Wpływ postępowania uwzględniającego miofunkcjonalną terapię układu ruchu narządu żucia na sprawność motoryczną chorej po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu – studium przypadku

Danuta Smoląg, Tomasz Krzyszkowski, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Derek

Danuta Smoląg, Tomasz Krzyszkowski, Ewa Puszczałowska-Lizis, Tomasz Derek – The impact of an approach incorporating myofunctional therapy of the masticatory system movement on the motor efficiency of a patient after a subarachnoid hemorrhage to the left hemisphere of the brain – A case study –  Fizjoterapia Polska 2024; 24(1); 313-330

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG2EF8CaG

Streszczenie
W pracy dokonano analizy przypadku 46-letniej kobiety po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu z przebiciem do układu komorowego z pękniętego tętniaka lewej tętnicy środkowej mózgu (zatrzymanie krążenia, stan ciężki, GCS 4) oraz następowym niedowładem kończyn dolnych i górnych prawych i afazją. Analizowano dane zebrane w czasie 2-letniego procesu terapii, w tym badania układu stomatognatycznego, analizy osi i płaszczyzn twarzoczaszki w odniesieniu do struktur stawowych układu ruchu, obserwacji interakcji struktur tkankowych oraz struktur żuchwowo-gnykowych i języka, analizy klas Angle’a, analizy badania obrazowego badania napięcia mięśniowego strefy orofacjalnej i mięśni szyi, wyników okresowych testów funkcjonalnych, w tym manualną funkcjonalną analizę układu ruchu narządu żucia. Wykonano analizę wizyjną materiału przy użyciu urządzenia firmy ShapeCare.Fizjo  z oprogramowaniem Blaze Pose opartym o model detekcji szkieletu osoby poruszającej się. Stwierdzono, że postępowanie uwzględniające miofunkcjonalną terapię układu ruchu narządu żucia przyczyniło się do poprawy sprawności motorycznej chorej po przebytym krwotoku podpajęczynówkowym do lewej półkuli mózgu oraz po zabiegu kraniotomii czołowo-skroniowo-ciemieniowej.
Słowa kluczowe:
sfera orofacjalna, układ ruchu narządu żucia, okluzja, klasy Angle’a, analiza
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Samoocena występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u personelu pielęgniarskiego i lekarzy

Ewa Puszczałowska-Lizis, Sabina Lizis, Dominik Szymański, Izabela Rutkowska


Ewa Puszczałowska-Lizis, Sabina Lizis, Dominik Szymański, Izabela Rutkowska – Self-assessment of back pain incidence in nursing staff and physicians. Fizjoterapia Polska 2023; 23(2); 48-54

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG0DF528

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości i choroby układu mięśniowo-szkieletowego dotyczące kręgosłupa stanowią problem medyczny, społeczny i ekonomiczny. Celem pracy była samoocena występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u personelu pielęgniarskiego i lekarzy.
Materiał i metody. Badaniami objęto 100 aktywnych zawodowo osób w wieku 40–50 lat, w tym 50 reprezentujących personel pielęgniarski i 50 lekarzy, którzy w ciągu 2 lat poprzedzających badania doznali dolegliwości bólowych kręgosłupa. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki NDI i ODI. Obliczenia wykonano przy użyciu testów: U Manna-Whitneya i chi-kwadrat Pearsona.
Wyniki. U przedstawicieli obu zawodów medycznych dolegliwości bólowe kręgosłupa wystąpiły z podobną częstością w szyjnej i lędźwiowej części. Z opieki lekarskiej korzystało 48% personelu pielęgniarskiego i 46% lekarzy, a z rehabilitacji po około 80% respondentów.
Wnioski. Istnieje potrzeba upowszechniania programów profilaktyki bólów kręgosłupa wśród personelu pielęgniarskiego i lekarzy, co pozwoli na poprawę efektywności pracy.
Słowa kluczowe:
NRS, ODI, WHOQOL-BREF, kręgosłup, ból, sprawność funkcjonalna
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Związki jakości życia z natężeniem dolegliwości bólowych i sprawnością funkcjonalną u kobiet i mężczyzn ze zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowej części kręgosłupa

Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Iwona Wawrzykowska, Sabina Lizis


Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Iwona Wawrzykowska, Sabina Lizis – Relationships between the quality of life and the intensity of pain and functional efficiency in women and men with degenerative changes in the lumbar spine. Fizjoterapia Polska 2023; 23(1); 68-73

