Zaburzenia kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas siadania jako przejaw hipotonii posturalnej u dzieci w wieku przedszkolnym

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk – Disturbances of pelvic control in sitting and while assuming a sitting position as a manifestation of postural hypotonia in pre-school children. Fizjoterapia Polska 2004; 4(1); 31-39

Streszczenie

Wstęp. Celem przeprowadzonych badań była ocena związku pomiędzy ustawieniem miednicy w pozycji siedzącej a jakością postawy ciała w pozycji stojącej oraz sposobem przechodzenia do siadu z pozycji leżącej tyłem u 6-letnich dzieci. Materiały i metody. Badaniami objęto 37-osobową grupę 6-letnich dziewczynek i chłopców. U wszystkich dzieci oceniono jakość postawy ciała, wykorzystując w tym celu zmodyfikowany arkusz oceny postawy wg Hoppe. Ocenie poddano również sposób utrzymywania pozycji siedzącej w tzw. siadzie prostym oraz sposób przechodzenia z pozycji leżącej tyłem do siadu prostego. Ponadto, za pomocą plurimetru Rippsteina oceniono kąt tyłopochylenia miednicy w pozycji siedzącej. Analizę statystyczną oparto na teście korelacji Spearmana, teście Manova-Anova (wariancja wielokrotna) oraz teście post hoc Tukeya, każdorazowo przyjmując za poziom krytyczny p < 0,05.Wyniki. Zaobserwowano wysoką statystycznie zależność między wielkością kąta tyłopochylenia miednicy a jakością postawy (r = 0,67 p < 0,001). Zależność między sposobem przyjmowania pozycji siedzącej i jakością postawy ciała jest również istotna statystycznie i wynosi r = 0,44 p < 0,01.Wnioski. Ocena kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas jej przyjmowania jest dobrym i przydatnym sposobem oceny napięcia posturalnego u dzieci.

Słowa kluczowe:
postawa ciała, wady postawy, hipotonia posturalna, kontrola miednicy
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Przydatność testu „palce-podłoga” dla potrzeb badania czynnościowego w fizjoterapii

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz – The suitability of the „toe-touch” test for functional testing in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2004; 4(4); 378-384

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu wybranych parametrów gibkościowych na wyniki testu „palce-podłoga”. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 190 osób w wieku od 18 do 51 r. ż. (23,8±5,7). U każdej z badanych osób ocenie poddano gibkość ciała w płaszczyźnie strzałkowej za pomocą testu „palce-podłoga”. Ponadto dokonano pomiarów ruchomości górnej i dolnej części kręgosłupa lędźwiowego oraz obu stawów biodrowych. Obok testowanych parametrów ruchomości lędźwiowego odcinka kręgosłupa wykonywano również objaw Schobera. Rejestrowano także maksymalny wyprost obu stawów skokowych, który pośrednio oceniał czynnościową długość mięśni podudzia. Analizowano również ewentualne skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych za pomocą tzw. testu dopełnienia kąta. Pomiarów dokonano wykorzystując elektroniczny goniometr Saundersa, przymiar centymetrowy oraz nierozciągliwą taśmę centymetrową. Całość wyników poddano analizie statystycznej, w której związki pomiędzy analizowanymi parametrami a osiąganymi wynikami w teście „palce-podłoga” oceniano testem korelacji rang Spearmana. Wyniki. Zarejestrowano wysoką zależność pomiędzy ruchomością górnej (r = 0,79) i dolnej (r = 0,70) części kręgosłupa lędźwiowego. Na zbliżonym, jednakże odwrotnie proporcjonalnym, poziomie na wyniki testu wpływ wywierało skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych (r = -0,67 dla obu kończyn). Na nieco niższym, lecz równie istotnym statystycznie poziomie, z wynikami testu korelowało zgięcie obu bioder (r = 0,34 i r = 0,36) i wyprost stawów skokowych (r = 0,33 i r = 0,25). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wynikami testu „palce-podłoga a wynikami objawu Schobera. Wnioski. Test „palce-podłoga” jest szybkim, prostym, a zarazem miarodajnym sposobem oceny czynnościowych możliwości dolnego odcinka kręgosłupa i kończyn dolnych.

