Analiza efektów usprawniania niemowląt z kręczem szyi w oparciu o oryginalną kartę badań

Małgorzata Matyja, Krzysztof Czupryna, Mirosław Kokosz, Justyna Golba

Małgorzata Matyja, Krzysztof Czupryna, Mirosław Kokosz, Justyna Golba – An analysis of rehabilitation outcome for infants with torticollis, based on an original examination sheet. Fizjoterapia Polska 2001; 1(4); 354-360

Streszczenie
Wstęp. Przymusowe asymetryczne ustawienie głowy polegające na pochyleniu jej do boku i skręceniu w stronę przeciwną znane jest pod nazwą kroczu szyi. Konsekwencje tego stanu mogą mieć zarówno charakter lokalny, jak i globalny. Rzadziej opisywane są objawy globalne, będące wynikiem wpływu ustawienia głowy w przestrzeń na rozkład napięcia mięśniowego całego ciała. Materiał i metody. Autorzy opracowali kartę badania niemowląt z asymetryczną kontrolą głowy, która umożliwiła zobiektywizowanie diagnozy objawów lokalnych i globalnych oraz kontrolę ich korekcji w procesie usprawniania. Wyniki. Oceniając uzyskane rezultaty stwierdzono konieczność uwzględniania w terapii objawów globalnych, gdyż z reguły ustępują one później niż objawy lokalne.

Słowa kluczowe:
kręcz szyi, karta badania, rehabilitacja niemowląt

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Systematyka metod kinezyterapeutycznych

Mirosław Kokosz, Andrzej Zembaty, Edward Saulicz

Mirosław Kokosz, Andrzej Zembaty, Edward Saulicz – Systematics of kinesitherapeutic methods. Fizjoterapia Polska 2003; 3(3); 287-296

Streszczenie

Metody kinezyterapeutyczne są wykorzystywane przez fizjoterapeutów coraz to częściej. O znaczeniu sposobów wykorzystujących czynnik ruchu może świadczyć chociażby popularność różnego rodzaju kursów i szkoleń podyplomowych z tego zakresu. W literaturze światowej znaleźć można wiele różnego typu schematów postępowania leczniczego nazwanych metodami kinezyterapeutycznymi. Jednak ze względu na fakt, że ich popularność datuje się od zaledwie kilkudziesięciu lat, brak jest do chwili obecnej kompleksowej systematyki tej składowej kinezyterapii. W pracy przedstawiono opracowaną przez autorów definicję metody leczenia ruchem oraz klasyfikację 47 metod kinezyterapeutycznych wykorzystującą za kryterium podziału ich podstawy teoretyczne.

Słowa kluczowe:
historia leczenia ruchem, metody kinezyterapeutyczne, systematyka
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena skuteczności metod mechanicznych na podstawie studiów bibliograficznych

Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Janusz Kubacki

Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Janusz Kubacki – Evaluating the effectiveness of mechanical methods on the basis of published reports. Fizjoterapia Polska 2003; 3(4); 347-356

Streszczenie

Wstęp. Metody leczenia ruchem stają się coraz to bardziej popularne. Stwierdzić wręcz można, że dominują we współczesnej kinezyterapii. Wydaje się, że jednym z najważniejszych kryteriów wykorzystania danego sposobu terapeutycznego jest jego przydatność kliniczna. W pracy podjęto próbę określenia skuteczności metod o charakterze mechanicznym na podstawie źródeł bibliograficznych. W tym celu posłużono się własnym systemem jakości doniesienia. Materiał i metody. Przeanalizowano 20 artykułów z literatury przedmiotowej poświęconych problematyce oceny skuteczności metod mechanicznych. Badania zestawiono w rankingu na podstawie autorskiej metody analizy jakości doniesień. Wyniki. Uzyskane wyniki sugerują wyższą skuteczność metod kinezyterapeutyczncyh, niż zastosowanie z osobna poszczególnych środków leczniczych. Wnioski. Przeszukując bazy danych znaleźć można liczne prace omawiające zastosowane środki terapeutyczne czy sposoby diagnostyki. Relatywnie mało jest jednak artykułów oceniających skuteczność metod leczenia ruchem. Bak jednolitych kryteriów oceny skuteczności powoduje, iż w analizie efektów terapeutycznej i tej samej metody kinezyterapeutycznej zaobserwować można znaczne rozbieżności wyników uzyskiwanych przez różnych autorów.