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG07B93B

Streszczenie

Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa stanowią poważny problem medyczny i społeczny. Celem pracy były związki jakości życia z natężeniem dolegliwości bólowych i sprawnością funkcjonalną u kobiet i mężczyzn ze zmianami zwyrodnieniowymi lędźwiowej części kręgosłupa.
Materiał i metody. Badaniami objęto 53 kobiety i 52 mężczyzn, którzy z powodu przewlekłych dolegliwości bólowych lędźwiowej części kręgosłupa na podłożu zmian zwyrodnieniowych zostali zakwalifikowani na terapię w Samorządowym Ośrodku Zdrowia w Miedzianej Górze. Narzędzia badawcze stanowiła skala NRS, wskaźnik ODI i skrócona wersja ankiety WHOQOL-BREF. Do analizy wyników wykorzystano testy U Manna-Whitneya, chi-kwadrat oraz korelację rang Spearmana.
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotne międzypłciowe różnice w wartościach ODI odnoszących się do kategorii „pielęgnacja” (p = 0,046). U mężczyzn wystąpiły statystycznie istotne związki budowy ciała z wartościami WHOQOL-BREF w domenie somatycznej (p = 0,012), psychologicznej (p = 0,007) i socjalnej (p = 0,022). U obu płci stwierdzono statystycznie istotne związki wartości NRS z ODI (p < 0,001). U kobiet notowano statystycznie istotne ujemne związki wartości NRS z domeną psychologiczną (p = 0,023), a u mężczyzn z domeną somatyczną (p < 0,001), psychologiczną (p = 0,006), socjalną (p = 0,013) i środowiskową (p < 0,001).
Wnioski. Pod względem sprawności funkcjonalnej mężczyźni odznaczają się większymi ograniczeniami w czynnościach związanych z pielęgnacją. U mężczyzn wzrostowi wartości wskaźnika BMI towarzyszy obniżenie jakości życia w domenach: somatycznej, psychologicznej i socjalnej. U obu płci wzrost natężenia dolegliwości bólowych kręgosłupa wpływa na pogorszenie sprawności funkcjonalnej. U kobiet wzrost natężenia dolegliwości bólowych powoduje obniżenie jakości życia w domenie psychologicznej, a u mężczyzn w somatycznej, psychologicznej, socjalnej i środowiskowej.

Słowa kluczowe:
NRS, ODI, WHOQOL-BREF, kręgosłup, ból, sprawność funkcjonalna

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa u osób uprawiających amatorsko jazdę konną

Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Piotr Pietrzak, Marcin Wilczyński


Ewa Puszczałowska-Lizis, Dominik Szymański, Piotr Pietrzak, Marcin Wilczyński – Incidence of back pain in people practicing amateur horse riding. Fizjoterapia Polska 2022; 22(4); 6-15

DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG1A68mY

Streszczenie

Wstęp. W trakcie jazdy konnej prawidłowy dosiad wymaga takiego ustawienia tułowia, żeby środek ciężkości ciała jeźdźca pokrywał się ze środkiem ciężkości konia. błędy w dosiadzie mogą prowadzić do powtarzających się i kumulujących przeciążeń kręgosłupa. Celem pracy była analiza występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa u osób uprawiających amatorsko jazdę konną.
Materiał i metody. Badaniami objęto 88 osób w przedziale wieku 40–45 lat, zrzeszonych w ośrodkach jeździeckich. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki NDI (Neck Disability Index) i ODI (Oswestry Distability Index). Obliczenia wykonano przy użyciu testów chi-kwadrat i U Manna–Whitney’a.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między miejscem występowania dolegliwości bólowych a płcią (p = 0,001), a także między płcią a opinią na temat potrzeby korzystania z fizjoterapii w przypadku dolegliwości bólowych kręgosłupa (p = 0,049).
Wnioski. Kobiety częściej zgłaszają ból lędźwiowej i piersiowej części kręgosłupa, a mężczyźni – szyjnej części i całego kręgosłupa. Kobiety w większym odsetku niż mężczyźni uważają, że osoby uprawiające amatorsko jazdę konną powinny uczęszczać na fizjoterapię w przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych.