Słowa kluczowe:
parametry gibkościowe, ruchomość kręgosłupa lędźwiowego, ruchomość stawu biodrowego, wyprost stawu skokowego, mięśnie podudzia, skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część II: spojenie łonowe i przednia ukośna taśma mięśniowa

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part II: symphysis pubis and anterior oblique muscle sling. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 328-333

Streszczenie
Stworzenie modelu stabilizacji miednicy opartego o mechanizm autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych (KB) przyczyniło się do pewnej dyskryminacji wcześniejszych propozycji wspominających o pierścieniu miednicznym i przypisujących znaczącą rolę stabilizacyjną spojeniu łonowemu. Model tzw. łuku miednicznego zaczął konkurować z pierścieniem miednicznym. W prezentowanym opracowaniu przytacza się jednak argumenty podważające tezę o zupełnym braku znaczenia spojenia łonowego i „przedniej” części układu stabilizacyjnego dla stabilizacji miednicy. Samo spojenie łonowe i mięśniowo-powięziowa taśma ukośna przednia, wydają się zajmować własne miejsce w tym procesie. Być może nie odgrywają roli pierwszoplanowej, ale z całą pewnością wspomagającą. Obserwacje natury biomechanicznej, klinicznej oraz ewolucyjnej, wydają się wspierać taki pogląd. Zjawisko rozszerzania się efektywnego zakresu działania mechanizmu autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych, zależne od wielkości sił kompresyjnych działających na niego, jak również od współczynnika tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi, umożliwia rozłożenie zadań stabilizacyjnych na większą liczbę mięśni. Należący do taśmy ukośnej przedniej mięsień przywodziciel długi, wydaje się lokować swój przyczep we właściwej okolicy. Ponadto, spoglądając na miednicę, w której mechanizm zamknięcia siłowego realizowany jest jedynie poprzez tylne taśmy mięśniowo-więzadłowe, nieodparcie odnosi się wrażenie, iż w obrębie stawów KB powstawać muszą siły ścinające. Niebezpieczeństwo takie zostaje jednak zażegnane dzięki uruchomieniu „przedniej” części czynnego podsystemu stabilizacyjnego — taśmy ukośnej przedniej i mięśnia poprzecznego brzucha. U człowieka, w związku z przyjęciem wyprostowanej postawy ciała z większą częstotliwością niż u innych gatunków, pojawiają się również czynności, w których środek ciężkości przemieszcza się ku tyłowi. W takich warunkach ciężar stabilizacji przesuwany zawsze będzie na „przednią” część układu stabilizującego miednicę.

Słowa kluczowe:
miednica, spojenie łonowe, przednia ukośna taśma mięśniowa

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część I: staw krzyżowo-biodrowy i mechanizm autoryglowania

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part I: sacroiliac joint and self-bracing mechanism. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 280-288

Streszczenie
Ostatnie dwie dekady ubiegłego stulecia przyniosły znaczący postęp w kierunku rozpoznania zasad działania mechanizmów odpowiedzialnych za zachowanie stabilności poszczególnych ogniw kinematycznych narządu ruchu człowieka. Panjabi sformułował koncepcję współdziałania trzech podsystemów stabilizacyjnych w ramach układu stabilizacyjnego ogniwa kinematycznego, badacze z Australii wyjaśnili mechanizm stabilizacji lędźwiowego odcinka kręgosłupa i powiązali zakłócenia jego funkcjonowania z powstawaniem dolegliwości bólowych w tym rejonie ciała, jak również potwierdzili efektywność nowatorskich ćwiczeń stabilizacyjnych przy próbach zmniejszenia natężenia tychże dolegliwości. Pośród wielu badań prowadzonych w tym kierunku na uwagę zasługuje oryginalny model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych opracowany przez grupę holenderskich naukowców z Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie. Model ten uwzględnia istnienie dwóch ściśle powiązanych ze sobą mechanizmów umożliwiających zachowanie stabilności wspomnianych stawów: zamknięcia strukturalnego oraz zamknięcia siłowego. Zamkniecie strukturalne realizowane jest dzięki nieregularnemu ukształtowaniu powierzchni stawów krzyżowo-biodrowych oraz ich specyficznemu ustawieniu w przestrzeni. W mechanizmie zamknięcia siłowego biorą udział liczne więzadła oraz mięśnie tworzące charakterystyczne mięśniowo-powięziowe taśmy stabilizacyjne. W wyniku współdziałania obydwu mechanizmów w obrębie miednicy uzyskuje się tzw. efekt autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych. Idea leżąca u podstaw opracowania takiego modelu bardzo przypomina zasady, którymi kierowali się dawni architekci opracowując strukturę tzw. łuku rzymskiego. Kość krzyżowa odgrywa tutaj rolę zwornika, natomiast kości biodrowe i miedniczne to dwie kolumny. Przy zapewnieniu niewielkich sił skierowanych poprzecznie do nich, a będących efektem działania mięśni i więzadeł, konstrukcja zachowuje stabilność. Celem niniejszej pracy jest przybliżenie szczegółów działania mechanizmów, na których holenderski model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych znalazł oparcie.

