Tag: Bartłomiej Halat

Wykorzystanie miotonometru Szirmai do oceny napięcia spastycznego kończyn dolnych u dzieci z porażeniem mózgowym

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat – The use of a Szirmal myotonometr to evaluate spastic tension in the lower limbs of children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2001; 1(3); 261-267

Streszczenie

Wstęp. Autorzy przedstawiają wynik badań zachowania się napięcia spastycznego mięśni kończyn dolnych u dzieci z porażeniem mózgowym. Badania przeprowadzono w grupie dzieci przebywających na leczeniu w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Podczas miesięcznego pobytu realizowano indywidualnie opracowany, dla każdego dziecka, program usprawniania. Materiał i metoda. U dzieci, u których oceniano napięcie mięśniowe stosowano kriostymulację obu kończyn dolnych dwa razy dziennie, przez okres 10 dni zabiegowych. Wartość tonusu mięśniowego sprawdzano na powierzchni brzuśców mięśni czworogłowych ud, dwugłowych ud i trójgłowych łydek, mierząc napięcie przed kriostymulacją, 10 minut i 20 minut po zakończeniu schładzania. W ten sposób badano przed rozpoczęciem usprawniania, po piątym i po dziesiątym dniu zabiegowym. Napięcie mięśniowe określano za pomocą miotonometru Szirmai. Wyniki. Osiągnięte wyniki pozwalają na przedstawienie następujących prawidłowości: występuje istotna statystycznie różnica napięcia spastycznego na poziomie brzuśców mięśni czworogłowych ud. Zauważalna jest, choć mniejsza, różnica w tonusie mięśniowym na poziomie mięśni dwugłowych ud i trójgłowych łydek. Linia trendu, jako wartość uśredniona, ma tendencję znacznego zmniejszenia napięcia spastycznego kończyn dolnych po zastosowaniu odpowiedniego programu usprawniania. Wniosek. W ocenie autorów artykułu miotonometr Szirmai jest użytecznym narzędziem, pozwalającym w sposób obiektywny ocenić zmiany tonusu mięśniowego.

Słowa kluczowe:
porażenie mózgowe dziecięce, miotonometr Szirmai, napięcie spastyczne
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Hipoterapia jako jeden z elementów kompleksowej rehabilitacji dziecka w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu

Zbigniew Śliwiński, Anna Morawska, Bartłomiej Halat

Zbigniew Śliwiński, Anna Morawska, Bartłomiej Halat – Hippotherapy as one of the elements of comprehensive pediatric rehabilitation at the Zgorzelec Rehabilitation Center. Fizjoterapia Polska 2002; 2(3); 250-256

Streszczenie
Jedną z form rehabilitacji ruchowej dzieci z mózgowym porażeniem jest hipoterapia. Wykorzystuje się w niej najczęściej tylko jeden rodzaj chodu konia-step. Jazda na koniu normalizuje napięcia mięśniowe – sprzyja temu prawidłowa pozycja przyjmowana przez jeźdźca, rytmiczny ruch jego ciała, naprzemienne rozluźnianie i napinanie mięśni oraz temperatura konia. Dla dziecka nieporuszającego się samodzielnie, jazda na koniu pozwala na uzyskanie świadomości położenia w przestrzeni własnego ciała, a tym samym zdobywanie doświadczenia ruchów w przestrzeni. W ramach hipoterapii wyodrębnia się terapeutyczną jazdę konną, rehabilitację konną, terapię kontaktem z koniem oraz woltyżerkę pedagogiczno – terapeutyczną i jazdę konną rekreacyjno-sportową osób niepełnosprawnych. Autorzy przedstawiają także wskazania, wśród których wymieniają zespoły neurologiczne, wady postawy czy choroby genetyczne z zespołem Down’a i przepukliną oponowo-rdzeniową. Opisują także przeciwwskazania do prowadzenia terapii na koniu, a zaliczają do nich upośledzenia umysłowe, padaczkę, zaburzenia mineralizacji kości, rany na powierzchniach skóry, odklejenie siatkówki oka, uszkodzenia kręgów , duże kręgozmyki oraz uczulenie na sierść, pot lub zapach konia. Autorzy przedstawiają zasady kompleksowej rehabilitacji dzieci z zespołem dziecięcego porażenia mózgowego stosowaną w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Dorosłych SP Zespołu Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu.

Słowa kluczowe:
porażenie mózgowe, formy hipoterapii, wskazania i przeciwwskazania

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Terapia wysokotonowa w kompleksowym usprawnianiu dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat, Krzysztof Gieremek, Beata Ufniak, Jolanta Chmarek-Rojczyk

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat, Krzysztof Gieremek, Beata Ufniak, Jolanta Chmarek-Rojczyk – High-tone therapy in the comprehensive rehabilitation of children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2003; 3(3); 231-242

Streszczenie

Wstęp. Autorzy przedstawiają możliwość wykorzystania terapii wysokotonowej w kompleksowym usprawnianiu dzieci z porażeniem mózgowym. Jest to urządzenie do stymulacji nerwów i mięśni prądem elektrycznym o częstotliwości odpowiadającej akustycznemu pasmu drgań pomiędzy 4400 a 12300 Hz. Terapia wysokotonowa powoduje szereg korzystnych zmian w organizmie, m.in. rozprasza ośrodki bólu i stany zapalne, intensyfikuje przemianę materii, zwiększa miejscowe ukrwienie, wspomaga dyfuzję komórkową, polepsza odżywianie tkanek, przyspiesza resorpcję obrzęków, odtwarza pierwotną strukturę tkankową również mięśni, zmniejsza napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych. Materiał i metody. Obserwacji poddano 19 dzieci z czterokończynowym, spastycznym porażeniem mózgowym w wieku od 4 do 17 lat, które przebywały na turnusie rehabilitacyjnym w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Dorosłych SP ZOZ w Zgorzelcu. Badano sprawność manualną rąk, zakresy ruchomości stawów promieniowo-nadgarstkowego i skokowego. Mierzono obwody rąk i stóp oraz oceniano stereotyp chodu przed rozpoczęciem usprawniania i po jego zakończeniu. W programie terapeutycznym każde z badanych dzieci poddano 30-minutowemu zabiegowi programem hoSti-Scan z użyciem aparatu WaDiT-12, po którym wykonywano stymulacje mięśni zginających grzbietowo rękę i stopę. Uzyskane wyniki badań opracowano statystycznie. Wyniki. Ocena sprawności manualnej ręki wg Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej w badanej grupie dzieci wskazuje, że czterotygodniowy program usprawniania połączony z terapią wysokotonową w sposób istotny statystycznie wpływa na poprawę funkcji manualnych ręki. Wszystkie dzieci bardzo dobrze znosiły terapię wysokotonową. Wnioski. Poprawa sprawności manualnej ręki, ruchomości stawów promieniowo-nadgarstkowych i skokowych oraz poprawa stereotypu chodu pozwalają stwierdzić, że jest to zabieg pomocny w usprawnianiu dziecka z mózgowym porażeniem spastycznym.

Słowa kluczowe:
terapia wysokotonowa, metodyka zabiegu, wyznaczniki chodu, Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Termowizyjna ocena promieniowania indukowanego kriostymulacją obu kończyn dolnych i analiza zmian napięcia spastycznego u dzieci z porażeniem mózgowym

Zbigniew Śliwiński, Zdzisław Zagrobelny, Jan Talar, Piotr Płaza, Bartłomiej Halat, Marek Kiljański

Zbigniew Śliwiński, Zdzisław Zagrobelny, Jan Talar, Piotr Płaza, Bartłomiej Halat, Marek Kiljański – Thermographic assessment of radiation induced by cryostimulation of both lower limbs and analysis of changes in children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2003; 3(4); 316-330

