Postrzeganie, postawy i sposoby zapobiegania urazom wśród mężczyzn uprawiających piłkę nożną

Ewa Puszczałowska-Lizis, Krystian Wąs, Miloslav Gajdoš, Paweł Sujdak

 

Ewa Puszczałowska-Lizis, Krystian Wąs, Miloslav Gajdoš, Paweł Sujdak – Perception, attitudes and practices of injury prevention among football players –  Fizjoterapia Polska 2025; 25(1); 6-12

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG007DEI7K

Streszczenie
Wprowadzenie. Uprawianie piłki nożnej wiąże się z ryzykiem urazów, prowadzących do krótko- i długoterminowych konsekwencji zdrowotnych. Cel pracy stanowiła analiza percepcji, postaw i stosowania profilaktyki urazów u mężczyzn grających w piłkę nożną.
Materiał i metody. Badaniami objęto 100 mężczyzn w wieku 18-26 lat trenujących piłkę nożną w losowo wybranych klubach IV-ligowych na terenie województwa podkarpackiego (Polska). Badania wykonano metodą sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był autorski, 3-częściowy kwestionariusz ankiety. Analizy wykonano testem U Manna-Whitneya.
Wyniki. Poziom zachowań profilaktycznych u 30% piłkarzy był niski, w przypadku 41% zawodników średni, a u 29% zawodników wysoki. Wystąpiło statystycznie istotne zróżnicowanie poziomu zachowań zdrowotnych. Zawodnicy, u których doszło do odnowienia urazu prezentowali wyższy poziom tych zachowań.
Wnioski. Większość piłkarzy nie jest dostatecznie informowana o właściwych sposobach zapobiegania urazom. Wdrożenie programów edukacyjnych dla piłkarzy i trenerów może stanowić jeden z kierunków spersonalizowanych strategii ograniczania ryzyka urazów układu mięśniowo-szkieletowego u zawodników uprawiających piłkę nożną.
Słowa kluczowe
klub piłkarski, trener piłki nożnej, wytrzymałość fizyczna, odnowa biologiczna, dieta, fizjoterapia
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Efekty zastosowania nowoczesnych technologii w procesie neurorehabilitacji chorego po urazie czaszkowo-mózgowym – studium przypadku

Danuta Smoląg, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Krzyszkowski, Tomasz Derek

Danuta Smoląg, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Krzyszkowski, Tomasz Derek – The Effects of Using Modern Technologies in the Neurorehabilitation Process of a Patient after Traumatic Brain Injury – A Case Study –  Fizjoterapia Polska 2024; 24(4); 316-328

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG01A8X9Z4

Streszczenie
W pracy dokonano analizy przypadku 44‐letniego mężczyzny po przebytym urazie czaszkowo-mózgowym z następowym porażeniem spastycznym czterokończynowym, zapaleniem opon mózgowych, po przebytej kraniotomii prawostronnej, implementacji zastawki komorowo-otrzewnowej oraz endoprotezoplastyce prawego stawu biodrowego. Analizowano dane zebrane w okresie realizacji 4‐letniego procesu kompleksowej terapii w postaci turnusów, w trakcie których chory był objęty opieką interdyscyplinarnego zespołu specjalistów i realizował indywidualny program rehabilitacji, w wymiarze 3-4 godzin fizjoterapii dziennie przez 5-6 dni w tygodniu. Materiał stanowiły wyniki testów funkcjonalnych, napięcia mięśniowego, oceny równowagi.  Brano również pod uwagę dane liczbowe z urządzeń do terapii robotycznej chodu. Za zgodą chorego i jego rodziny przebieg procesu terapii utrwalono w formie nagrań wideo i fotografii. Dane te posłużyły do retrospektywnej analizy wizyjnej materiału rejestrowanego na poszczególnych etapach procesu rehabilitacji. Zastosowano w tym celu urządzenie firmy ShapeCare.Fizjo z oprogramowaniem Blaze Pose opartym o model detekcji szkieletu osoby poruszającej się. W wyniku postępowania stwierdzono, że kompleksowa terapia przy użyciu innowacyjnyh narzędzi, takich jak C-eye, ReoGo, ReoAmbulator, system LeviActive pozwala na poprawę równowagi i sprawności motorycznej chorego, a także wspomaganie procesu reedukacji chodu. Zastosowanie nowoczesnych technologii w procesie neurorehabilitacji z jednej strony wpływa na optymalizację efektów terapii chorego, a z drugiej – zmniejsza ryzyko przeciążeń narządu ruchu fizjoterapeuty, w trakcie wykonywania pracy zawodowej.
Słowa kluczowe
reedukacja chodu, roboty medyczne ReoAmbulator, aplikacja ShapeCare Physio
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ postępowania uwzględniającego miofunkcjonalną terapię układu ruchu narządu żucia na sprawność motoryczną chorej po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu – studium przypadku