Słowa kluczowe:
staw krzyżowo-biodrowy, zamknięcie strukturalne, zamknięcie siłowe, efekt autoryglowania

Wpływ ćwiczeń stabilizacyjnych i mobilizacji rotacyjnych na reakcje posturalne

Oliwia Mokrus, Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Bogdan Bacik, Mariola Saulicz, Łukasz Drożdż

Oliwia Mokrus, Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Bogdan Bacik, Mariola Saulicz, Łukasz Drożdż – The effect of stabilization exercises and rotational mobilizations on postural reactions. Fizjoterapia Polska 2007; 7(2), 95-106

Streszczenie

Wstęp. Utrzymanie stabilności oraz wykonanie zadania dowolnego ruchu możliwe jest dzięki sterującej funkcji układu nerwowego współpracującego ściśle tak z czynnymi, jak i z biernymi elementami narządu ruchu. Celem pracy była próba sprawdzenia, czy ćwiczenia stabilizacyjne wykonywane w łańcuchach kinematycznych zamkniętych (wpływające na elementy kurczliwe) oraz mobilizacje rotacyjne (oddziaływujące na struktury bierne) wpływają na poprawę możliwości równoważnych. Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 20 aktywnych fizycznie kobiet, nie zgłaszających żadnych dolegliwości bólowych. Badane podzielono na 2 dziesięcioosobowe grupy (I i II). W grupie I przeprowadzono ćwiczenia stabilizacyjne, w grupie II mobilizacje rotacyjne. W obydwu grupach przeprowadzono podwójny pomiar (przed i po zabiegu/ćwiczeniu) utrzymania równowagi w pozycji stojącej obunóż z i bez kontroli wzrokowej. Pomiaru dokonano na platformie dynamometrycznej. Wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. Bardziej nasilone zmiany zaobserwowano w płaszczyźnie czołowej. W większym stopniu dotyczyły one grupy wykonującej czynne ćwiczenia stabilizacyjne (szczególnie w odniesieniu do sztywności, gdzie zaobserwowano istotność statystyczną). Wnioski. Pod wpływem biernych i czynnych środków terapeutycznych doszło do zmiany parametrów określających układ lepko-sprężysty. Bardziej wyraźne zmiany można zaobserwować w grupie poddanej czynnym ćwiczeniom stabilizacyjnym (I), co sugeruje, że te właśnie ćwiczenia w większym stopniu wpływają na mechanizmy równoważne.

Słowa kluczowe

stabilizacja, mobilizacje rotacyjne, równowaga, układ lepko-sprężysty

Ocena efektywności metody PNF w usprawnianiu czynności życia codziennego u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat – Efficacy of the PNF method in rehabilitation for activities of daily living in late post-stroke patients. Fizjoterapia Polska 2009; 9(1); 51-60