Streszczenie

Wstęp. Autorzy przedstawiają wyniki badań zmian temperatury spastycznie napiętych kończyn dolnych u dzieci z porażeniem mózgowym, uzyskanych podczas turnusów leczniczych w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Materiał i metody. Zmiany temperatury sprawdzano przy użyciu kamery termowizyjnej Agema 570 przed rozpoczęciem usprawniania i po 4 tygodniach. Badano także napięcie spastyczne za pomocą mionometru Szirmai. Oceniono motorykę spontaniczną dzieci oraz stopień rozwoju motorycznego według własnych tabel punktowych. Wyniki i wnioski. Osiągnięte rezultaty pokazują, że zastosowanie kriostymulacji w programie usprawniania dziecka przyczynia się do zmniejszenia napięcia spastycznego mięśni kończyn dolnych, poprawy oceny rozwoju motorycznego dziecka, poprawy zakresów ruchomości stawów kończyn dolnych. Obrazy termalne uzyskane z kamery termowizyjnej przedstawiają zachowanie się gry naczyniowej w kończynach świadczące o pełnej adaptacji układu naczyniowego do temperatur kriogenicznych.

Słowa kluczowe:
Ashworth test, Brunstrom test, mionometr Szirmai
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ aplikacji kinesiotapingu na zmiany motoryki u dzieci z wadami rozwojowymi

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Marek Kiljański

Zbigniew Śliwiński, Bartłomiej Halat, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Marek Kiljański – The effect of Kinesio Taping applications on motor activity in children with developmental defects. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 52-62

Streszczenie

Wstęp. Autorzy przedstawiają wyniki badań dzieci z wadami rozwojowymi poddanymi kompleksowemu postępowaniu fizjoterapeutycznemu z wykorzystaniem aplikacji kinesiotapingu. Badania przeprowadzono na grupie dzieci w przedziale wiekowym od 18 miesięcy do 8 roku życia. Wszyscy pacjenci przebywali na czterotygodniowych turnusach leczniczych w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Materiał i metody. Badaniem objęto 30 dzieci obojga pici. Wszyscy pacjenci poddani zostali indywidualnemu badaniu lekarskiemu i fizjoterapeutycznemu, które stanowiło podstawę do zaprogramowania postępowania usprawniającego z wykorzystaniem aplikacji kinesiotapingu. Aplikacje poprzedzono testami screeningowymi kinesiotapingu, Vojty oraz oceną motoryki spontanicznej. Końcowym etapem była analiza uzyskanych wyników oraz ocena przydatności zastosowanych testów screeningowych. Wyniki. Obserwacje poparte wynikami testów i ich analiza pozwalają stwierdzić, że kinesioteping jest bardzo użyteczną metodą fizjoterapeutyczną. Odpowiednio zastosowany stanowi duże wsparcie terapeutyczne w procesie usprawniania, pozwalając sterować napięciem mięśniowym, co bezpośrednio przekłada się na stworzenie nowych możliwości lokomocji u badanych dzieci. Metoda daje możliwość zmniejszania parestezji i obrzęków. Wnioski. Stosowane aplikacje kinesiotapingu wpływają na stan napięcia mięśni i powięzi, co zauważyliśmy w badanej grupie dzieci. Stosowanie aplikacji kinesiotapingu można kompilować z innymi zabiegami i brak jest przeciwwskazań bezwzględnych do stosowania kinesiotapingu w kompleksowym postępowaniu fizjoterapeutycznym.