Danuta Smoląg, Tomasz Krzyszkowski, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Derek

Danuta Smoląg, Tomasz Krzyszkowski, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Derek – The impact of an approach incorporating myofunctional therapy of the masticatory system movement on the motor efficiency of a patient after a subarachnoid hemorrhage to the left hemisphere of the brain – A case study –  Fizjoterapia Polska 2024; 24(1); 313-330

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG2EF8CaG

Streszczenie
W pracy dokonano analizy przypadku 46-letniej kobiety po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu z przebiciem do układu komorowego z pękniętego tętniaka lewej tętnicy środkowej mózgu (zatrzymanie krążenia, stan ciężki, GCS 4) oraz następowym niedowładem kończyn dolnych i górnych prawych i afazją. Analizowano dane zebrane w czasie 2-letniego procesu terapii, w tym badania układu stomatognatycznego, analizy osi i płaszczyzn twarzoczaszki w odniesieniu do struktur stawowych układu ruchu, obserwacji interakcji struktur tkankowych oraz struktur żuchwowo-gnykowych i języka, analizy klas Angle’a, analizy badania obrazowego badania napięcia mięśniowego strefy orofacjalnej i mięśni szyi, wyników okresowych testów funkcjonalnych, w tym manualną funkcjonalną analizę układu ruchu narządu żucia. Wykonano analizę wizyjną materiału przy użyciu urządzenia firmy ShapeCare.Fizjo  z oprogramowaniem Blaze Pose opartym o model detekcji szkieletu osoby poruszającej się. Stwierdzono, że postępowanie uwzględniające miofunkcjonalną terapię układu ruchu narządu żucia przyczyniło się do poprawy sprawności motorycznej chorej po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu oraz po zabiegu kraniotomii czołowo-skroniowo-ciemieniowej.
Słowa kluczowe:
sfera orofacjalna, układ ruchu narządu żucia, okluzja, klasy Angle’a, analiza
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Samoocena występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u personelu pielęgniarskiego i lekarzy

Ewa Puszczałowska-Lizis, Sabina Lizis, Dominik Szymański, Izabela Rutkowska


Ewa Puszczałowska-Lizis, Sabina Lizis, Dominik Szymański, Izabela Rutkowska – Self-assessment of back pain incidence in nursing staff and physicians. Fizjoterapia Polska 2023; 23(2); 48-54

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG0DF528

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości i choroby układu mięśniowo-szkieletowego dotyczące kręgosłupa stanowią problem medyczny, społeczny i ekonomiczny. Celem pracy była samoocena występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u personelu pielęgniarskiego i lekarzy.
Materiał i metody. Badaniami objęto 100 aktywnych zawodowo osób w wieku 40–50 lat, w tym 50 reprezentujących personel pielęgniarski i 50 lekarzy, którzy w ciągu 2 lat poprzedzających badania doznali dolegliwości bólowych kręgosłupa. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki NDI i ODI. Obliczenia wykonano przy użyciu testów: U Manna-Whitneya i chi-kwadrat Pearsona.
Wyniki. U przedstawicieli obu zawodów medycznych dolegliwości bólowe kręgosłupa wystąpiły z podobną częstością w szyjnej i lędźwiowej części. Z opieki lekarskiej korzystało 48% personelu pielęgniarskiego i 46% lekarzy, a z rehabilitacji po około 80% respondentów.
Wnioski. Istnieje potrzeba upowszechniania programów profilaktyki bólów kręgosłupa wśród personelu pielęgniarskiego i lekarzy, co pozwoli na poprawę efektywności pracy.
Słowa kluczowe:
NRS, ODI, WHOQOL-BREF, kręgosłup, ból, sprawność funkcjonalna
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Związki jakości życia z natężeniem dolegliwości bólowych i sprawnością funkcjonalną u kobiet i mężczyzn ze zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowej części kręgosłupa

Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Iwona Wawrzykowska, Sabina Lizis


Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Iwona Wawrzykowska, Sabina Lizis – Relationships between the quality of life and the intensity of pain and functional efficiency in women and men with degenerative changes in the lumbar spine. Fizjoterapia Polska 2023; 23(1); 68-73

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG07B93B

Streszczenie

Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa stanowią poważny problem medyczny i społeczny. Celem pracy były związki jakości życia z natężeniem dolegliwości bólowych i sprawnością funkcjonalną u kobiet i mężczyzn ze zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowej części kręgosłupa.
Materiał i metody. Badaniami objęto 53 kobiety i 52 mężczyzn, którzy z powodu przewlekłych dolegliwości bólowych lędźwiowej części kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowych zostali zakwalifikowani na terapię w Samorządowym Ośrodku Zdrowia w Miedzianej Górze. Narzędzia badawcze stanowiła skala NRS, wskaźnik ODI i skrócona wersja ankiety WHOQOL-BREF. Do analizy wyników wykorzystano testy U Manna-Whitneya, chi-kwadrat oraz korelację rang Spearmana.
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotne międzypłciowe różnice w wartościach ODI odnoszących się do kategorii „pielęgnacja” (p = 0,046). U mężczyzn wystąpiły statystycznie istotne związki budowy ciała z wartościami WHOQOL-BREF w domenie somatycznej (p = 0,012), psychologicznej (p = 0,007) i socjalnej (p = 0,022). U obu płci stwierdzono statystycznie istotne związki wartości NRS z ODI (p < 0,001). U kobiet notowano statystycznie istotne ujemne związki wartości NRS z domeną psychologiczną (p = 0,023), a u mężczyzn z domeną somatyczną (p < 0,001), psychologiczną (p = 0,006), socjalną (p = 0,013) i środowiskową (p < 0,001).
Wnioski. Pod względem sprawności funkcjonalnej mężczyźni odznaczają się większymi ograniczeniami w czynnościach związanych z pielęgnacją. U mężczyzn wzrostowi wartości wskaźnika BMI towarzyszy obniżenie jakości życia w domenach: somatycznej, psychologicznej i socjalnej. U obu płci wzrost natężenia dolegliwości bólowych kręgosłupa wpływa na pogorszenie sprawności funkcjonalnej. U kobiet wzrost natężenia dolegliwości bólowych powoduje obniżenie jakości życia w domenie psychologicznej, a u mężczyzn w somatycznej, psychologicznej, socjalnej i środowiskowej.

Słowa kluczowe:
NRS, ODI, WHOQOL-BREF, kręgosłup, ból, sprawność funkcjonalna

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa u osób uprawiających amatorsko jazdę konną

Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Piotr Pietrzak, Marcin Wilczyński


Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Piotr Pietrzak, Marcin Wilczyński – Incidence of back pain in people practicing amateur horse riding. Fizjoterapia Polska 2022; 22(4); 6-15

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG1A68mY

Streszczenie

Wstęp. W trakcie jazdy konnej prawidłowy dosiad wymaga takiego ustawienia tułowia, żeby środek ciężkości ciała jeźdźca pokrywał się ze środkiem ciężkości konia. błędy w dosiadzie mogą prowadzić do powtarzających się i kumulujących przeciążeń kręgosłupa. Celem pracy była analiza występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u osób uprawiających amatorsko jazdę konną.
Materiał i metody. Badaniami objęto 88 osób w przedziale wieku 40–45 lat, zrzeszonych w ośrodkach jeździeckich. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki NDI (Neck Disability Index) i ODI (Oswestry Distability Index). Obliczenia wykonano przy użyciu testów chi-kwadrat i U Manna–Whitney’a.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między miejscem występowania dolegliwości bólowych a płcią (p = 0,001), a także między płcią a opinią na temat potrzeby korzystania z fizjoterapii w przypadku dolegliwości bólowych kręgosłupa (p = 0,049).
Wnioski. Kobiety częściej zgłaszają ból lędźwiowej i piersiowej części kręgosłupa, a mężczyźni – szyjnej części i całego kręgosłupa. Kobiety w większym odsetku niż mężczyźni uważają, że osoby uprawiające amatorsko jazdę konną powinny uczęszczać na fizjoterapię w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych.