Streszczenie
Wstęp. Rozwój wiedzy na temat złożoności uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego oraz mechanizmów plastyczności neuronalnej wskazuje, iż tradycyjne podejście do rehabilitacji osób po przebytym udarze mózgu nie jest już wystarczające. Aby doszło do odbudowy prawidłowych funkcji, konieczna jest odpowiednia stymulacja ośrodkowego układu nerwowego, pozwalająca na plastyczną adaptację układu nerwowo-mięśniowego. Przyjęto hipotezę, iż oparcie procesu usprawniania głównie o techniki z zakresu metody PNF (Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie) wyraźnie wpłynie na poprawę w zakresie czynności życia codziennego. Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze A i B. W ocenie czynności życia codziennego zastosowano Wskaźnik funkcjonalny „Repty” oceniając kolejno: samoobsługę, kontrolę zwieraczy, mobilność, lokomocję i komunikację. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni (pobyt w Oddziale Rehabilitacji Neurologicznej), wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF. Wyniki. Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie w odniesieniu do następujących części Wskaźnika funkcjonalnego „Repty”: samoobsługa (p=0,0015), lokomocja (p=0,0279), jak również w odniesieniu do sumy punktów uzyskanych we wszystkich częściach badania (p=0,0032). W pozostałych przypadkach, tj: kontrola zwieraczy, komunikacja, nie notowano różnic istotnych statystycznie. Wnioski. Zastosowanie metody PNF w usprawnianiu pacjentów po udarze mózgu w okresie późnym znamiennie wpłynęło na poprawę sprawności w czynnościach życia codziennego w zakresie samoobsługi i lokomocji.
Słowa kluczowe
PNF, fizjoterapia, czynności życia codziennego

Subiektywna ocena efektów różnych metod leczenia usprawniającego pacjentów po przebytym udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec – Subjective assessment of the effects of different approaches to rehabilitation of patients after cerebral stroke. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 223-231

Streszczenie
Wstęp. Istotnym elementem nowoczesnego procesu usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu staje się uwzględnienie indywidualnych potrzeb pacjenta podczas planowania procesu terapeutycznego. Pacjent powinien być nie tylko podmiotem, ale również współtwórcą procesu usprawniania. Przyjęto hipotezę, iż rodzaj zastosowanej terapii wpłynie na subiektywną ocenę efektów usprawniania. Materiał i metody. Badaniami objęto ogółem 96 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na trzy grupy porównawcze A, B i C. Subiektywną efektywność usprawniania oceniano na podstawie specjalnie opracowanej ankiety dla pacjenta. W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni, wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A pacjenci usprawniani byli metodami tradycyjnymi. W grupie B program usprawniania obejmował kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF, natomiast w grupie C usprawnianie metodą PNF wzbogacono o mobilizacje napięciowe kończyny górnej niedowładnej. Wyniki. Oceniając ankietę w całości, największą średnią liczbę punktów (x=11,5394) – a w związku z tym największą subiektywną poprawę – uzyskali badani z grupy C, natomiast najmniejszą badani z grupy A (x=8,1751). Wnioski. Subiektywna ocena osiągniętych efektów terapii w sposób istotny koreluje z rodzajem zastosowanej terapii.
Słowa kluczowe
samoocena, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne

Rola sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w procesach stabilizacji

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny

Michał Kuszewski, Edward Saulicz, Andrzej Myśliwiec, Tomasz Wolny – The role of passive stiffness of the hamstring muscies in body stability processes. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 195-201

Streszczenie
W ostatnich latach powstały dwie ściśle ze sobą związane koncepcje stabilizacji ogniwa biokinematycznego. Jedna z nich funkcjonalnie dzieli mięśnie organizmu ludzkiego na mięśnie stabilizujące i ruchowe, druga natomiast opisuje funkcjonowanie trzech ściśle współpracujących podsystemów, mających w warunkach prawidłowych zapewnić odpowiedni poziom stabilizacji. Każdą z tych koncepcji można powiązać z pojęciem sztywności pasywnej mięśni. Właściwość ta jednak w większości opracowań dotyczących procesów stabilizacji wydaje się być marginalizowana. Niniejsza praca przedstawia koncepcje powstawania i roli zwiększonej sztywności pasywnej mięśni kulszowo-goleniowych w mechanizmach stabilizacji. Celem pracy jest zaprezentowanie najnowszych wyników badań oraz mechanizmów powstawania, a także sposobów zmniejszania nadmiernej sztywności pasywnej, w oparciu o mechanizmy neurofizjologiczne.
Słowa kluczowe
stabilizacja, sztywność mięśni, więzadło krzyżowe przednie, kompleks biodrowo-miedniczno-lędźwiowy