Słowa kluczowe:
wady rozwojowe, testy screeningowe KT, aplikacje KT

Aplikacje kinesiotapingu u dzieci z bocznym skrzywieniem kręgosłupa

Zbigniew Śliwiński, Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Jan Szczegielniak, Wojciech Kiebzak, Tomasz Senderek

Zbigniew Śliwiński, Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Jan Szczegielniak, Wojciech Kiebzak, Tomasz Senderek – Kinesiotaping application in children with scoliosis. Fizjoterapia Polska 2007; 7(3); 370-375

Streszczenie
Wstęp. Skoliozy stanowią nadal trudny problem leczniczy pomimo wielu metod terapeutycznych. Jedną z metod, która może być pomocna w terapii jest kinesiotaping. Poprzez zastosowanie odpowiednich aplikacji, można wpłynąć na zmianę linii stabilności i zrównoważenia kręgosłupa. Materiał i metody. Badania przeprowadzono w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci i Dorosłych SP ZOZ w Zgorzelcu. W badaniach wzięła udział 18-osobowa grupa dzieci przebywająca na turnusach rehabilitacyjnych, w tym 16 dziewcząt i 2 chłopców. Średnia wieku grupy wynosiła 12 lat. Oceniono zmianę kąta talii u dzieci ze skoliozą przed i po zastosowaniu aplikacji kinesiotapingu. Wyniki. Uzyskane wyniki wskazują, że zastosowanie aplikacji kinesiotapingu w badanej grupie powoduje zmianę kąta talii średnio o 4 stopnie. Dla kąta talii lewej średnia ta wynosi 5,27 stopnia, natomiast dla kąta talii prawej średnia wynosi 2,58 stopnia. Największa korekcja wyniosła 11,2 stopnia. Wnioski. Wybrane techniki KT powodują zmianę przebiegu linii stabilności oraz zrównoważenia, co wyraża się także zmianą kąta talii. Aplikacje KT w związku z normalizacją napięcia mięśniowego oraz powięziowego, zmieniają obraz postawy dziecka ze skoliozą w płaszczyźnie czołowej i strzałkowej. KT jako nowa metoda wykorzystująca wiele form i technik terapeutycznych, wydaje się być pomocna w realizacji programu usprawniania dzieci ze skoliozami.
Słowa kluczowe
skolioza, aplikacje kinesiotapingu, kąty talii

Ocena termowizyjna temperatur kończyn górnych po kriostymulacji u pacjentów po udarze mózgu

Zbigniew Śliwiński, Piotr Płaza, Krzysztof Gieremek, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Grzegorz Śliwiński, Magdalena Wilk

Zbigniew Śliwiński, Piotr Płaza, Krzysztof Gieremek, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Grzegorz Śliwiński, Magdalena Wilk – Thermovisual evaluation of temperatures of the upper limbs following cryostimulation in post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2008; 8(1); 23-34

Streszczenie
Wstęp. Udar mózgu jest bardzo poważną jednostką chorobową zagrażającą życiu, niezależnie od tego jaki jest obraz kliniczny w chwili rozpoczęcia. W większości przypadków udar jest konsekwencją ogólnoustrojowych chorób naczyniowych, jakimi są miażdżyca i nadciśnienie tętnicze. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 103 pacjentów, w tym 52 to chorzy po przebytym udarze mózgu z niedowładną kończyną górną, a 51 to osoby zdrowe. W grupie chorych było 18 kobiet i 34 mężczyzn, w grupie zdrowych 41 kobiet i 10 mężczyzn. Średnia wieku chorych mężczyzn 55,6 lat, a kobiet 66,1 lat. Średnia wieku grupy kontrolnej wynosiła 37,2 lata. Kriostymulację miejscową stosowano: u pacjentów po udarze na ręce i przedramieniu kończyny niedowładnej, natomiast u pacjentów zdrowych na ręce i przedramieniu prawej kończyny górnej. Kończyna była schładzana przez sześć minut. Oceny temperatur dokonano kamerą termowizyjną Agema 570.Wyniki. Schładzanie jednego tylko przedramienia powoduje obniżenie się temperatury. U chorych po udarze mózgu uzyskuje się szybszy powrót do temperatury początkowej. Wydaje się, że jest to związane z lepszym działaniem mechanizmów chroniących przed utratą ciepła. W tej grupie bowiem, wartości temperatur są wyższe. W grupie kontrolnej temperatura w kończynie nieschładzanej spada średnio o 1,6 stopni C, a u chorych tylko o 1,3 stopni C. Wnioski. Temperatury powierzchni przedramienia poddawanego sześciominutowej krioterapii różnią się u chorych z udarem mózgowym i u zdrowych, a wiązać to należy z uszkodzenia mózgu po udarze. Zjawisko kontralateralizacji, tzn. spadku temperatury w kończynie nieschładzanej występuje zarówno u pacjentów po udarze, jak i ludzi zdrowych z grupy kontrolnej. Spadki temperatur wywołane schładzaniem w kończynach oziębianych są wyższe u chorych niż u zdrowych. U pacjentów po udarze mózgu szybszy jest powrót temperatury do wartości wyjściowych. W 15 minut po krioterapii nie pojawia się efekt wyrównania temperatury do wyjściowej ani jej przewyższenie w stosunku do wartości początkowych w kończynie schładzanej.
Słowa kluczowe
udar mózgu, kriostymulacja, termowizja, gra naczyniowa