Słowa kluczowe:
jazda konna, kręgosłup, ból, fizjoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Czynniki determinujące wiedzę kobiet w wieku 30-40 lat z powiatu rzeszowskiego na temat nietrzymania moczu

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Marcin Wilczyński, Monika Banek


Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Marcin Wilczyński, Monika Banek – Factors determining the knowledge of women aged 30-40 from the Rzeszów poviat about urinary incontinence. Fizjoterapia Polska 2022; 22(1); 198-206

Streszczenie
Wstęp. Nietrzymaniem moczu nazywa się każdy incydent niekontrolowanego wycieku moczu z cewki moczowej, niezależnie od przyczyny. Celem pracy była ocena zależności wybranych czynników z poziomem wiedzy kobiet na temat nietrzymania moczu.
Materiał i metody. Sondażem diagnostycznym przy użyciu ankiety autorskiej objęto 207 kobiet w wieku od 30 do 40 lat z powiatu rzeszowskiego. Do analizy wyników wykorzystano nieparametryczny test niezależności chi-kwadrat (χ2) Pearsona.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotną zależność między poziomem wykształcenia a poziomem wiedzy na temat nietrzymania moczu (p = 0,001).
Wnioski. Kobiety z wykształceniem wyższym posiadają większą wiedzę na temat nietrzymania moczu niż kobiety z wykształceniem średnim i zawodowym. Działania edukacyjne powinny być skierowane głównie do kobiet z wykształceniem średnim i zawodowym. Należy zachęcać do eliminowania czynników ryzyka, jak również przekonywać o konieczności wczesnego rozpoznania nietrzymania moczu i podejmowania natychmiastowej terapii.
Słowa kluczowe:
dno miednicy, nietrzymanie moczu, profilaktyka, diagnostyka, terapia
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ wybranych czynników na stopień niesprawności wynikającej z dolegliwości bó-lowych szyjnej i lędźwiowej części kręgosłupa u lekarzy dentystów

Ewa Puszczałowska-Lizis, Izabela Zbrońska, Wioletta Mazur, Sabina Lizis

E. Puszczałowska-Lizis, I. Zbrońska, W. Mazur, S. Lizis – Influence of chosen factors on the degree of disability resulting from pain in the cervical and lumbar spine among dentists. Fizjoterapia Polska 2021; 21(4); 104-115

Streszczenie
Wstęp. Lekarze dentyści z uwagi na specyfikę pracy zawodowej, polegającą między innymi na długotrwałym przebywaniu w statycznej pozycji siedzącej, częstym pochylaniu i rotacji tułowia, powtarzanych sekwencjach ruchów, zaliczają się do grupy ryzyka schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, które z czasem mogą prowadzić do niesprawności. Cel pracy stanowiła ocena wpływu wybranych czynników na stopień niesprawności wynikającej z dolegliwości bólowych szyjnej i lędźwiowej części kręgosłupa u osób wykonujących zawód dentysty.
Materiał i metody. Analizie poddano wyniki sondażu diagnostycznego 97 aktywnych zawodowo lekarzy dentystów w wieku 30-40 lat, którzy w ciągu 2 lat poprzedzających badania doznali dolegliwości bólowych kręgosłupa. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki niesprawności w bólach szyjnej (NDI, ang. Neck Disability Index) i lędźwiowej (ODI, ang. Oswestry Distability Index) części kręgosłupa. Obliczenia wykonano przy użyciu testu U Manna-Whitney’a i korelacji rang Spearmana.
Wyniki. Zaledwie 4% dentystów deklarowało rzetelne przestrzeganie zasad ergonomii pracy, a 72% respondentów podejmowało aktywność fizyczną w czasie wolnym. Nie stwierdzono statystycznie istotnych związków między wiekiem, budową ciała, stażem pracy w zawodzie dentysty i dzienną liczbą godzin pracy a stopniem niesprawności określonym na podstawie kwestionariuszy ODI i NDI. Praca z dostępu bocznego lub tylnego, podejmowanie aktywności fizycznej, korzystanie z zabiegów fizjoterapeutycznych nie stanowiły czynników różnicujących poziom niesprawności badanych osób.
Wnioski. Istnieje potrzeba tworzenia programów upowszechniających potrzebę rzetelnego przestrzegania zasad ergonomii pracy w zawodzie dentysty, jak również wdrażania nowych koncepcji organizacji pracy w odniesieniu do badanej grupy zawodowej.
Słowa kluczowe:
polityka zdrowotna, medycyna pracy, ergonomia pracy
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ masażu klasycznego na dolegliwości bólowe i stan funkcjonalny osób z dyskopatią lędźwiową