Słowa kluczowe:
kinezyterapia, meta-analiza, terapia manualna
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Zaburzenia kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas siadania jako przejaw hipotonii posturalnej u dzieci w wieku przedszkolnym

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk

Małgorzata Matyja, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Marta Syryjczyk – Disturbances of pelvic control in sitting and while assuming a sitting position as a manifestation of postural hypotonia in pre-school children. Fizjoterapia Polska 2004; 4(1); 31-39

Streszczenie

Wstęp. Celem przeprowadzonych badań była ocena związku pomiędzy ustawieniem miednicy w pozycji siedzącej a jakością postawy ciała w pozycji stojącej oraz sposobem przechodzenia do siadu z pozycji leżącej tyłem u 6-letnich dzieci. Materiały i metody. Badaniami objęto 37-osobową grupę 6-letnich dziewczynek i chłopców. U wszystkich dzieci oceniono jakość postawy ciała, wykorzystując w tym celu zmodyfikowany arkusz oceny postawy wg Hoppe. Ocenie poddano również sposób utrzymywania pozycji siedzącej w tzw. siadzie prostym oraz sposób przechodzenia z pozycji leżącej tyłem do siadu prostego. Ponadto, za pomocą plurimetru Rippsteina oceniono kąt tyłopochylenia miednicy w pozycji siedzącej. Analizę statystyczną oparto na teście korelacji Spearmana, teście Manova-Anova (wariancja wielokrotna) oraz teście post hoc Tukeya, każdorazowo przyjmując za poziom krytyczny p < 0,05.Wyniki. Zaobserwowano wysoką statystycznie zależność między wielkością kąta tyłopochylenia miednicy a jakością postawy (r = 0,67 p < 0,001). Zależność między sposobem przyjmowania pozycji siedzącej i jakością postawy ciała jest również istotna statystycznie i wynosi r = 0,44 p < 0,01.Wnioski. Ocena kontroli miednicy w pozycji siedzącej i podczas jej przyjmowania jest dobrym i przydatnym sposobem oceny napięcia posturalnego u dzieci.

Słowa kluczowe:
postawa ciała, wady postawy, hipotonia posturalna, kontrola miednicy
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

S-E-T*: możliwości wykorzystania w przypadku zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych stawu biodrowego

Mirosław Kokosz, Rafał Gnat, Lech Wojdyła, Jacek Mańka

Mirosław Kokosz, Rafał Gnat, Lech Wojdyła, Jacek Mańka – S-E-T: Possibilities for use in coxarthrosis deformans. Fizjoterapia Polska 2004; 4(4); 411-418

Streszczenie

Celem artykułu jest przedstawienie mechanizmów stabilizujących staw biodrowy. Omówiony został układ kontroli biernej oraz czynnej, ze wskazaniem sterującej funkcji układu nerwowego. Przedstawiono główne zasady prowadzenia ćwiczeń mających na celu poprawę lokalnej stabilizacji czynnej tego rejonu ciała. Mają one znaczenie w zarówno w profilaktyce wtórnej, jak i pierwotnej zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych stawu biodrowego.

