Przezskórna elektryczna stymulacja nerwów w leczeniu bólów dolnego odcinka kręgosłupa

Barbara Ratajczak, Ewa Boerner, Arletta Hawrylak, Aneta Demidaś

Barbara Ratajczak, Ewa Boerner, Arletta Hawrylak, Aneta Demidaś – Transcutaneous electrical nerve stimulation in low back pain treatment. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 179-188

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest ocena skuteczności przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów (TENS) i jej wpływ na poziom bólu, zakres ruchomości kręgosłupa i sprawność czynnościową u osób z rozpoznaną chorobą dyskową odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiło 40 osób z rozpoznaną chorobą dyskową lędźwiowego odcinka kręgosłupa. U wszystkich pacjentów zastosowano terapię TENS. Przed i po terapii oceniano poziom bólu, zakresy ruchów kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej, strzałkowej i poprzecznej oraz sprawność czynnościową. Wyniki. Otrzymane wyniki pozwalają wnioskować, że sprawność czynnościowa koreluje istotnie z natężeniem bólu. Odczuwanie bólu określa głównie samopoczucie pacjentów. Dotyczy to zarówno zmian wartości cechy w wyniku terapii TENS – im bardziej zmniejszył się ból, tym bardziej samopoczucie pacjentów było określane jako lepsze, jak też wartości tych cech przed i po terapii. Wnioski. Pod wpływem przezskórnej elektrycznej stymulacji nerwów poziom natężenia bólu uległ znacznemu obniżeniu. Terapia TENS miała znaczny wpływ na zwiększenie zakresu ruchu zgięcia w płaszczyźnie strzałkowej lędźwiowego odcinka kręgosłupa oraz zaobserwowano znaczne poprawienie sprawności czynnościowej, a w związku z tym polepszenie samopoczucia pacjentów.
Słowa kluczowe
dyskopatia, przezskórna elektryczna stymulacja nerwów, ból, sprawność funkcjonalna

Praktyczne aspekty sensorycznej i modulującej funkcji nocyceptorów

Maciej Pawlak

Maciej Pawlak – Practical aspects of the sensory and modulatory function of nociceptors. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 115-127

Streszczenie
Szybki przyrost wiedzy z zakresu neurobiologii dostarcza nowych informacji ułatwiających zrozumienie istoty bólu. Stąd też nocyceptor, najbardziej obwodowo położona składowa systemu nocyceptywnego, nie jest już rozpatrywany jako struktura, której zadaniem jest wyłącznie rejestrowanie bodźców noksycznych (bólowych). Do obszaru działania nocyceptora należy również aktywne włączenie się w procesy zapalne zachodzące w jego środowisku, a szczególnie ich modulowanie poprzez wydzielanie określonych transmiterów i neuropeptydów. Wgląd w molekularne podstawy aktywacji nocyceptorów pozwolił na zrozumienie procesów transdukcji, zachodzących w wyniku uaktywnienia kanałów i receptorów błonowych przez różne bodźce oraz towarzyszące temu uruchomienie wewnątrzkomórkowych szlaków sygnalizacyjnych. Poznane zostały też mechanizmy sensytyzacji (uwrażliwienie) nocyceptora oraz rola czynników pro- i przeciwzapalnych, co pozwala na dobór specyficznych substancji farmakologicznych lub mechanoprotektywnych, podwyższających próg wrażliwości nocyceptorów lub zapobiegających ich uwrażliwieniu. Pełniejsza wiedza o strukturze i funkcji nocyceptorów, a szczególnie o czynnikach warunkujących odbiór niektórych wrażeń sensorycznych, np. ciepła i zimna, pozwala również zmodyfikować dotychczasowe poglądy odnośnie roli niektórych zabiegów fizjoterapeutycznych w modulowaniu procesów bólowych. Na podstawie badań własnych, a także doniesień z literatury światowej, dokonano podsumowania aktualnej wiedzy w tym zakresie.
Słowa kluczowe
nocyceptor, ból, modulacja, neuropeptydy, sensytyzacja

Czynniki wpływające na częstość występowania bólu barku u pacjentów po udarze mózgu

Teresa Pop, Agnieszka Dziedzic, Katarzyna Łach-Pop

Teresa Pop, Agnieszka Dziedzic, Katarzyna Łach-Pop – Factors influencing the incidence of shoulder pain in post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2010; 10(2); 103-112

