Skuteczność stosowania toksyny botulinowej typu A u dzieci z dynamicznymi przykurczami kończyn dolnych w przebiegu mózgowego porażenia

Małgorzata Malinowska-Matuszewska, Małgorzata Kulesa, Antoni Czupryna

Małgorzata Malinowska-Matuszewska, Małgorzata Kulesa, Antoni Czupryna – The efficacy of treatment with botulinum toxin type A in children with dynamic contractures of lower limbs in the management of cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 38-44

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest ocena skuteczności stosowania toksyny botulinowej typu A, w obrębie kończyn dolnych, u dzieci z mózgowym porażeniem (mpdz). Materiał i metody. Obserwacją objęto 51 dzieci (23 dziewczynki, 28 chłopców) z mpdz, w wieku od 2 do 17 r. ż. (średnio 8.5 roku). W celu zmniejszenia spastyczności oraz usunięcia dynamicznych przykurczów spastycznych podawano preparat BTX-A. Do ostrzyknięć wybierano grupy mięśniowe w zależności od potrzeb funkcjonalnych (poprawa wzorca chodu, zwiększenie zakresu ruchomości w stawach). Ostrzyknięcia wykonywano 1 lub 2-poziomowo. Ocenę przeprowadzano przed zastosowaniem BTX-A, w 3 oraz 12 tygodniu po podaniu, na podstawie pomiarów goniometrycznych oraz skal: Zmodyfikowanej Skali Ashwortha (MAS), Zmodyfikowanej Skali Porządkowej (ZSP), Oceny Samodzielności Funkcjonalnej (OSF), oceny rodziców (Global Clinical Impression – GCI). Wzorce chodu rejestrowano na taśmie VHS. Wyniki. Istotna poprawa o 1 stopień (p< 0,05), wystąpiła w 3 tygodniu po podaniu 1 dawki BTX-A w skalach MAS, ZSP, GCI. W 12 tygodniu po podaniu I dawki oraz przed podaniem II dawki obserwowano pogorszenie (p<0,01) w skali ZSP, goniometrii. Dwoje dzieci po zastosowanym leczeniu zaczęło samodzielnie chodzić. Pięciu pacjentów osiągnęło gorsze wyniki ze względu na brak rehabilitacji po zastosowaniu BTX-A. Wnioski. Uzasadnione jest stosowanie BTX-A u dzieci z diplegią i hemiplegią spastyczną w celu poprawy lokomocji, a u dzieci z tetraplegią w celach pionizacyjnych i pielęgnacyjnych.

Słowa kluczowe:
spastyczność, mózgowe porażenie dziecięce, toksyna botulinowa typu A, kończyny dolne