Słowa kluczowe:
kinezyterapia, kontrola czynna, kontrola bierna, sterująca funkcja układu nerwowego
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Przydatność testu „palce-podłoga” dla potrzeb badania czynnościowego w fizjoterapii

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz

Michał Kuszewski, Henryk Knapik, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz – The suitability of the „toe-touch” test for functional testing in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2004; 4(4); 378-384

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest ocena wpływu wybranych parametrów gibkościowych na wyniki testu „palce-podłoga”. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 190 osób w wieku od 18 do 51 r. ż. (23,8±5,7). U każdej z badanych osób ocenie poddano gibkość ciała w płaszczyźnie strzałkowej za pomocą testu „palce-podłoga”. Ponadto dokonano pomiarów ruchomości górnej i dolnej części kręgosłupa lędźwiowego oraz obu stawów biodrowych. Obok testowanych parametrów ruchomości lędźwiowego odcinka kręgosłupa wykonywano również objaw Schobera. Rejestrowano także maksymalny wyprost obu stawów skokowych, który pośrednio oceniał czynnościową długość mięśni podudzia. Analizowano również ewentualne skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych za pomocą tzw. testu dopełnienia kąta. Pomiarów dokonano wykorzystując elektroniczny goniometr Saundersa, przymiar centymetrowy oraz nierozciągliwą taśmę centymetrową. Całość wyników poddano analizie statystycznej, w której związki pomiędzy analizowanymi parametrami a osiąganymi wynikami w teście „palce-podłoga” oceniano testem korelacji rang Spearmana. Wyniki. Zarejestrowano wysoką zależność pomiędzy ruchomością górnej (r = 0,79) i dolnej (r = 0,70) części kręgosłupa lędźwiowego. Na zbliżonym, jednakże odwrotnie proporcjonalnym, poziomie na wyniki testu wpływ wywierało skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych (r = -0,67 dla obu kończyn). Na nieco niższym, lecz równie istotnym statystycznie poziomie, z wynikami testu korelowało zgięcie obu bioder (r = 0,34 i r = 0,36) i wyprost stawów skokowych (r = 0,33 i r = 0,25). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wynikami testu „palce-podłoga a wynikami objawu Schobera. Wnioski. Test „palce-podłoga” jest szybkim, prostym, a zarazem miarodajnym sposobem oceny czynnościowych możliwości dolnego odcinka kręgosłupa i kończyn dolnych.

Słowa kluczowe:
parametry gibkościowe, ruchomość kręgosłupa lędźwiowego, ruchomość stawu biodrowego, wyprost stawu skokowego, mięśnie podudzia, skrócenie mięśni kulszowo-goleniowych
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Realloplastyka stawu kolanowego w świetle wskazań i badań nad stabilnością protezy

Janusz Kubacki, Mirosław Kokosz, Krystyna Kwaśna

Janusz Kubacki, Mirosław Kokosz, Krystyna Kwaśna – Realloplasty of the knee according to the inications and researches on prosthesis stability. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 1-6

Streszczenie

Terminowi reolloplastyka odpowiada proces chirurgicznego przeklejenia protezy — usunięcia i ponownego wszczepienia nowej protezy. Należy rozróżnić rewizję stawu po alloplastyce, od realloplastyki. Rewizja i realloplastyka nawzajem się uzupełniają. Zabieg rewizji kończyć się może usunięciem protezy, czy jej części i wszczepieniem nowej protezy. Na podstawie obserwacji własnych, przeglądu piśmiennictwa, omówiono zagadnienia rewizji po alloplastyce stawu kolanowego i realloplastykę. Celem pracy jest przedstawienie niepowodzeń, powikłań oraz podanie wskazań do realloplastyki. Oceniono, że największym zagrożeniem dla stabilności komponent protezy, jest cement kostny. W związku z tym zalecenia idą w kierunku stosowania implantów bezcementowych i badań nad wykorzystaniem kompozytów bioaktywnych, które wpływają na stabilność protezy. W nowej sytuacji po rewizji, po realloplastyce, nieodzowne jest specjalistyczne usprawnianie pacjenta biorąc pod uwagę wszystkie przebyte powikłania i niepowodzenia, które wpływają na ułożenie programu rehabilitacyjnego i jego kontynuację. Niezbędna jest ścisła współpraca z ortopedą, który powinien zapoznać fizjoterapeutę ze wszystkimi odchyleniami wynikającymi z obecnej sytuacji — po operacji.