Model pracy psychologa w Oddziale Rehabilitacji w Zgorzelcu

Teresa Karadimitris, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Marta Kopa, Zbigniew Śliwiński

Teresa Karadimitris, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Marta Kopa, Zbigniew Śliwiński – Model of professional activity of psychologist in the Rehabilitation Department in Zgorzelec. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 206-216

Streszczenie
Praca psychologa klinicznego w oddziale rehabilitacji wymaga zarówno ogólnej wiedzy psychologicznej, jak i znajomości zagadnień związanych ze specyfiką oddziału. Istnieje wiele modeli pracy psychologa w rehabilitacji. Najbliższy praktyce stosowanej w Oddziale Rehabilitacji w Zgorzelcu jest model rozwojowy, który traktuje niepełnosprawność jako dyspozycję do doświadczania różnorodnych problemów życiowych, a rehabilitację jako proces interakcji między osobą niepełnosprawną i specjalistą w zakresie rehabilitacji i fizjoterapii. W modelu tym pacjent jest partnerem w procesie rehabilitacji. Zadania stawiane przez psychologiem w oddziale rehabilitacji wymagają innych działań w stosunku do dzieci, a innych w stosunku do dorosłych pacjentów. Praca z dziećmi (i ich opiekunami) obejmuje: diagnozę, terapię, stymulację rozwoju, psychoedukację oraz wsparcie dla rodziców. Psycholog nawiązuje też współpracę z placówkami oświatowymi: szkołami, przedszkolami, do których uczęszczają pacjenci Oddziału oraz z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, której działania wspomagają rozwój dzieci. W stosunku do dorosłych pacjentów z uszkodzeniem w obrębie CUN psycholog rozpoczyna pracę od diagnozy neuropsychologicznej, po czym rozpoznaje ćwiczenia usprawniające działanie zaburzonych funkcji. Z pacjentami z dolegliwościami bólowymi w obrębie narządu ruchu podstawową formą działalności jest psychoedukacja obejmująca swym zakresem koncepcje choroby, związek stresu z funkcjonowaniem organizmu, rozpoznawanie potrzeb i umiejętności w ich zaspokojaniu, praca z uczuciami oraz naukę relaksacji.
Słowa kluczowe
model zawodowy, diagnoza psychologiczna, psychoterapia, psychoedukacja

Ocena efektów usprawniania z wykorzystaniem terapii wysokotonowej u pacjentów po udarze mózgu

Zbigniew Śliwiński, Piotr Płaza, Krzysztof Gieremek, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Grzegorz Śliwiński, Magdalena Wilk

Zbigniew Śliwiński, Piotr Płaza, Krzysztof Gieremek, Wojciech Kufel, Beata Michalak, Bartłomiej Halat, Grzegorz Śliwiński, Magdalena Wilk – Assessment of the effect of high-tone power therapy in rehabilitation of stroke patients. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 197-205