Streszczenie
Ból i zaburzenia czynności barku po stronie niedowładu są częstym powikłaniem u pacjentów po przebytym udarze mózgu (u.m.). Ból dotyczy samego stawu ramiennego, są jednak przypadki, kiedy ból promieniuje do ramienia a rzadko schodzi na przedramię. Celem pracy jest ocena częstości występowania bólu w barku u pacjentów po udarze mózgu oraz zbadanie czynników predysponujących do takiego powikłania. Materiał i metoda. Grupę badaną stanowiło 81 chorych po przebytym u.m.. Wśród badanych było 41 kobiet i 40 mężczyzn hospitalizowanych w Oddziale Neurologii z Pododdziałem Leczenia Udaru Mózgu oraz w Oddziale Rehabilitacji z powodu udaru mózgu. W badaniu posłużono się kwestionariuszem ankiety z pytaniami charakteryzującymi badaną grupę oraz skalą nasilenia bólu VAS, skalę Ashwortha i wskaźnikiem Barthel. Ból w barku występował u 58% badanych. Średni stopień natężenia bólu wynosił 5 w skali VAS. Napięcie mięśniowe kończyny górnej w badanej grupie wynosiło średnio 2 w skali Ashwortha. U 53% pacjentów z bólem barku dolegliwości występowały w godzinach porannych.
Słowa kluczowe
udar mózgu, powikłania, bark, ból

Skuteczność terapii ultradźwiękowej w porównaniu z terapią konwencjonalną w zmniejszaniu wielu składowych bólu neuropatycznego u pacjentów z neuropatią cukrzycową (badanie porównawcze)

Amany Gomaa Atiaa, Osama Fekry Al Balah, Khaled A Hameed Mostafa, Dina Nabil Abas, Heba Hazaa Abd El Wahab

Amany Gomaa Atiaa, Osama Fekry Al Balah, Khaled A Hameed Mostafa, Dina Nabil Abas, Heba Hazaa Abd El Wahab – Efficacy of Ultrasound therapy versus conventional therapy on reducing multiple components of neuropathic pain in diabetic neuropathic patients – comparative study. Fizjoterapia Polska 2021; 21(2); 154-158

Streszczenie
Informacje wprowadzające. Ból w neuropatii cukrzycowej wiąże się z różnymi formami odczuwania bólu. Badanie to zostało przeprowadzone w celu oceny skuteczności wprowadzenia terapii ultradźwiękowej [US] w porównaniu z konwencjonalnymi lekami tylko w przypadku różnych odczuć bólu u pacjentów z neuropatią cukrzycową.
Materiały i metody. Trzydziestu pacjentów z neuropatią cukrzycową rekrutowano z kliniki diabetologicznej Szpitala Uniwersyteckiego Zagazig. Pacjenci zostali losowo podzieleni na dwie równe grupy: grupa A (poddawana terapii ultradźwiękowej obok tradycyjnego leku) i grupa B (grupa kontrolna, która otrzymywała tylko tradycyjne leki). Do oceny bólu zastosowano wizualną skalę analogową (VAS) i skalę bólu neuropatycznego (NPS). Wszystkie oceny przeprowadzono przed leczeniem i osiem tygodni po leczeniu.
Wyniki. Nastąpiło istotne zmniejszenie wyniku VAS, NPSQ1, NPSQ2, NPSQ3, NPSQ4, NPSQ6, NPSQ9, NPSQ10 (p < 0,05) po leczeniu w porównaniu z wynikami przed leczeniem dla grupy A. Natomiast, nastąpiło istotne zmniejszenie NPSQ4 (p < 0,05) po leczeniu w porównaniu z wynikami przed leczeniem dla grupy B.
Wniosek. Terapia ultradźwiękowa jest skuteczną metodą terapeutyczną w zmniejszaniu różnych form bólu u pacjentów z neuropatią cukrzycową.
Słowa kluczowe:
ból, neuropatia cukrzycowa, ultradźwięki, skala bólu neuropatycznego
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ pozaustrojowej terapii falą uderzeniową na intensywność bólu, zdolności funkcjonalne i zakres ruchu tułowia u pacjentów z przewlekłym wypadaniem dysku w odcinku kręgosłupa lędźwiowego: randomizowane badanie kliniczne

