Małgorzata Matyja, Ewa Zmudzka-Wilczek, Barbara Karasz

Małgorzata Matyja, Ewa Zmudzka-Wilczek, Barbara Karasz – Neurodevelopmental analysis of postural correction exercises. Fizjoterapia Polska 2006; 6(3); 251-259

Streszczenie
Ćwiczenia korekcyjne w wadach postawy ciała prowadzone mogą być w oparciu o koncepcję Wilesa, wyodrębniającą 4 typy wad postawy, uwarunkowane nieprawidłowym ustawieniem miednicy. Ćwiczenia obejmują (w zależności od typu wady) wzmacnianie lub rozluźnianie grup mięśniowych wykazujących nieprawidłową aktywność. Według większości autorów postępowanie korekcyjne zawiera: ćwiczenia oddechowe, ćwiczenia antygrawitacyjne i elongacyjne, ćwiczenia mięśni obręczy barkowej, ćwiczenia mięśni brzucha, ćwiczenia mięśni grzbietu, ćwiczenia rozluźniające. Koncepcja neurorozwojowa przed-stawia rozwój postawy jako efekt stopniowej integracji napięcia mięśniowego w trakcie rozwoju mechanizmu odruchu postawy (zwanego też mechanizmem antygrawitacyjnym). Rozwój postawy nie jest związany ze wzmacnianiem poszczególnych grup mięśni posturalnych, lecz z integracją ich funkcji w reakcjach nastawczych i równowagi. Postawa ciała uwarunkowana jest wieloma czynnikami, w tym także regulacją ośrodkową. Jakość regulacji ośrodkowej związana jest ze stopniowo rozwijającym się w ontogenezie mechanizmem odruchu postawy. Zgodnie z koncepcją neurorozwojową prawidłowo funkcjonujący mechanizm odruchu postawy zawiera zależne od siebie składowe: prawidłowe napięcie posturalne, prawidłowe unerwienie reciprokalne oraz prawidłowe wzorce posturalne i motoryczne. W przypadku obniżonego napięcia posturalnego, mechanizm odruchu postawy nie rozwija się prawidłowo, a dzieci kompensują niedobory napięcia posturalnego ustawiając poszczególne odcinki ciała w sposób ułatwiający funkcjonowanie w warunkach grawitacji. Podstawowym problemem jest tu hipotonia posturalna, zaburzająca funkcjonowanie pozostałych składowych omawianego mechanizmu antygrawitacyjnego. Powstające wady postawy są następstwem samoistnej kompensacji hipotonii posturalnej. Ustawienie miednicy może tu być jednym z elementów kompensacji, a nie przyczyną wad postawy. Celem pracy jest zaprezentowanie ćwiczeń korekcyjnych uwzględniających dodatkowo ćwiczenia usprawniające mechanizm odruchu postawy (ćwiczenia normalizujące napięcie posturalne, ćwiczenia reakcji nastawczych i reakcji równoważnych).

Słowa kluczowe:
postawa ciała, wady postawy, nieprawidłowy mechanizm odruchu postawy