Niepełnosprawność intelektualna a stan funkcjonalny w aspekcie umiejętności motorycznych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Beata Depczyńska, Marek Jóźwiak, Witold Dudziński

Beata Depczyńska, Marek Jóźwiak, Witold Dudziński – Mental impairment and functional status of children with cerebral palsy. Fizjoterapia Polska 2009; 9(2); 122-132

Streszczenie
Wstęp. Niepełnosprawność intelektualna towarzysząca ok. 30% dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym jest poważnym czynnikiem wpływającym na przebieg edukacji funkcjonalnej, a tym samym na końcowy wynik funkcjonalny prowadzonego postępowania. Celem pracy jest: ocena funkcjonalna umiejętności motorycznych dzieci z obustronnym porażeniem połowiczym (hemiplegia bilateralis) i niepełnosprawnością intelektualną w kategoriach: poruszania, sprawności i zręczności oraz określenie zależności między stopniem niepełnosprawności intelektualnej a stanem funkcjonalnym dzieci. Materiał i metody. Materiał stanowiło 31 dzieci (16 chłopców i 15 dziewcząt) z obustronnym porażeniem połowiczym w przebiegu mózgowego porażenia dziecięcego wraz z towarzyszącą niepełnosprawnością intelektualną. Wiek badanych mieścił się w granicach 8-16 lat. Badane dzieci zostały podzielone na 3 grupy w zależności od stopnia niepełnosprawności intelektualnej – umiarkowanej, znacznej i głębokiej. Wszystkie dzieci poddano ocenie funkcjonalnej – OFC (wersja dla dzieci). Spośród ocenianych kategorii wybrano 3 – poruszanie, sprawność i zręczność. Analiza funkcjonalna oparta była na odpowiedziach udzielanych przez terapeutów. Badanie przeprowadzono dwukrotnie, każdorazowo pod koniec roku szkolnego, w odstępie 12 miesięcy. Wyniki. Zaobserwowano, że zarówno uzyskany wynik ogólny, jak i wyniki w poszczególnych kategoriach zmniejszają się wraz ze zwiększaniem stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Obserwacje te potwierdzają się zarówno w badaniach wstępnych, jak i w końcowych. Natomiast obserwowana w czasie zmiana funkcjonalna w obrazie OFC charakteryzowała się brakiem istotnie statystycznej zależności od stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Wnioski. Stopień niepełnosprawności intelektualnej dzieci z obustronnym porażeniem połowiczym jest silnie skorelowany z reprezentowanym stanem funkcjonalnym w kategorii poruszania, zręczności i sprawności. Natomiast obserwowane przy użyciu pytań podstawowych skali OFC zmiany stanu funkcjonalnego nie wykazują istotnej statystycznie zależności od stopnia niepełnosprawności intelektualnej.
Słowa kluczowe
mózgowe porażenie dziecięce, niepełnosprawność intelektualna, ocena funkcjonalna