Uszkodzenie rdzenia kręgowego (spinal cord injury ‑ SCI) wiąże się często z długotrwałymi zaburzeniami, związanymi z ograniczeniami funkcjonalnymi układu sensomotorycznego. Wczesna, kompleksowa i ciągła fizjoterapia po urazie kręgosłupa od etapu okołooperacyjnego poprzez kilkuletni okres wpływa na poprawę stanu funkcjonalnego i samodzielności pacjenta. Materiał i metody: Pacjent, 51 letni górnik hospitalizowany w Oddziale Neurochirurgicznym 4WSKzP we Wrocławiu. Doznał urazu odcinka szyjnego kręgosłupa w wypadku w kopalni. Stwierdzono m.in. złamanie zęba obrotnika typu III, z przemieszczeniem dokanałowym o 1,2 cm, złamanie łuku atlasu bez przemieszczeń. Ocenę stanu funkcjonalnego pacjenta przeprowadzono wykorzystując skale: SCIM III, ASIA oraz FIM. Cel pracy: Celem pracy była analiza skuteczności 4 letniego okresu fizjoterapii opartej na metodach neurofizjologicznych i wynikających z niej korzyści w przypadku pacjenta po urazie rdzenia kręgowego na poziomie C1 i C2. Wyniki: Przez pierwsze 36 miesięcy terapii obserwowano wyraźną poprawę czucia z nieznaczną dominacją strony lewej do 24 miesiąca, a następnie wyrównanie wartości. W 3 miesiącu odnotowano stałą poprawę siły mięśniowej obu kończyn górnych, która prezentowała stały wzrost liniowy. Niezależność w zakresie czynności życia codziennego punktowana wg skali FIM także wykazywała poprawę parametrów, aż do 48 miesiąca terapii. Niezależność w zakresie opieki własnej, punktowana wg skali SCIM III, do roku trwania terapii klasyfikowała się na poziomie 14 pkt., a do końca trwania terapii ustabilizowała się na poziomie 20 punktów. Ocena funkcji oddechowych i kontroli zwieraczy, pozwala stwierdzić, że największą poprawę przyniosło pierwsze 3 miesiące nieprzerwanej terapii tj. od 0 do 17 pkt., po 12 miesiącach 23, po 48 miesiącach pacjent uzyskał łącznie 40 pkt. W zakresie transferów i w środowisku domowym, obserwowano poprawę do 12 miesiąca terapii. Największą dynamikę zmian w mobilności zaobserwowano przez pierwsze 2 lata terapii. W 36 i 48 miesiącu terapii poprawa mobilności utrzymywała się nadal w niewielkiej tendencji wzrostowej. Wnioski: Zaobserwowano korzystny wpływ 4 ­ letniej fizjoterapii na stan funkcjonalny i niezależność po pacjenta ciężkim SCI. W efekcie był on wstanie samodzielnie prowadzić samochód osobowy.

Słowa kluczowe:

uraz rdzenia kręgowego, fizjoterapia, metody neurofizjologiczne