Shaima M. Abdelmageed, Nagwa Ibrahim Rehab, Marwa M Mahfouz, Manal Bakry Abd El Fatah, Dina O. Galal, Mahmoud Y. Elzanaty

Shaima M. Abdelmageed, Nagwa Ibrahim Rehab, Marwa M Mahfouz, Manal Bakry Abd El Fatah, Dina O. Galal, Mahmoud Y. Elzanaty – Effect of Extracorporeal Shock Wave Therapy on Pain Intensity, Functional Abilities, and Trunk Range of Motion in Patients with Chronic Lumbar Disc Prolapse: A Randomized Clinical Trial. Fizjoterapia Polska 2021; 21(2); 116-120

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG0DD311

Streszczenie
Cele. Celem badań była ocena wpływu pozaustrojowej terapii falą uderzeniową (ESWT) na nasilenie bólu, zdolności funkcjonalne i zakres ruchu tułowia u pacjentów z wypadaniem dysku w odcinku kręgosłupa lędźwiowego (LDP). Metody. Projekt: randomizowane badanie kliniczne. Czterdziestu mężczyzn cierpiało z powodu wypadania dysku w odcinku kręgosłupa L5 – S1 z towarzyszącym przewlekłym bólem. Pacjenci zostali losowo podzieleni na dwie równe grupy. Pacjenci w badanej grupie byli poddawani pozaustrojowej terapii falą uderzeniową (ESWT) jako dodatek do konwencjonalnego programu fizjoterapii. Pacjenci z grupy kontrolnej byli leczeni konwencjonalnym programem fizjoterapeutycznym, na który składała się elektroterapia z użyciem TENS (15 minut) oraz program ćwiczeń. Do oceny bólu zastosowano wizualną skalę analogową (VAS). Niepełnosprawność funkcjonalna została oceniona za pomocą wskaźnika niepełnosprawności Oswestry (ODI). Do pomiaru ruchu tułowia (zgięcie, wyprost, zgięcie na boki, rotację zewnętrzną i wewnętrzną) wykorzystano urządzenie zakresu ruchu (BROM). W przypadku wszystkich pacjentów przed i po sześciu tygodniach programu terapii oceniono wszystkie wyniki. Wyniki. W grupach badanych i kontrolnych nastąpiło istotne zmniejszenie wartości VAS i ODI po leczeniu w porównaniu z wynikami przed terapią (p> 0,001). W obu grupach nastąpił istotny wzrost zakresu ruchu po terapii w porównaniu z wynikami przed terapią (p> 0,001). Porównanie grup badanej i kontrolnej po terapii wykazało istotny spadek wartości VAS i ODI w grupie badanej w stosunku do grupy kontrolnej (p> 0,001). Wystąpił również istotny wzrost zgięcia, wyprostu i rotacji tułowia w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną (p> 0,01). Wniosek. ESWT miała znaczący efekt przeciwbólowy i poprawiła zdolności funkcjonalne w porównaniu z konwencjonalnym programem fizjoterapii u pacjentów z LDP. ESWT spowodowała również znaczącą poprawę w zakresie ruchu tułowia w porównaniu z konwencjonalną fizjoterapią.
Słowa kluczowe:
pozaustrojowa terapia falą uderzeniową, wypadanie dysku w odcinku lędźwiowym, zdolność funkcjonalna, ból
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Dolegliwości bólowe u kobiet z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania

Aneta Kościelny, Aneta Dąbek, Witold Rekowski

Aneta Kościelny, Aneta Dąbek, Witold Rekowski – Pain among women with primary dysmenorrhea. Fizjoterapia Polska 2021; 21(2); 84-92