Słowa kluczowe:
jazda konna, kręgosłup, ból, fizjoterapia

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Czynniki determinujące wiedzę kobiet w wieku 30-40 lat z powiatu rzeszowskiego na temat nietrzymania moczu

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Marcin Wilczyński, Monika Banek


Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Marcin Wilczyński, Monika Banek – Factors determining the knowledge of women aged 30-40 from the Rzeszów poviat about urinary incontinence. Fizjoterapia Polska 2022; 22(1); 198-206

Streszczenie
Wstęp. Nietrzymaniem moczu nazywa się każdy incydent niekontrolowanego wycieku moczu z cewki moczowej, niezależnie od przyczyny. Celem pracy była ocena zależności wybranych czynników z poziomem wiedzy kobiet na temat nietrzymania moczu.
Materiał i metody. Sondażem diagnostycznym przy użyciu ankiety autorskiej objęto 207 kobiet w wieku od 30 do 40 lat z powiatu rzeszowskiego. Do analizy wyników wykorzystano nieparametryczny test niezależności chi-kwadrat (χ2) Pearsona.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotną zależność między poziomem wykształcenia a poziomem wiedzy na temat nietrzymania moczu (p = 0,001).
Wnioski. Kobiety z wykształceniem wyższym posiadają większą wiedzę na temat nietrzymania moczu niż kobiety z wykształceniem średnim i zawodowym. Działania edukacyjne powinny być skierowane głównie do kobiet z wykształceniem średnim i zawodowym. Należy zachęcać do eliminowania czynników ryzyka, jak również przekonywać o konieczności wczesnego rozpoznania nietrzymania moczu i podejmowania natychmiastowej terapii.
Słowa kluczowe:
dno miednicy, nietrzymanie moczu, profilaktyka, diagnostyka, terapia
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ wybranych czynników na stopień niesprawności wynikającej z dolegliwości bó-lowych szyjnej i lędźwiowej części kręgosłupa u lekarzy dentystów

Ewa Puszczałowska-Lizis, Izabela Zbrońska, Wioletta Mazur, Sabina Lizis

E. Puszczałowska-Lizis, I. Zbrońska, W. Mazur, S. Lizis – Influence of chosen factors on the degree of disability resulting from pain in the cervical and lumbar spine among dentists. Fizjoterapia Polska 2021; 21(4); 104-115

Streszczenie
Wstęp. Lekarze dentyści z uwagi na specyfikę pracy zawodowej, polegającą między innymi na długotrwałym przebywaniu w statycznej pozycji siedzącej, częstym pochylaniu i rotacji tułowia, powtarzanych sekwencjach ruchów, zaliczają się do grupy ryzyka schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, które z czasem mogą prowadzić do niesprawności. Cel pracy stanowiła ocena wpływu wybranych czynników na stopień niesprawności wynikającej z dolegliwości bólowych szyjnej i lędźwiowej części kręgosłupa u osób wykonujących zawód dentysty.
Materiał i metody. Analizie poddano wyniki sondażu diagnostycznego 97 aktywnych zawodowo lekarzy dentystów w wieku 30-40 lat, którzy w ciągu 2 lat poprzedzających badania doznali dolegliwości bólowych kręgosłupa. Narzędzie badawcze stanowiła ankieta autorska oraz wskaźniki niesprawności w bólach szyjnej (NDI, ang. Neck Disability Index) i lędźwiowej (ODI, ang. Oswestry Distability Index) części kręgosłupa. Obliczenia wykonano przy użyciu testu U Manna-Whitney’a i korelacji rang Spearmana.
Wyniki. Zaledwie 4% dentystów deklarowało rzetelne przestrzeganie zasad ergonomii pracy, a 72% respondentów podejmowało aktywność fizyczną w czasie wolnym. Nie stwierdzono statystycznie istotnych związków między wiekiem, budową ciała, stażem pracy w zawodzie dentysty i dzienną liczbą godzin pracy a stopniem niesprawności określonym na podstawie kwestionariuszy ODI i NDI. Praca z dostępu bocznego lub tylnego, podejmowanie aktywności fizycznej, korzystanie z zabiegów fizjoterapeutycznych nie stanowiły czynników różnicujących poziom niesprawności badanych osób.
Wnioski. Istnieje potrzeba tworzenia programów upowszechniających potrzebę rzetelnego przestrzegania zasad ergonomii pracy w zawodzie dentysty, jak również wdrażania nowych koncepcji organizacji pracy w odniesieniu do badanej grupy zawodowej.
Słowa kluczowe:
polityka zdrowotna, medycyna pracy, ergonomia pracy
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ masażu klasycznego na dolegliwości bólowe i stan funkcjonalny osób z dyskopatią lędźwiową

