Wpływ systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii
Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis
Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis – The influence of systematic physiotherapy on upper limb function in post-mastectomy women. Fizjoterapia Polska 2011; 11(1); 41-48
Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu w odstępie 3-miesięcznym objęto 33 kobiety po amputacji piersi, zrzeszone w Świętokrzyskim Klubie “Amazonki” przy Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Pacjentki podzielono na dwie grupy. Grupę I stanowiły kobiety systematycznie biorące udział w programie usprawniania, natomiast grupę II sporadycznie uczestniczące w programie usprawniania. Podstawową metodą badawczą były pomiary goniometrycznie zakresów ruchu w stawie barkowym. Pomiary przeprowadzono na obu kończynach, a ograniczenie ruchomości po stronie operowanej stwierdzano, gdy zakres ruchu kończyny górnej po stronie mastektomii był co najmniej o 10º mniejszy niż zakres ruchu kończyny górnej po stronie zdrowej. Dodatkowo zmierzono obwody kończyn górnych w trzech miejscach: 10 cm powyżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej, 10 cm poniżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej oraz w części środkowej śródręcza z wyłączeniem kciuka, z dokładnością do 1mm. Obwody kończyny górnej po stronie mastektomii większe niż 2 cm w stosunku do kończyny przeciwnej kwalifikowano jako obrzęk. W celu oceny zależności między cechami jakościowymi (wpływ fizjoterapii na ograniczenie zakresów ruchu i występowanie obrzęku chłonnego) zastosowano nieparametryczny test Chi² (χ²).
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotną zależność między systematycznym usprawnianiem a ruchomością barku oraz utrzymywaniem się obrzęku chłonnego kończyny górnej po stronie mastektomii.
Wnioski. Fizjoterapia wpływa na poprawę zakresów ruchu i skutecznie zapobiega zwiększaniu się obrzęku chłonnego kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu w odstępie 3-miesięcznym objęto 33 kobiety po amputacji piersi, zrzeszone w Świętokrzyskim Klubie “Amazonki” przy Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Pacjentki podzielono na dwie grupy. Grupę I stanowiły kobiety systematycznie biorące udział w programie usprawniania, natomiast grupę II sporadycznie uczestniczące w programie usprawniania. Podstawową metodą badawczą były pomiary goniometrycznie zakresów ruchu w stawie barkowym. Pomiary przeprowadzono na obu kończynach, a ograniczenie ruchomości po stronie operowanej stwierdzano, gdy zakres ruchu kończyny górnej po stronie mastektomii był co najmniej o 10º mniejszy niż zakres ruchu kończyny górnej po stronie zdrowej. Dodatkowo zmierzono obwody kończyn górnych w trzech miejscach: 10 cm powyżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej, 10 cm poniżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej oraz w części środkowej śródręcza z wyłączeniem kciuka, z dokładnością do 1mm. Obwody kończyny górnej po stronie mastektomii większe niż 2 cm w stosunku do kończyny przeciwnej kwalifikowano jako obrzęk. W celu oceny zależności między cechami jakościowymi (wpływ fizjoterapii na ograniczenie zakresów ruchu i występowanie obrzęku chłonnego) zastosowano nieparametryczny test Chi² (χ²).
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotną zależność między systematycznym usprawnianiem a ruchomością barku oraz utrzymywaniem się obrzęku chłonnego kończyny górnej po stronie mastektomii.
Wnioski. Fizjoterapia wpływa na poprawę zakresów ruchu i skutecznie zapobiega zwiększaniu się obrzęku chłonnego kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Słowa kluczowe
rak piersi, mastektomia, staw barkowy, zakres ruchu, obrzęk limfatyczny
