2014; 14(1); 74-84

Streszczenie
Początek zorganizowanych form gimnastyki leczniczej w Polsce związany jest z powstaniem zakładów gimnastycznych. Pierwsze tego rodzaju placówki powstały w Warszawie – Zakład Gimnastyczny Teodora Matthesa (1831), Krakowie – Szkoła Gimnastyczna Ludwika Bierkowskiego (1837), Poznaniu – Zakład Gimnastyczny Teofila Mateckiego (1840) oraz we Lwowie – Zakład Organopatyczny Teodora Bakody’ego (1856). W oparciu o wymienione zakłady ukształtowały się w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Lwowie pierwsze cztery ośrodki rozwoju gimnastyki leczniczej na ziemiach polskich. Działalność zakładów gimnastycznych miała znaczący wkład w późniejszy rozwój fizjoterapii i rehabilitacji medycznej w Polsce. Początkowo w zakładach stosowano gimnastykę leczniczą opartą na wzorach niemieckich, a w kolejnych latach wprowadzono szwedzki system gimnastyki P. H. Linga i metodę mechanoterapii G. Zandera. Właścicielami dziewiętnastowiecznych zakładów gimnastycznych w Polsce byli lekarze i pierwsi specjaliści w dziedzinie leczenia ruchem spoza świata lekarskiego – prekursorzy współczesnych fizjoterapeutów. W okresie tym powstały również pierwsze szkoły kształcące fizjoterapeutów w naszym kraju.

Słowa kluczowe:
zakłady gimnastyczne, historia rehabilitacji, gimnastyka lecznicza, fizjoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim