Ocena sposobu wykonywania wybranych czynności dnia codziennego w świetle pierwotnej profilaktyki dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa

Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna, Henryk Knapik

Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna, Henryk Knapik – Evaluating the manner of performing selected activities of daily living in the light of early prevention of low back pain. Fizjoterapia Polska 2001; 1(4); 381-384

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa stanowią problem nie tylko medyczny, ale i społeczny. Jednym ze sposobów ograniczenia jego rozmiarów jest szeroko rozumiana profilaktyka. W przeprowadzanych badaniach dokonano weryfikacji sposobu wykonywania czynności życia codziennego stanowiących szczególne obciążenie dla kręgosłupa. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 265 osób zdrowych (czyli bez dolegliwości bólowych kręgosłupa w momencie badania), wśród których 136 osób to pracownicy fizyczni, a 129 osób to pracownicy umysłowi. Badanym osobom polecono wykonać 3 zadania ruchowe: zmianę pozycji ciała z lezącej na stojącą, przyjęcie pozycji siedzącej na krześle oraz podniesienie ciężaru z podłoża. Wyniki. Uzyskane wyniki świadczą o baku prawidłowych nawyków ruchowych, istotnych w profilaktyce bólów krzyża u przeważającej części badanych osób. Wnioski. Celowe jest przeprowadzanie szkoleń w zakresie profilaktyki przeciążeń kręgosłupa, w następstwie których może dochodzić dom powstawania dolegliwości bólowych kręgosłupa. Należy uświadomić społeczeństwu rangę problemu, ze szczególnym uwzględnieniem konsekwencji popełnianych na co dzień błędów.

Słowa kluczowe:
bóle krzyża, profilaktyka, szkoła pleców

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena znajomości i stosowania zasad profilaktyki zespołów bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa w życiu codziennym kobiet

Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna, Henryk Knapik

Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna, Henryk Knapik – An evaluation of familiarity with the principles of preventing cervical spinal pain and their application in the daily living activities of women. Fizjoterapia Polska 2002; 2(1); 6-10

Streszczenie
Wstęp. Szyjny odcinek kręgosłupa narażony jest na przeciążenia wynikające z trybu życia, wykonywanej pracy nieznajomości zasad ergonomii wysiłku. W przeprowadzonych badaniach zweryfikowano sposób wykonywania czynności dnia codziennego, szczególnie obciążających kręgosłup szyjny oraz pytano o częstotliwość wykonywania ćwiczeń kompensujących niekorzystne zjawiska. Materiał i metodyka. Badaniami objęto 166 kobiet nie zgłaszających dolegliwości bólowych w okolicy szyjnego odcinka kręgosłupa – tak w trakcie badania, jak i w przeszłości. Spośród badanych, 84 osoby wykonywały pracę fizyczną, a 82 osoby – pracę biurową. Ankieta obejmowała pytania dotyczące zachowań istotnych z punktu widzenia profilaktyki dolegliwości bólowych kręgosłupa. Wyniki. Uzyskane wyniki, u przeważającej części badanych osób, wskazują na brak prawidłowych zachowań w życiu codziennym, istotnych w profilaktyce dolegliwości bólowych kręgosłupa szyjnego. Wnioski. U zdecydowanej większości ankietowanych młodych kobiet, odcinek szyjny kręgosłupa w życiu codziennym jest narażony na różnorodne przeciążenia, w tym szczególnie niekorzystne jednostronne obciążenie kręgosłupa, wynikające z niewłaściwego noszenia przedmiotów, zwłaszcza u kobiet pracujących fizycznie. Regularne ćwiczenia odciążające wykonuje jedynie niewielki procent kobiet pracujących fizycznie; wśród kobiet pracujących umysłowo wyniki były nieco lepsze.

Słowa kluczowe:
bóle szyi, czynności życia codziennego, ergonomia

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Postrzeganie przebiegu pionu i poziomu u dzieci z nieprawidłową postawą ciała

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna – The perception of vertical and horizontal orientation in children with incorrect body postures. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 445-453

Streszczenie
Wstęp. Prawidłowa postawa ciała zależy m.in. od właściwego przetwarzania i interpretacji informacji sensorycznych pochodzących przede wszystkim z proprioceptorów. W utrzymywaniu pionowego układu ciała istotną rolę odgrywają tzw. odruchy postawy. Kluczową rolę odgrywa tu błędnik oraz receptory zlokalizowane w okolicy stawów skokowych. W przypadku zmiany układu podłoża powodują one przemieszczenia wyżej położonych segmentów ciała, zabezpieczając równowagę. Uzupełnienie czucia głębokiego stanowią wrażenia odbierane przez wzrok, zapewniając właściwą orientację przestrzenną. Celem pracy było sprawdzenie jak zmiany usytuowania podłoża, wpływają na poczucie przebiegu pionu i poziomu, u dzieci ze skoliozami i w przypadku postawy prawidłowej. Materiał i metody. Badaniami objęto 30 dzieci z rozpoznaną skoliozą. Grupę kontrolną stanowiło 31 dzieci z poprawną postawą ciała. Poczucie pionowego i poziomego ustawienia punktów odniesienia w przestrzeni oceniano – najpierw w pozycji stojącej na poziomym podłożu, a następnie badanie powtórzono czterokrotnie, na platformie pochylonej za każdym razem w innym kierunku. Wyniki. Najgorsze wyniki odnotowywano gdy platforma pochylona była w kierunku skrzywienia (u 88,3%). Dzieci ze skoliozą gorzej oceniały pion i poziom w porównaniu z grupą kontrolną. Stwierdzone różnice częściowo zależały od stopnia, kierunku i lokalizacji skrzywienia. Wnioski. 1. Niewłaściwe postrzeganie poczucia przebiegu pionu i poziomu u dzieci ze skoliozami wydaje się być jednym z elementów szerszych zaburzeń odruchów postawy. 2. Na tym etapie badań trudno stwierdzić, na ile zaburzenia te są przyczyną, a na ile skutkiem skoliozy.
Słowa kluczowe
nieprawidłowa postawa ciała, czucie pionu i poziomu, odruchy postawy

Wpływ obciążenia zewnętrznego u dzieci ze skoliozami na zmiany kompensacji ciężarowej w warunkach statycznych oraz zachowanie się miednicy podczas chodu

Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna, Anna Brzęk, Małgorzata Domagalska, Andrzej Szopa

Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna, Anna Brzęk, Małgorzata Domagalska, Andrzej Szopa – The influence of external loading on weight compensatory changes and pelvic behaviour during walking in scoliotic children. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 436-444

Streszczenie
Wstęp. Charakterystyczne dla rozwoju skoliozy są kompensacyjne zmiany przestrzennego układu segmentów ciała. Dodatkowe obciążenia zewnętrzne mogą powodować nasilenie istniejących objawów zarówno w warunkach statycznych, jak i dynamicznych. Ważny jest powtarzający się codziennie sposób noszenia ciężkich przedmiotów. Celem pracy była ocena zmian niektórych parametrów statycznych i dynamicznych pod wpływem noszenia bagażu szkolnego przez dziecko ze skoliozą. Materiał i metody. Badano 36 dzieci z niskostopniowymi skoliozami, w wieku 8-15 lat. Na platformie baropedograficznej rejestrowano rozkład sił nacisku stóp na podłoże w warunkach statycznych – bez dodatkowego obciążenia oraz z obciążeniem zewnętrznym, trzymanym w różnorodny sposób (symetryczny bądź asymetryczny). Przeprowadzono też trójpłaszczyznową analizę chodu. Dane rejestrowano podczas chodu bez obciążenia i z obciążeniem zewnętrznym noszonym w różnorodny sposób. Wyniki. Stwierdzono objawy asymetrii sił nacisku stóp na podłoże, nasilające się podczas obciążenia zewnętrznego – zarówno w próbie z symetrycznym, jak i asymetrycznym sposobem trzymania bagażu szkolnego. Nie stwierdzono całkowicie jednoznacznego związku tych zmian z parametrami postawy. Stwierdzono również objawy asymetrii chodu, nasilające się podczas asymetrycznego obciążenia zewnętrznego. Największe zmiany odnotowano w obrębie wyznaczników chodu dotyczących miednicy, o czym bardziej decydował sposób noszenia bagażu szkolnego, aniżeli parametry postawy. Wnioski. Obciążenia zewnętrzne nasilają asymetrię rozkładu sił nacisku stóp na podłoże, czego przyczyną są trudne do przewidzenia samoistne przemieszczenia kompensacyjne, a sposób noszenia bagażu szkolnego przez dziecko ze skoliozą nie jest w pełni obojętny.
Słowa kluczowe
skoliozy, siły nacisku stóp na podłoże, chód, obciążenie zewnętrzne, wyznaczniki chodu

Niektóre odległe skutki skolioz rozpoznanych w wieku szkolnym

Anna Kowalczyk, Olga Nowotny-Czupryna, Iwona Gęgotek

Anna Kowalczyk, Olga Nowotny-Czupryna, Iwona Gęgotek – Some late sequelae of scoliosis diagnosed at school age. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 418-424

Streszczenie
Wstęp. Postawa ciała zmienia się przez całe życie i zależy od wielu czynników zewnętrznych i wewnętrznych. Skolioza może wystąpić w każdym okresie rozwoju dziecka. Jest ona nie tylko kosmetycznym defektem, lecz jednocześnie zaburza prawidłowe funkcjonowanie wielu układów i narządów człowieka. Skrzywienia znaczącego stopnia, mogą ulec dalszemu pogłębianiu u osób dorosłych, czemu sprzyja nawykowe przyjmowanie nieergonomicznych pozycji. Po 20 roku życia mogą pojawić się dolegliwości bólowe kręgosłupa czy ograniczenie jego ruchomości, a nawet wyraźne zaburzenia funkcjonowania narządów wewnętrznych. Celem pracy było określenie aktualnej wartości kątowej skrzywienia u osób dorosłych w porównaniu ze stanem stwierdzonym w wieku szkolnym oraz ustalenie niektórych odległych skutków skrzywienia. Materiał i metody. Badaniem objęto 20 osób dorosłych (18-30 lat), które w wieku szkolnym uczęszczały na gimnastykę korekcyjną z powodu skoliozy. Aktualną postawę ciała oceniono fotogrametrycznie, w pozycji stojącej swobodnej i skorygowanej. Otrzymane wyniki porównano z wynikami takiego samego badania wykonanego w wieku szkolnym. Na tej podstawie określono zmiany jakie pojawiły się po upływie kilku do kilkunastu lat. Wyniki. U połowy badanych, stwierdzono pogłębienie się kąta skrzywienia o ok. 5°. Po ukończeniu uczęszczania na gimnastykę korekcyjną, tylko niewiele osób systematycznie uczestniczyło w różnych formach aktywności ruchowej. Ponad 90% badanych zgłaszało dolegliwości bólowe kręgosłupa, szczególnie odcinka lędźwiowego. Wnioski. Stwierdzona w wieku szkolnym skolioza po zakończeniu wzrostu pogłębia się nieznacznie, ale sprzyja występowaniu dolegliwości bólowych kręgosłupa w wieku dorosłym.
Słowa kluczowe
skolioza, odległe skutki, nieergonomiczne pozycje ciała

Wpływ ćwiczeń derotacyjnych na korekcję układu kręgosłupa

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny – The effect of derotation exercises on correction of spinal alignment. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 384-392

Streszczenie
Wstęp. Boczne skrzywienie kręgosłupa jak wiadomo jest wadą trójpłaszczyznową, a więc właściwe postępowanie korekcyjne w tym przypadku powinno oddziaływać na każdą z trzech płaszczyzn. Nie zawsze jednak takie globalne podejście ma miejsce w reedukacji posturalnej. Duży nacisk, zwłaszcza w gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej prowadzonej w szkołach, kładziony jest na korekcję bocznego wygięcia w płaszczyźnie czołowej, ćwiczenia elongacyjne oraz wzmacniające tzw. gorset mięśniowy. Składowa rotacyjna natomiast w większości przypadków zostaje pomijana. Celem pracy była analiza ćwiczeń rotacyjnych oraz odpowiedź na pytanie czy i w jaki sposób korekcja układu kręgosłupa w ćwiczeniach derotacyjnych powoduje doraźne zmiany w postawie ciała. Materiał i metody. Badaniami objęto 73 osoby w dwóch grupach wiekowych (dzieci w wieku szkolnym i osoby dorosłe) z rozpoznaną skoliozą w odcinku piersiowym. Oceny postawy ciała dokonano metodą fotogrametryczną, w różnych pozycjach wyjściowych swobodnych i w skorygowanym układzie kręgosłupa, a także w trakcie wykonywanego ćwiczenia derotacyjnego z użyciem przyrządy typu „bancho”. Wyniki. Zaobserwowano znaczne różnice w umiejętności czynnej korekcji w grupie dzieci w wieku szkolnym, w porównaniu z grupą osób dorosłych. Stwierdzono również zależność istotną statystycznie pomiędzy wiekiem badanych a możliwością korekcji układu kręgosłupa w trakcie wykonywania ćwiczenia derotacyjnego. Wnioski. 1. Możliwość korekcji kręgosłupa staje się jeszcze większa gdy uwzględniona zostaje składowa rotacyjna. 2. Ćwiczenia derotacyjne stanowią istotny element gimnastyki korekcyjnej, szczególnie w wieku szkolnym.
Słowa kluczowe
skolioza, ułożenie ciała, ćwiczenia derotacyjne

Zmiany postawy ciała w pierwszych sześciu latach nauki szkolnej

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna

Janusz Nowotny, Krzysztof Czupryna, Aleksandra Rudzińska, Olga Nowotny-Czupryna – Body posture changes during first six years of school education. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 378-383

Streszczenie
Wstęp. Podstawowym elementem oddziaływania profilaktycznego są badania przesiewowe (tzw. bilanse zdrowia), przeprowadzane m.in. w okresach „skoków wzrostowych”, których nieodłączną składową jest ocena postawy ciała. Badania takie służą „wyłowieniu” z populacji dzieci zagrożonych rozwojem wady postawy, lub z rozwiniętą już wadą, by w razie potrzeby poddać je oddziaływaniom korekcyjnym. Celem pracy była ocena postawy ciała młodzieży w okresie drugiego skoku wzrostowego w porównaniu z ich postawą w siódmym roku życia. Materiał i metody. Badaniami objęto początkowo 116 osób, lecz do dalszej oceny zakwalifikowano tylko 63 uczniów, u których dwukrotnie dokonano oceny postawy ciała przy pomocy zmodyfikowanej metody punktowej. Po raz pierwszy badanie wykonano u uczniów w wieku 7 lat, a po raz drugi 13-latków, a następnie porównano uzyskane wyniki. Wyniki. Badania potwierdziły zmienność postawy ciała wśród badanych osób. W przypadku 1/3 badanych postawa nie uległa zmianie, a postawa prezentowana przez pozostałych uczniów w połowie uległa poprawie, a w połowie pogorszeniu. W badaniu drugim nie zaobserwowano już uczniów ze znaczną wadą postawy, choć badanie to wykazało także mniejszą liczbę dzieci z postawą prawidłową. W okresie pomiędzy badaniami dzieci, których postawa nie była prawidłowa, w większości uczęszczały raz w tygodniu na gimnastykę korekcyjną w szkole. Wnioski. 1. Wyniki badań potwierdziły zmienność postawy – zarówno w kierunku samoistnej poprawy, jak i jej pogorszenia. 2. Możliwość samoistnej poprawy dotyczy tylko dzieci z nieznacznymi nieprawidłowościami postawy ciała.
Słowa kluczowe
postawa ciała, badania przesiewowe, zmienność postawy

Postrzeganie zawodu fizjoterapeuty przez studentów I roku studiów I stopnia polskich uczelni o różnych profilach kształcenia

Joanna Gotlib, Dariusz Białoszewski, Anna Cabak, Katarzyna Barczyk, Aleksandra Bauer, Wojciech Kułak, Piotr Majcher, Olga Nowotny-Czupryna, Maciej Płaszewski, Janusz Sierdziński

Joanna Gotlib, Dariusz Białoszewski, Anna Cabak, Katarzyna Barczyk, Aleksandra Bauer, Wojciech Kułak, Piotr Majcher, Olga Nowotny-Czupryna, Maciej Płaszewski, Janusz Sierdziński – Perception of the physiotherapist profession by first-year students of Polish universities of various educational orientations. Fizjoterapia Polska 2009; 9(2); 109-121

Streszczenie
Wstęp. Kształcenie na kierunku fizjoterapia odbywa się obecnie w Polsce w uczelniach o różnych profilach kształcenia: uczelniach medycznych, wyższych szkołach wychowania fizycznego oraz szkołach wyższych o innych profilach kształcenia. Celem pracy było porównanie sposobu postrzegania zawodu fizjoterapeuty przez studentów o różnych profilach kształcenia. Materiał i metody. Badaniami objęto 1145 studentów l-roku studiów l-stopnia z jedenastu polskich uczelni, kształcących fizjoterapeutów. W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego – kwestionariusz ankiety który składał się z 3 części. Zastosowano test Kruskala-Wallisa, test mediany oraz test Chi-kwadrat (p<0.05). Wyniki. Większość studentów twierdziła, że status zawodu fizjoterapeuty jest niższy od statusu zawodowego lekarza (ponad 52%), lecz wyższy od statusu zawodowego pielęgniarki (ponad 70%). Ponad 92% studentów uważała, że współpraca fizjoterapeuty z lekarzem powinna opierać się na zasadach partnerstwa (p=NS). Ponad 70% studentów twierdziła również, że zawód fizjoterapeuty związany jest bardziej z medycyną niż z wychowaniem fizycznym. Wnioski. 1. W badanej grupie profil uczelni kształcącej studentów nie miał wpływu na postrzeganie wybranego zawodu przez studentów I roku – większość badanych postrzegała zawód fizjoterapeuty jako zawód medyczny. 2. W świetle wyników prezentowanych w światowych publikacjach należałoby przeprowadzić również w Polsce badania dotyczące opinii studentów na temat miejsca fizjoterapeuty w zespole leczącym, uwzględniając poza lekarzem i pielęgniarką, również pozostałych członków tego zespołu: dietetyka, psychologa i doradcę zawodowego.
Słowa kluczowe
edukacja medyczna, fizjoterapia, profil uczelni, postrzeganie zawodu

Problem badań funkcjonalnych w fizjoterapii

Janusz Nowotny, Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna

Janusz Nowotny, Olga Nowotny-Czupryna, Krzysztof Czupryna – Functional testing in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 245-257