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Sławomir Jandziś, Patryk Zygmunt

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Sławomir Jandziś, Patryk Zygmunt – Influence of classical massage on pain and functional state of people with lumbar discopathy. Fizjoterapia Polska 2021; 21(3); 8-18

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego stanowią problem medyczny i społeczny państw wysoko rozwiniętych. W Europie odczuwa je około 25–43% osób. U około 25–60% pacjentów obserwuje się przewlekłe, postępujące dolegliwości, które prowadzą zarówno do niezdolności zawodowej, jak i ograniczenia aktywności w życiu codziennym. Celem pracy była ocena wpływu masażu klasycznego na dolegliwości bólowe i stan funkcjonalny osób z dyskopatią lędźwiową.
Materiał i metody. Badaniami objęto 61 osób w przedziale wieku 45–50 lat, uczęszczających na terapię do Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Leżajsku z powodu dolegliwości bólowych lędźwiowej części kręgosłupa. Pacjentów zakwalifikowano do 2 grup, w zależności od zaaplikowanego programu usprawniania. Narzędzie badawcze stanowiła skala NRS oraz kwestionariusze: ODI i RMDQ. Do analiz zastosowano testy: chi-kwadrat, t-Studenta, U Manna–Whitneya, Wilcoxona oraz korelację liniową Pearsona i korelację rang Spearmana.
Wyniki. Po zakończeniu terapii w obu grupach odnotowano statystycznie istotne zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawę sprawności funkcjonalnej. Stwierdzono statystycznie istotne dodatni związek między wielkością poprawy sprawności funkcjonalnej ocenianej kwestionariuszem ODI a wiekiem pacjentów (R = 0,43; p = 0,026).
Wnioski. Masaż klasyczny ma wpływ na łagodzenie dolegliwości bólowych i poprawę sprawności funkcjonalnej u osób z dyskopatią lędźwiową. Występują związki między sprawnością funkcjonalną a wiekiem osób z dyskopatią lędźwiową. U osób bardziej zaawansowanych wiekiem poprawa sprawności funkcjonalnej jest mniejsza. Budowa ciała nie stanowi czynnika wpływającego na stopień nasilenia bólu i sprawność funkcjonalną osób z dyskopatią lędźwiową.
Słowa kluczowe:
kręgosłup lędźwiowy, ból, sprawność funkcjonalna
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena postępów terapii psychoruchowej dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami narządu ruchu

Ewa Puszczałowska-Lizis, Filip Śmigiel, Katarzyna Zajkiewicz

Ewa Puszczałowska-Lizis, Filip Śmigiel, Katarzyna Zajkiewicz – Evaluation of progress of psychomotor therapy in children and youth with mental handicap and musculoskeletal disorders. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 60-68

Streszczenie
Wstęp. Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną sprzężoną z niepełnosprawnością fizyczną jest procesem trudnym zarówno dla terapeuty, jak i dla pacjenta. Celem pracy była ocena skuteczności terapii dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym i dysfunkcjami narządu ruchu oraz próba wykazania, czy stopień upośledzenia umysłowego oraz środowisko zamieszkania ma wpływ na postępy terapii. Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu poddano 40-osobową grupę wychowanków Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego w Rzeszowie. Podstawowym narzędziem badawczym była skala PEDI, według której oceniono możliwości i sposób wykonania aktywności funkcjonalnych w trzech kategoriach: samodzielność, mobilność i funkcje społeczne. Wyniki. Dzieci i młodzież upośledzona umysłowo w stopniu głębokim osiągnęła lepsze wyniki w kategorii samodzielność i funkcje społeczne, niż osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem upośledzenia. Stwierdzono poprawę samodzielności u dzieci wiejskich w wieku 8-14 lat, a funkcji społecznych u dzieci miejskich w wieku 8-14 lat oraz wiejskich w wieku 15-17 lat. Wnioski. Dobór form terapii powinien uwzględniać poziom intelektualny osób opóźnionych w rozwoju. Środowisko zamieszkania tylko do pewnego okresu życia może wpływać na badane funkcje.
Słowa kluczowe
rehabilitacja dzieci, upośledzenie umysłowe, zaburzenia narządu ruchu, skala PEDI
1 2 3