Streszczenie

Wprowadzenie. Cukrzyca to przewlekła choroba często współwystępująca z neuropatią autonomiczną i obniżoną zmiennością rytmu serca (HRV), co zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Joga wykazuje potencjał jako interwencja niefarmakologiczna poprawiająca funkcję autonomiczną w różnych populacjach.

Cel badania. Głównym celem tego randomizowanego badania kontrolowanego była ocena wpływu 12-tygodniowej interwencji jogi na autonomiczną funkcję serca u pacjentów z cukrzycą typu 2, mierzoną parametrami HRV.

Materiał i metody. Dziewięćdziesięciu dorosłych pacjentów z cukrzycą typu 2 zostało losowo przydzielonych do grupy interwencji jogi (n = 45) lub grupy kontrolnej (n = 45). Grupa jogi uczestniczyła w 60-minutowych sesjach jogi trzy razy w tygodniu przez 12 tygodni, podczas gdy grupa kontrolna kontynuowała standardową opiekę. Krótkoterminowa zmienność rytmu serca była oceniana przed i po interwencji przy użyciu parametrów czasowych (SDNN, RMSSD, pNN50) oraz częstotliwościowych (LF, HF, stosunek LF/HF). Dodatkowo analizowano inne czynniki ryzyka kardiometabolicznego.

Wyniki. W grupie jogi zaobserwowano istotne statystycznie poprawy parametrów HRV w dziedzinie czasowej, w tym średniego RR, średniego HR, SDNN, RMSSD i pNN50 (p < 0,05). W zakresie częstotliwościowym stwierdzono istotny wzrost mocy HF (p = 0,03) oraz redukcję mocy LF (p = 0,02) i stosunku LF/HF (p = 0,04), co wskazuje na zwiększoną aktywność przywspółczulną i lepszą równowagę autonomiczną. W grupie kontrolnej zaobserwowano spadek wartości SDNN i pNN50 w trakcie badania.

Wnioski. Program 12-tygodniowej jogi znacząco poprawił autonomiczną funkcję serca u osób z cukrzycą typu 2, co potwierdzono pozytywnymi zmianami w parametrach czasowych i częstotliwościowych HRV. Wyniki sugerują, że joga może stanowić wartościowe uzupełnienie standardowego leczenia cukrzycy, potencjalnie zmniejszając ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych poprzez poprawę regulacji autonomicznej.

Słowa kluczowe

cukrzyca, joga, oddychanie, funkcja autonomiczna, HRV