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Sławomir Jandziś, Patryk Zygmunt

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Rychter, Sławomir Jandziś, Patryk Zygmunt – Influence of classical massage on pain and functional state of people with lumbar discopathy. Fizjoterapia Polska 2021; 21(3); 8-18

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego stanowią problem medyczny i społeczny państw wysoko rozwiniętych. W Europie odczuwa je około 25–43% osób. U około 25–60% pacjentów obserwuje się przewlekłe, postępujące dolegliwości, które prowadzą zarówno do niezdolności zawodowej, jak i ograniczenia aktywności w życiu codziennym. Celem pracy była ocena wpływu masażu klasycznego na dolegliwości bólowe i stan funkcjonalny osób z dyskopatią lędźwiową.
Materiał i metody. Badaniami objęto 61 osób w przedziale wieku 45–50 lat, uczęszczających na terapię do Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Leżajsku z powodu dolegliwości bólowych lędźwiowej części kręgosłupa. Pacjentów zakwalifikowano do 2 grup, w zależności od zaaplikowanego programu usprawniania. Narzędzie badawcze stanowiła skala NRS oraz kwestionariusze: ODI i RMDQ. Do analiz zastosowano testy: chi-kwadrat, t-Studenta, U Manna–Whitneya, Wilcoxona oraz korelację liniową Pearsona i korelację rang Spearmana.
Wyniki. Po zakończeniu terapii w obu grupach odnotowano statystycznie istotne zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawę sprawności funkcjonalnej. Stwierdzono statystycznie istotne dodatni związek między wielkością poprawy sprawności funkcjonalnej ocenianej kwestionariuszem ODI a wiekiem pacjentów (R = 0,43; p = 0,026).
Wnioski. Masaż klasyczny ma wpływ na łagodzenie dolegliwości bólowych i poprawę sprawności funkcjonalnej u osób z dyskopatią lędźwiową. Występują związki między sprawnością funkcjonalną a wiekiem osób z dyskopatią lędźwiową. U osób bardziej zaawansowanych wiekiem poprawa sprawności funkcjonalnej jest mniejsza. Budowa ciała nie stanowi czynnika wpływającego na stopień nasilenia bólu i sprawność funkcjonalną osób z dyskopatią lędźwiową.
Słowa kluczowe:
kręgosłup lędźwiowy, ból, sprawność funkcjonalna
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena postępów terapii psychoruchowej dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym i zaburzeniami narządu ruchu

Ewa Puszczałowska-Lizis, Filip Śmigiel, Katarzyna Zajkiewicz

Ewa Puszczałowska-Lizis, Filip Śmigiel, Katarzyna Zajkiewicz – Evaluation of progress of psychomotor therapy in children and youth with mental handicap and musculoskeletal disorders. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 60-68

Streszczenie
Wstęp. Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną sprzężoną z niepełnosprawnością fizyczną jest procesem trudnym zarówno dla terapeuty, jak i dla pacjenta. Celem pracy była ocena skuteczności terapii dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym i dysfunkcjami narządu ruchu oraz próba wykazania, czy stopień upośledzenia umysłowego oraz środowisko zamieszkania ma wpływ na postępy terapii. Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu poddano 40-osobową grupę wychowanków Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego w Rzeszowie. Podstawowym narzędziem badawczym była skala PEDI, według której oceniono możliwości i sposób wykonania aktywności funkcjonalnych w trzech kategoriach: samodzielność, mobilność i funkcje społeczne. Wyniki. Dzieci i młodzież upośledzona umysłowo w stopniu głębokim osiągnęła lepsze wyniki w kategorii samodzielność i funkcje społeczne, niż osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem upośledzenia. Stwierdzono poprawę samodzielności u dzieci wiejskich w wieku 8-14 lat, a funkcji społecznych u dzieci miejskich w wieku 8-14 lat oraz wiejskich w wieku 15-17 lat. Wnioski. Dobór form terapii powinien uwzględniać poziom intelektualny osób opóźnionych w rozwoju. Środowisko zamieszkania tylko do pewnego okresu życia może wpływać na badane funkcje.
Słowa kluczowe
rehabilitacja dzieci, upośledzenie umysłowe, zaburzenia narządu ruchu, skala PEDI

Wpływ systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis

Ewa Puszczałowska-Lizis, Paweł Lizis – The influence of systematic physiotherapy on upper limb function in post-mastectomy women. Fizjoterapia Polska 2011; 11(1); 41-48

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu systematycznego usprawniania na stan funkcjonalny kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Materiał i metody. Dwukrotnemu badaniu w odstępie 3-miesięcznym objęto 33 kobiety po amputacji piersi, zrzeszone w Świętokrzyskim Klubie “Amazonki” przy Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Pacjentki podzielono na dwie grupy. Grupę I stanowiły kobiety systematycznie biorące udział w programie usprawniania, natomiast grupę II sporadycznie uczestniczące w programie usprawniania. Podstawową metodą badawczą były pomiary goniometrycznie zakresów ruchu w stawie barkowym. Pomiary przeprowadzono na obu kończynach, a ograniczenie ruchomości po stronie operowanej stwierdzano, gdy zakres ruchu kończyny górnej po stronie mastektomii był co najmniej o 10º mniejszy niż zakres ruchu kończyny górnej po stronie zdrowej. Dodatkowo zmierzono obwody kończyn górnych w trzech miejscach: 10 cm powyżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej, 10 cm poniżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej oraz w części środkowej śródręcza z wyłączeniem kciuka, z dokładnością do 1mm. Obwody kończyny górnej po stronie mastektomii większe niż 2 cm w stosunku do kończyny przeciwnej kwalifikowano jako obrzęk. W celu oceny zależności między cechami jakościowymi (wpływ fizjoterapii na ograniczenie zakresów ruchu i występowanie obrzęku chłonnego) zastosowano nieparametryczny test Chi² (χ²).
Wyniki. Odnotowano statystycznie istotną zależność między systematycznym usprawnianiem a ruchomością barku oraz utrzymywaniem się obrzęku chłonnego kończyny górnej po stronie mastektomii.
Wnioski. Fizjoterapia wpływa na poprawę zakresów ruchu i skutecznie zapobiega zwiększaniu się obrzęku chłonnego kończyny górnej u kobiet po mastektomii.
Słowa kluczowe
rak piersi, mastektomia, staw barkowy, zakres ruchu, obrzęk limfatyczny

Efekty terapii dzieci z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego w systemie Nauczania Kierowanego

Ewa Puszczałowska-Lizis, Izabela Zbrońska, Małgorzata Słomiana, Sabina Lizis

Ewa Puszczałowska-Lizis, Izabela Zbrońska, Małgorzata Słomiana, Sabina Lizis – Effects of therapy of children with psychomotor development disorders in the Conductive Education system. Fizjoterapia Polska 2021; 21(1); 106-111

Streszczenie
Wstęp. Dzieci z opóźnieniem rozwoju psychomotorycznego wymagają wyspecjalizowanych, interdyscyplinarnych, skoordynowanych oddziaływań rewalidacyjno-terapeutycznych, skoncentrowanych na wyrównaniu braków rozwojowych lub ich kompensacji. Celem pracy była ocena wpływu 3-miesięcznej terapii w systemie Nauczania Kierowanego na samodzielność, mobilność i funkcje społeczne dzieci z opóźnieniem psychomotorycznym.
Materiał i metody. Badaniami objęto 80 dzieci w wieku 6 lat, z opóźnieniem psychomotorycznym. Narzędzie badawcze stanowiła Pediatryczna Ocena Wykazu Niepełnosprawności.
Wyniki. Stwierdzono statystycznie istotne wewnątrzgrupowe różnice w wynikach badań I–II, odnoszących się do kategorii: samodzielność, mobilność i funkcje społeczne. Nie odnotowano statystycznie istotnych międzygrupowych rozbieżności pod względem zakresu poprawy (różnic w wynikach badania II w stosunku do badania I).
Wnioski. Trzymiesięczna terapia dzieci z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego w systemie Nauczania Kierowanego wpłynęła na poprawę w kategoriach: samodzielność, mobilność i funkcje społeczne. Zakres poprawy był porównywalny do rezultatów postępowania terapeutycznego, realizowanego na Dziennym Oddziale Neurorehabilitacji.
Słowa kluczowe:
samodzielność, mobilność, funkcje społeczne, fizjoterapia, rewalidacja
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

1 2