Wstęp. Bóle dolnego odcinka kręgosłupa są jednymi z częstszych dolegliwości, z którymi zwracają się pacjenci do fizjoterapeutów. Natomiast masaż medyczny jest jedną z najbardziej popularnych metod fizjoterapii stosowanych w tych przypadkach. Cechą charakterystyczną masażu medycznego jest uwzględnianie w metodyce zabiegu zależności strukturalno-funkcjonalnych pomiędzy tkankami miękkimi układu ruchu. Fakt ten sprawia, że Terapeuta w poszukiwaniu skutecznych działań terapeutycznych zmuszony jest do spojrzenia na pacjenta w szerszym aspekcie aniżeli na zespół luźno połączonych ze sobą części ciała. Celem pracy była ocena efektywności masażu medycznego u osób z bólami dolnego odcinka kręgosłupa. Materiał i metody. Badania przeprowadzono u 28 pacjentów z bólami okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. U każdego badanego przeprowadzono wywiad i dokonano oceny palpacyjnej mającej na celu określenie intensywności bólu badanych tkanek. Oceny dokonano przed pierwszym, po szóstym i ostatnim zabiegu masażu medycznego. Na podstawie badania podmiotowego oraz oceny palpacyjnej ustalano, indywidualnie dla każdego pacjenta, plan postępowania leczniczego. U wszystkich wykonano serię 10 masaży. Czas każdego zabiegu wahał się od 40 do 70 minut. Przyjęto, że występowanie bólu w miejscu badanym świadczy o dysfunkcji ocenianej tkanki, z jednoczesnym podwyższeniem jej napięcia spoczynkowego. W trakcie zabiegów masowane były tkanki, które w ocenie wykazały wzmożoną wrażliwość. Masaż wykonywany był w pozycji leżenia przodem bądź na boku, z zachowaniem zasad ułożenia w rozluźnieniu. Masaż wykonywany był z wykorzystaniem technik głaskania, rozcierania, ugniatania i wibracji przez tego samego masażystę u wszystkich pacjentów. Wyniki. Wyniki badań wykazały znaczące zmniejszenie po zabiegach zarówno ilości bolesnych tkanek, jak również intensywności odczuwanego przez pacjentów bólu. Wnioski. Masaż medyczny stanowi skuteczny środek terapeutyczny u osób z bólami dolnego odcinka kręgosłupa. Skuteczność masażu zauważalna jest już po 6 zabiegach, po których już połowa osób cierpiących na dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa odczuwała jedynie niewielkie bóle.