Streszczenie
Wstęp. Terapia wysokotonowa jest nową metodą stymulacji nerwów i mięśni za pomocą prądu elektrycznego o częstotliwości odpowiadającej akustycznemu pasmu drgań pomiędzy 4 400 Hz do 12 300 Hz. Użycie dwóch par elektrod umożliwia powstanie dynamicznego pola elektrycznego w głębi tkanek. Celem pracy była ocena funkcji kończyny górnej u chorych po udarze mózgu z niedowładem połowiczym, u których w procesie usprawniania zastosowano terapię wysokotonową. Materiał i metody. Badaniom poddano 16 mężczyzn w wieku 46-72 lat i 4 kobiety 67-74 lat o różnej etiologii. Sprawność ręki określano przez badane siły chwytu, a zakresy ruchów wg ISOM oraz wielkość napięcia spastycznego wg Ashworth. Wyniki. U pacjentów zwiększyła się siła chwytu ręki z równoczesną poprawą kątowych zakresów ruchomości w stawie promieniowo-nadgarstkowym kończyny porażonej. Zmniejszyło się napięcie spastyczne w badanej kończynie o 0.35 w skali Ashworth. Analiza pomiarów linijnych uwidacznia istotne statystycznie zmiany obwodów tylko na poziomie ramienia. Wnioski. Kompleksowa fizjoterapia, z wykorzystaniem terapii horyzontalnej, zastosowana u pacjentów po udarze mózgu, spowodowała istotną poprawę funkcji leczonej kończyny górnej. Terapia wysokotonowa jest dobrze tolerowana przez pacjentów z porażeniem połowiczym pomimo długiego czasu trwania zabiegu.
Słowa kluczowe
test Ashworth, terapia wysokotonowa, stymulacja hoSti-Scan, efekt sekundarny

Standard oceny radiologicznej skolioz w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński

Wojciech Kufel, Bartłomiej Halat, Beata Michalak, Zbigniew Śliwiński – Standard of Radiological Scoliosis Assessment in Zgorzelec Rehabilitation Centre. Fizjoterapia Polska 2008; 8(3); 344-350

Streszczenie
Nowoczesna fizjoterapia wymaga od terapeuty umiejętności oceny zdjęć RTG. Program specjalizacji z fizjoterapii uwzględnia ten fakt i wymusza nabycie tej wiedzy. Jest jednak wielu fizjoterapeutów, którzy praktykują na co dzień w placówkach ochrony zdrowia i nie realizują żadnego szkolenia podyplomowego, a zajmują się w swojej pracy usprawnianiem dzieci ze skoliozą. Dlatego chcielibyśmy zaprezentować tym wszystkim kolegom pewien standard oceny funkcjonalnej i radiologicznej skoliozy realizowany w Ośrodku Rehabilitacji w Zgorzelcu. Podstawą diagnostyki obrazowej jest zdjęcie RTG. W ocenie skoliozy zdjęcie powinno obejmować cały kręgosłup, z talerzami kości biodrowych i stawami biodrowymi, wykonane na stojąco w projekcjach AP i bocznej. Na podstawie dobrze wykonanego zdjęcia można określić parametry skoliozy (typ skoliozy, test Risser, kąt Cobba, kąt rotacji kręgów, indeks kifotyczno-lordotyczny, itd.) co umożliwia dobór prawidłowego postępowania fizjoterapeutycznego. Diagnostyka radiologiczna jest nieodzowna w ocenie skoliozy i planowaniu postępowania terapeutycznego. Pozwala na obiektywną ocenę postępów uprawniania. Badanie radiologiczne służy również monitorowaniu przebiegu skrzywienia. Leczenie skoliozy bez zdjęcia RTG jest jak jazda samochodem nocą bez włączonych świateł!
Słowa kluczowe
skolioza, zdjęcie rtg
1 2