Streszczenie
Skutkiem urazu bądź choroby są nie tylko określone objawy kliniczne, ale często też rozwija się dysfunkcja ograniczająca funkcjonowanie chorego w normalnym życiu społecznym. Podstawę dla ustalania optymalnego planu usprawniania stanowi pełne rozeznanie odnośnie podstawowych problemów chorego, w tym także funkcjonalnych. Służą temu nie tylko rutynowe badania kliniczne, ale i specjalne testy, a ostatnio również badania funkcjonalne z wykorzystaniem specjalnej aparatury. Wyniki tych badań pozwalają także na śledzenie postępów usprawniania. Celem pracy jest przedstawienie problematyki badań funkcjonalnych w odniesieniu do podstawowych problemów niepełnosprawności i planowania oraz kontrolowania procesu usprawniania. W kolejnych częściach pracy problematykę badań funkcjonalnych przedstawiono na przykładach podstawowych problemów (upośledzeń i ograniczeń) posturalnych i lokomocyjnych. Szczególną uwagę zwrócono na potrzebę obiektywizacji badań i możliwości uzyskiwania wymiernych wyników. Zwrócono też uwagę na umiejętność lokalizowania rozmaitych objawów w łańcuchach przyczynowo-skutkowych oraz na konieczność właściwej interpretacji uzyskiwanych wyników badań.
Słowa kluczowe
niepełnosprawność, ograniczenia, badania funkcjonalne, planowanie terapii

Czynniki decydujące o wyborze studiów i wiedza dotycząca możliwości podejmowania pracy w zawodzie fizjoterapeuty wśród studentów różnych typów polskich uczelni

Joanna Gotlib, Dariusz Białoszewski, Anna Cabak, Katarzyna Barczyk, Aleksandra Bauer, Wojciech Kułak, Piotr Majcher, Olga Nowotny-Czupryna, Maciej Płaszewski, Janusz Sierdziński

Tomasz Wolny, Edward Saulicz, Rafał Gnat, Mirosław Kokosz, Michał Kuszewski, Andrzej Myśliwiec – Motivations for studying physiotherapy and familiarity with employment situation among physiotherapy students at variously oriented university-level schools in Poland. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 232-244

Streszczenie
Wstęp. Studia na kierunku fizjoterapia cieszą się ogromną popularnością w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Celem pracy była analiza czynników motywujących do wyboru studiów oraz ocena wiedzy studentów nt. możliwości podejmowania pracy w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Materiał i metody. Badaniami objęto studentów I roku z jedenastu uczelni. Do analizy statystycznej zakwalifikowano 954 ankiety – 211 z uczelni medycznych, 118 – sportowych oraz 625 z uczelni o innym profilu kształcenia. Badania przeprowadzono za pomocą samodzielnie skonstruowanego, anonimowego kwestionariusza, a udział w badaniach był dobrowolny. Do analizy statystycznej wykorzystano testy: Kruskala-Wallisa, mediany oraz Chi-kwadrat (p<0.05). Wyniki. Większość studentów kierowała się radą osób pracujących w zawodzie fizjoterapeuty przy wyborze kierunku studiów: 62% PM, 57% PWF oraz 68% IP. Większość chciałaby rozpocząć studia II stopnia i rozpocząć pracę w zawodzie: 55% PM, 56% PWF oraz 62% IP. Większość deklarowała, że nie zna możliwości podjęcia pracy po ukończeniu studiów: 87% PM, 91% PWF, 73% IP. Czynnikiem ułatwiającym wg studentów znalezienie pracy jest opanowanie wiedzy i umiejętności: 43% PM, 42% PWF oraz 45% IP. Wnioski. 1. W badanej grupie wybór kierunku studiów opierany był o stereotypy, a nie o obiektywne informacje źródłowe. 2. Uczelnie powinny dbać o jakość kształcenia, ze względu na to, że kandydaci na studia kierują się przy wyborze kierunku studiów opinią o danej uczelni. 3. Istnieje konieczność stworzenia profesjonalnej platformy informacyjnej obejmującej zagadnienia związane z kształceniem polskich fizjoterapeutów, w której muszą się znaleźć wiarygodne informacje dotyczące warunków zatrudniania fizjoterapeutów w krajach UE i świata.
Słowa kluczowe
zatrudnienie, motywacja, Unia Europejska, fizjoterapia, profil uczelni
1 2