Streszczenie
Cel pracy. Celem badań była ocena dolegliwości bólowych w grupie kobiet z pierwotnym zespołem bolesnego miesiączkowania (PZBM) oraz określenie czynników mogących wpływać na intensywność bólu. Materiał i metodyka. W badaniu wzięło udział 336 kobiet z objawami PZBM w wieku 18–35 lat (średnia wieku 23 ± 3,7). Badanie przeprowadzono za pomocą rozbudowanej ankiety online. Narzędzia badawcze stanowiła: autorska ankieta, numeryczna skala bólu NRS, Międzynarodowy Kwestionariusz Aktywności Fizycznej IPAQ – wersja skrócona oraz skala odczuwanego stresu PSS-10. Wyniki. Na podstawie przeprowadzanej analizy stwierdzono wysoki poziom bólu menstruacyjnego u 64,6% badanych kobiet. Wykazano brak istotnej zależności między poziomem aktywności fizycznej a odczuwanym bólem (p = 0,280) Zależność między aktywnością fizyczną i długością menstruacji była istotna statystycznie (p = 0,05) podobnie jak zależność między stresem a dolegliwościami bólowymi (p = 0,05). Współczynnik BMI, ustawienie miednicy oraz typ budowy ciała nie korelowały z bólem menstruacyjnym (p > 0,05). Wnioski. 1. Większość badanych kobiet odczuwała wysoki poziom bólu w okolicy podbrzusza w pierwszych dwóch dniach menstruacji. 2. Aktywność fizyczna nie wpływała na dolegliwości bólowe badanych kobiet, podobnie jak: BMI, obwód talii, typ budowy ciała czy ustawienie miednicy. 3. Wysoki poziom stresu nasilał dolegliwości bólowe kobiet z PZBM.
Słowa kluczowe:
ból, pierwotne bolesne miesiączkowanie, aktywność fizyczna
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Oddziaływanie przeciwbólowe magnesów stałych – dowody na skuteczność

Piotr Tederko, Marek Krasuski

Piotr Tederko, Marek Krasuski – Analgesic effect of static magnets – efficacy according to evidences. Fizjoterapia Polska 2011; 11(4); 289-301

Streszczenie
Alternatywne i uzupełniające metody leczenia zyskują wzrastającą popularność i stwarzają konkurencję dla powszechnie uznanych i naukowo udowodnionych metod leczniczych. Jedną z dźwigni rozwoju metod alternatywnych jest rynek wyrobów medycznych przeznaczonych do powszechnego stosowania z pominięciem konieczności zasięgania opinii lekarza. Stosowanie wyrobów wyposażonych w magnesy stałe, jest reklamowane jako bezpieczna i skuteczna terapia bólu. Celem pracy jest analiza dowodów na skuteczność terapeutyczną przeciwbólowego oddziaływania statycznego pola magnetycznego (SPM). W recenzowanym piśmiennictwie medycznym zidentyfikowano 45 doniesień, w tym 40 prac pierwotnych i 5 metaanaliz. 4 publikacje zdyskwalifikowano jako doniesienia kazuistyczne, prace niekontrolowane. Jedną wyłączono z analizy ze względu na współistnienie oddziaływania zmiennego pola magnetycznego. Spośród zidentyfikowanych badań randomizowanych wyniki dziesięciu przemawiają za obecnością korzystnego działania leczniczego urządzeń wyposażanych w magnesy stałe, dziewięciu nie wykluczają możliwości istnienia takiego oddziaływania, zaś rezultaty z szesnastu publikacji wspierają tezę o braku przewagi SPM nad placebo. Wartość tych doniesień w sensie dowodu naukowego jest ograniczona ze względu na uchybienia w zaślepieniu próby, niską liczebność badanych grup, krótki czas obserwacji. Istotnym czynnikiem wpływających na obiektywność wniosków wydaje się również konflikt interesów wynikający ze sponsorowania badań przez wytwórców urządzeń. Efekt długotrwałej ekspozycji na SPM o indukcji zbliżonej do magnesów używanych w analizowanych urządzeniach był przedmiotem zbyt małej liczby badań, by ocenić bezpieczeństwo długotrwałego ich stosowania. Powszechnie przyjęte przeciwwskazania do stosowania wyrobów (ciąża, wiek niemowlęcy, obecność wszczepów elektronicznych, ferromagnetycznych, korzystanie z urządzeń elektronicznych wpływających na funkcje życiowe) wynika głownie z rozważań teoretycznych. Obecny stan wiedzy nie jest wystarczający dla jednoznacznego potwierdzenia skuteczności leczniczej SPM. Urządzenia do terapii z użyciem SPM nie powinny być wprowadzane na rynek jako wyroby przeznaczone do leczenia bólu bez udowodnienia ich skuteczności i bezpieczeństwa w każdym ze wskazań.
Słowa kluczowe
magnesy stałe, wyroby medyczne, ból, działanie przeciwbólowe