Słowa kluczowe:
realloplastyka, wskazania, stabilność protezy

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część II: spojenie łonowe i przednia ukośna taśma mięśniowa

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part II: symphysis pubis and anterior oblique muscle sling. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 328-333

Streszczenie
Stworzenie modelu stabilizacji miednicy opartego o mechanizm autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych (KB) przyczyniło się do pewnej dyskryminacji wcześniejszych propozycji wspominających o pierścieniu miednicznym i przypisujących znaczącą rolę stabilizacyjną spojeniu łonowemu. Model tzw. łuku miednicznego zaczął konkurować z pierścieniem miednicznym. W prezentowanym opracowaniu przytacza się jednak argumenty podważające tezę o zupełnym braku znaczenia spojenia łonowego i „przedniej” części układu stabilizacyjnego dla stabilizacji miednicy. Samo spojenie łonowe i mięśniowo-powięziowa taśma ukośna przednia, wydają się zajmować własne miejsce w tym procesie. Być może nie odgrywają roli pierwszoplanowej, ale z całą pewnością wspomagającą. Obserwacje natury biomechanicznej, klinicznej oraz ewolucyjnej, wydają się wspierać taki pogląd. Zjawisko rozszerzania się efektywnego zakresu działania mechanizmu autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych, zależne od wielkości sił kompresyjnych działających na niego, jak również od współczynnika tarcia pomiędzy powierzchniami stawowymi, umożliwia rozłożenie zadań stabilizacyjnych na większą liczbę mięśni. Należący do taśmy ukośnej przedniej mięsień przywodziciel długi, wydaje się lokować swój przyczep we właściwej okolicy. Ponadto, spoglądając na miednicę, w której mechanizm zamknięcia siłowego realizowany jest jedynie poprzez tylne taśmy mięśniowo-więzadłowe, nieodparcie odnosi się wrażenie, iż w obrębie stawów KB powstawać muszą siły ścinające. Niebezpieczeństwo takie zostaje jednak zażegnane dzięki uruchomieniu „przedniej” części czynnego podsystemu stabilizacyjnego — taśmy ukośnej przedniej i mięśnia poprzecznego brzucha. U człowieka, w związku z przyjęciem wyprostowanej postawy ciała z większą częstotliwością niż u innych gatunków, pojawiają się również czynności, w których środek ciężkości przemieszcza się ku tyłowi. W takich warunkach ciężar stabilizacji przesuwany zawsze będzie na „przednią” część układu stabilizującego miednicę.

Słowa kluczowe:
miednica, spojenie łonowe, przednia ukośna taśma mięśniowa

Biomechaniczne aspekty nowoczesnych modeli stabilizacji miednicy. Część I: staw krzyżowo-biodrowy i mechanizm autoryglowania

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz

Rafał Gnat, Edward Saulicz, Michał Kuszewski, Mirosław Kokosz – Biomechanical aspects of modern models of pelvis stability. Part I: sacroiliac joint and self-bracing mechanism. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 280-288