Bezpośrednie i krótkoterminowe efekty mobilizacji z ruchem według B. Mulligana, wykonywanych u pacjentów z niespecyficznymi dolegliwościami przeciążeniowo-bólowymi obręczy barkowej

Mirosław Kokosz, Witold Sodel, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Andrzej Knapik

Mirosław Kokosz, Witold Sodel, Edward Saulicz, Tomasz Wolny, Andrzej Knapik – Direct and short-term effects of mobilization with movement according to B. Mulligan in patients with non-specific pain & overload conditions of the shoulder girdle. Fizjoterapia Polska 2009; 9(4); 301-311

Streszczenie
Wstęp. Problemy przeciążeniowo-bólowe obręczy barkowej to dość złożone zagadnienie terapeutyczne. W ich zmniejszaniu wykorzystuje się różne zabiegi z zakresu terapii manualnej. Z tego względu celem pracy było porównanie bezpośrednich i krótkoterminowych efektów mobilizacji z ruchem, na stopień odczuwanych przez pacjentów objawów bólowych oraz zakres ruchu obręczy barkowej. Materiały i metody. Badanych podzielono na dwie 20-osobowe grupy. Grupę eksperymentalną poddano zabiegom mobilizacji z ruchem (metoda Mulligana), w grupie kontrolnej wykonywano tradycyjne ćwiczenia uruchamiające i wzmacniające. Oceniano zmiany zakresu ruchomości wznosu przez zgięcie i wznosu przez odwiedzenie oraz zmiany stopnia nasilenia objawów bólowych. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. W grupie eksperymentalnej uzyskano szybsze i bardziej wyraźne zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz zwiększenie zakresu analizowanych czynności ruchowych. Wnioski. Mobilizacje z ruchem zastosowane w zespołach przeciążeniowo-bólowych obręczy barkowej cechują bardziej korzystne bezpośrednie i krótkoterminowe efekty terapeutyczne.
Słowa kluczowe
obręcz barkowa, metoda Mulligana, efektywność

Ocena efektywności metody Butlera w usprawnianiu gnozji kończyny górnej niedowładnej u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat – Evaluation of the effectiveness of Butler’s neuromobilisations in reducing disorders of stereognosis of impaired upper extremity in late-stage stroke patients. Fizjoterapia Polska 2010; 10(2); 95-102

Streszczenie
Wprowadzenie: Analiza współczesnego piśmiennictwa pozwala na stwierdzenie, iż w procesie usprawniania pacjentów po przebytym udarze mózgu wykorzystuje się przede wszystkim sposoby reedukacji i kompensacji obejmujące ubytki ruchowe, a przecież czysto ruchowy zespół połowiczy występuje bardzo rzadko. Przyjęto hipotezę, iż mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych kończyny górnej niedowładnej u pacjentów w okresie późnym po udarze mózgu mają wpływ na zaburzenia gnozji (dotykowej formy percepcji naturalnych przedmiotów).Materiał i metoda: Badaniami objęto ogółem 64 chorych po przebytym udarze mózgu. Wszystkich badanych podzielono losowo na dwie grupy porównawcze (A i B). W ocenie gnozji badany miał za zadanie rozpoznanie 10 naturalnych przedmiotów biorąc do ręki kolejno każdy przedmiot.W okresie obserwacji trwającej średnio 21 dni wszyscy chorzy poddawani byli kompleksowemu leczeniu usprawniającemu. W grupie A program usprawniania obejmował wybrane zabiegi z zakresu fizykoterapii oraz kinezyterapię indywidualną opartą na metodzie PNF. W grupie B powyższy program został wzbogacony o mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych w obrębie kończyny górnej niedowładnej. Wyniki: Analiza wariancji wykazała istotne zróżnicowanie jedynie dla czynnika układu testowego: pomiar (p<0,01), co spowodowane było istotnymi różnicami wewnątrzgrupowymi w grupie B (test Tukeya p<0,05).Wnioski: W grupie, w której wykorzystano terapię metodą PNF wzbogaconą o mobilizacje napięciowe nerwów obwodowych kończyny górnej niedowładnej, uzyskano największą poprawę w ocenie gnozji.
Słowa kluczowe
gnozja, fizjoterapia, udar, efekty terapeutyczne
1 2 3