Streszczenie

Wstęp. Odpowiednio dobrane zabiegi fizykalne, a wśród nich masaż medyczny mogą być wykorzystywane jako środek terapeutyczny u pacjentów po zabiegach chirurgicznych twarzoczaszki. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 18 osób hospitalizowanych po zabiegach chirurgicznych w obrębie twarzoczaszki, w wieku od 19 do 52 lat. U wszystkich pacjentów stwierdzono obrzęk chłonny oraz bolesność z przeczulicą. U dwóch pacjentów stwierdzono wystąpienie dodatkowo wybroczyn krwawych. Średnia wielkość obrzęku po stronie operowanej wynosiła 120% w porównaniu do strony zdrowej, a natężenie odczuć bólowych wynosiło średnio 5,6 stopnia. Zabiegi z masażu wykonywane były codziennie (średnio wykonano 4-5 zabiegów po 15 minut) począwszy od pierwszej doby po operacji do momentu wypisu pacjenta ze szpitala. Oceniano zmianę wielkości obrzęku i krwiaka oraz zmianę natężenia bólu. Do oceny zastosowano dokumentację fotograficzną oraz 11 stopniową skalę natężenia bólu. Zmiana wielkości obrzęku mierzona była w dwóch skalach: bezwzględnej (mierzonej od podstawy nosa do miejsca największego obrzęku zarówno przed jak i po zabiegu) i względnej (mierzona jest zmiana samego obrzęku). Wyniki. Średnia wielkość obrzęku u badanych pacjentów po usprawnianiu wyniosła 103%, a jego zmniejszenie w skali bezwzględnej wyniosło 17,8%. Zmiana wielkości obrzęku chłonnego w skali względnej wyniosła aż 88,5%. Bolesność u pacjentów zmniejszyła się o 4,9 stopnia (87%) i określona została na poziomie 0,75 stopnia. Zaobserwowano również całkowite wchłonięcie krwiaków. Wnioski. W wyniku przeprowadzonych badań zaobserwowano pozytywny wpływ masażu medycznego na proces zdrowienia osób po przebytych operacjach w obrębie twarzoczaszki.

Słowa kluczowe

masaż, obrzęk, nadwrażliwość