Wpływ fotobiomodulacji na ból i obrzęk kolan u pacjentów po endoprotezoplastyce stawu kolanowego

Ahmed Mahmoud Nasr Tolba, Rania N. Karkousha, Fatma Seddek Amin, Adham ARE Elgeidi

Ahmed Mahmoud Nasr Tolba, Rania N. Karkousha, Fatma Seddek Amin, Adham ARE Elgeidi – The Influence of Photobiomodulation on Pain and Knee Swelling in Patients Post Knee Arthroplasty. Fizjoterapia Polska 2021; 21(1); 114-118

Streszczenie
Cel. Niniejsze badanie miało na celu zbadanie wpływu fotobiomodulacji na ból i obrzęk po endoprotezoplastyce stawu kolanowego. Materiały i metody. W badaniu wzięło udział 40 pacjentów po endoprotezoplastyce stawu kolanowego. Ich wiek wahał się od 50-70 lat. Zostali przydzieleni losowo do dwóch równych grup; grupa kontrolna i grupa badawcza. Grupa kontrolna była poddawana programowi intensywnej rehabilitacji funkcjonalnej. Grupa badana była poddawana działaniu dawki lasera 6 J/cm2 w miejscu nacięcia chirurgicznego, w obszarze kłykcia przyśrodkowego i bocznego kości udowej, rzepki w górę i w dół oraz w przestrzeni podkolanowej z ciągłą falą 650 nm, 60 sekund/punkt z całkowitą dawką 48J na każdą sesję i intensywnemu funkcjonalnemu programowi rehabilitacji. Wszyscy pacjenci uczestniczyli w 12 sesjach terapeutycznych przeprowadzonych w ciągu sześciu tygodni. Ból mierzono za pomocą algometru ciśnieniowego, a poziom obrzęku kolana mierzono metrem. Wyniki. W obu grupach zaobserwowano istotną różnicę we wszystkich zmiennych przed i po leczeniu (P <0,05). Jeśli chodzi o statystyki między grupami przed leczeniem, nie stwierdzono istotnej różnicy w poziomie obrzęku kolana (P> 0,05) ani istotnej różnicy w poziomie natężenia bólu (P <0,05). Z kolei po leczeniu, statystyki wykazały znaczną różnicę w bólu i obrzęku kolana (P <0,05). Wniosek. Fotobiomodulacja jest skuteczna w łagodzeniu bólu i obrzęku kolana po endoprotezoplastyce stawu kolanowego. Można również stwierdzić, że dodanie fotobiomodulacji do programu rehabilitacji po endoprotezoplastyce stawu kolanowego daje większą poprawę w zakresie eliminacji bólu i obrzęku kolana.
Słowa kluczowe
Fotobiomodulacja, ból, obrzęk, endoprotezoplastyka stawu kolanowego
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Porównanie skuteczności dwóch programów terapii uzdrowiskowej u pracownic biurowych z dolegliwościami bólowymi szyjnej części kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych

Ewa Puszczałowska-Lizis, Kamila Dobrucka, Izabela Zbrońska

E. Puszczałowska-Lizis, K. Dobrucka, I. Zbrońska – Comparison of the effectiveness of two health resort therapy programs in office workers with the pain in the cervical spine occurring in the course of degenerative changes. Fizjoterapia Polska 2019; 19(4); 126-135