Streszczenie
Ostatnie dwie dekady ubiegłego stulecia przyniosły znaczący postęp w kierunku rozpoznania zasad działania mechanizmów odpowiedzialnych za zachowanie stabilności poszczególnych ogniw kinematycznych narządu ruchu człowieka. Panjabi sformułował koncepcję współdziałania trzech podsystemów stabilizacyjnych w ramach układu stabilizacyjnego ogniwa kinematycznego, badacze z Australii wyjaśnili mechanizm stabilizacji lędźwiowego odcinka kręgosłupa i powiązali zakłócenia jego funkcjonowania z powstawaniem dolegliwości bólowych w tym rejonie ciała, jak również potwierdzili efektywność nowatorskich ćwiczeń stabilizacyjnych przy próbach zmniejszenia natężenia tychże dolegliwości. Pośród wielu badań prowadzonych w tym kierunku na uwagę zasługuje oryginalny model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych opracowany przez grupę holenderskich naukowców z Uniwersytetu Erazma w Rotterdamie. Model ten uwzględnia istnienie dwóch ściśle powiązanych ze sobą mechanizmów umożliwiających zachowanie stabilności wspomnianych stawów: zamknięcia strukturalnego oraz zamknięcia siłowego. Zamkniecie strukturalne realizowane jest dzięki nieregularnemu ukształtowaniu powierzchni stawów krzyżowo-biodrowych oraz ich specyficznemu ustawieniu w przestrzeni. W mechanizmie zamknięcia siłowego biorą udział liczne więzadła oraz mięśnie tworzące charakterystyczne mięśniowo-powięziowe taśmy stabilizacyjne. W wyniku współdziałania obydwu mechanizmów w obrębie miednicy uzyskuje się tzw. efekt autoryglowania stawów krzyżowo-biodrowych. Idea leżąca u podstaw opracowania takiego modelu bardzo przypomina zasady, którymi kierowali się dawni architekci opracowując strukturę tzw. łuku rzymskiego. Kość krzyżowa odgrywa tutaj rolę zwornika, natomiast kości biodrowe i miedniczne to dwie kolumny. Przy zapewnieniu niewielkich sił skierowanych poprzecznie do nich, a będących efektem działania mięśni i więzadeł, konstrukcja zachowuje stabilność. Celem niniejszej pracy jest przybliżenie szczegółów działania mechanizmów, na których holenderski model stabilizacji stawów krzyżowo-biodrowych znalazł oparcie.

Słowa kluczowe:
staw krzyżowo-biodrowy, zamknięcie strukturalne, zamknięcie siłowe, efekt autoryglowania

Wpływ ćwiczeń stabilizacyjnych i mobilizacji rotacyjnych na reakcje posturalne

Oliwia Mokrus, Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Bogdan Bacik, Mariola Saulicz, Łukasz Drożdż

Oliwia Mokrus, Mirosław Kokosz, Edward Saulicz, Bogdan Bacik, Mariola Saulicz, Łukasz Drożdż – The effect of stabilization exercises and rotational mobilizations on postural reactions. Fizjoterapia Polska 2007; 7(2), 95-106

Streszczenie

Wstęp. Utrzymanie stabilności oraz wykonanie zadania dowolnego ruchu możliwe jest dzięki sterującej funkcji układu nerwowego współpracującego ściśle tak z czynnymi, jak i z biernymi elementami narządu ruchu. Celem pracy była próba sprawdzenia, czy ćwiczenia stabilizacyjne wykonywane w łańcuchach kinematycznych zamkniętych (wpływające na elementy kurczliwe) oraz mobilizacje rotacyjne (oddziaływujące na struktury bierne) wpływają na poprawę możliwości równoważnych. Materiał i metody. W badaniach wzięło udział 20 aktywnych fizycznie kobiet, nie zgłaszających żadnych dolegliwości bólowych. Badane podzielono na 2 dziesięcioosobowe grupy (I i II). W grupie I przeprowadzono ćwiczenia stabilizacyjne, w grupie II mobilizacje rotacyjne. W obydwu grupach przeprowadzono podwójny pomiar (przed i po zabiegu/ćwiczeniu) utrzymania równowagi w pozycji stojącej obunóż z i bez kontroli wzrokowej. Pomiaru dokonano na platformie dynamometrycznej. Wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. Bardziej nasilone zmiany zaobserwowano w płaszczyźnie czołowej. W większym stopniu dotyczyły one grupy wykonującej czynne ćwiczenia stabilizacyjne (szczególnie w odniesieniu do sztywności, gdzie zaobserwowano istotność statystyczną). Wnioski. Pod wpływem biernych i czynnych środków terapeutycznych doszło do zmiany parametrów określających układ lepko-sprężysty. Bardziej wyraźne zmiany można zaobserwować w grupie poddanej czynnym ćwiczeniom stabilizacyjnym (I), co sugeruje, że te właśnie ćwiczenia w większym stopniu wpływają na mechanizmy równoważne.

Słowa kluczowe

stabilizacja, mobilizacje rotacyjne, równowaga, układ lepko-sprężysty

1 2