Streszczenie
Wstęp. W dobie współczesnej cywilizacji dolegliwości kręgosłupa stanowią problem medyczny i społeczny. Mnogość zespołów bólowych, ich nawracający charakter i stałość bólu w przypadkach przewlekłych skłania do poszukiwania skutecznych metod diagnostycznych i terapeutycznych. Celem pracy było porównanie skuteczności dwóch programów terapii uzdrowiskowej w łagodzeniu bólu i eliminowaniu ograniczeń funkcjonalnych u pracownic biurowych z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego.
Materiał i metody. Badaniami objęto 144 pracownice biurowe w wieku 45–55 lat, przebywające na turnusie usprawniającym z powodu dolegliwości bólowych szyjnej części kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych. Pacjentki podzielono na dwie grupy, w zależności od zaaplikowanego programu usprawniania. Narzędzia badawcze stanowiły testy funkcjonalne szyjnej części kręgosłupa (Valsalvy, Kerniga, test kompresyjny i test dystrakcyjny), pomiary linijne zakresów ruchu kręgosłupa szyjnego, skala NRS i wskaźnik NDI. Do analiz wykorzystano testy: chi-kwadrat, t-Studenta, U Manna-Whitney’a i Wilcoxona.
Wyniki. W obu grupach po zakończeniu usprawniania odnotowano statystycznie istotną poprawę pod względem wyników testów funkcjonalnych, zakresów ruchu kręgosłupa szyjnego, wartości skali NRS i wskaźnika NDI. Różnice wyników uzyskanych w badaniu II w stosunku do I były istotnie większe w przypadku pacjentek z grupy I.
Wnioski. Zastosowanie obu programów terapeutycznych wpłynęło na złagodzenie dolegliwości bólowych i polepszenie sprawności funkcjonalnej, jednakże zakres uzyskanej poprawy był zdecydowanie większy w przypadku pacjentek poddanych programowi zawierającemu borowinoterapię.

Słowa kluczowe:
kręgosłup szyjny, ból, sprawność funkcjonalna, balneoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Porównanie skuteczności zabiegów fizykalnych z treningiem stabilizacji centralnej w leczeniu pacjentów z zespołem bólowym dolnego odcinka kręgosłupa

Paweł Gąsior

P. Gąsior – Comparison of the effectiveness of physical treatments with central stabilization training in the treatment of patients with lower back pain syndrome. Fizjoterapia Polska 2019; 19(4); 80-91

Streszczenie

Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa stały się problemem społecznym. Wśród licznych czynników wywołujących ból najczęściej wymieniane są: anomalie wrodzone, zmiany zwyrodnieniowe, stany zapalne, choroby nowotworowe, urazy, bóle przeciążeniowe, zaburzenia metaboliczne, problemy psychologiczne, problemy socjalne. W leczeniu bólu kręgosłupa najczęściej stosuje się kinezyterapię, fizykoterapię leczenie farmakologiczne.
Cel pracy. Porównanie skuteczności zabiegów fizykalnych z treningiem stabilizacji centralnej w leczeniu pacjentów z zespołem bólowym dolnego odcinka kręgosłupa.
Materiał i metody. Badania wykonano na grupie 40 pacjentów (22 kobiety i 18 mężczyzn) z objawami bólowymi dolnego odcinka kręgosłupa. Badanych przydzielono do dwóch grup. Grupa A poddana została serii zabiegów z zakresu fizykoterapii. Grupa B wykonywała trening stabilizacji centralnej nie korzystając z fizykoterapii. Przed rozpoczęciem zabiegów oraz po zakończeniu rehabilitacji oceniono stopień dolegliwości bólowych i ich wpływ na codzienny komfort życia, wykorzystując kwestionariusz Oswestry (ODI) oraz skalę VAS.
Wyniki badań. Nie stwierdzono istotnej różnicy wyników, dotyczących subiektywnej oceny dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa zweryfikowanych skalą VAS. W obu grupach zaobserwowano wysoce istotny (p < 0,01) spadek odczuć bólowych po terapiach w stosunku do wyników z okresu przed terapią. Nie stwierdzono istotnej różnicy wyników dotyczących codziennego komfortu życia, zweryfikowanych kwestionariuszem ODI w zależności od grupy badawczej (p < 0,05). Wysoce istotna (p < 0,01) różnica dotyczy porównania wyników przed i po terapii w dwóch grupach. Żadna z zastosowanych terapii nie wykazuje większej skuteczności w poprawie komfortu życia codziennego, mimo że obie terapie w ocenie pacjentów ten komfort poprawiają.
Wnioski. Ćwiczenia stabilizacji centralnej stanowią skuteczną alternatywę dla szeroko stosowanych zabiegów fizykoterapeutycznych w terapii zespołu bólowego dolnego odcinka kręgosłupa lub powinny je skutecznie uzupełniać. Badania własne nie wykazały jednoznacznie większej skuteczności zabiegów fizykalnych w stosunku do koncepcji ćwiczeń stabilizacji centralnej.

Słowa kluczowe:
stabilizacja centralna, ból, odcinek lędźwiowy, fizykoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

1 2 3