Ocena rozwoju motorycznego niemowląt według Vojty z uwzględnieniem czynników ryzyka w materiale ośrodka rehabilitacji dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym

Aleksandra Deljewska-Starykow, Zbigniew Śliwiński, Wanda Różyło

Aleksandra Deljewska-Starykow, Zbigniew Śliwiński, Wanda Różyło – Evaluating the motor development of infants using Vojta’s method, with particular attention to risk factors, in clinical material from a Rehabilitation Center for Children with Cerebral Palsy. Fizjoterapia Polska 2002; 2(3); 216-228

Streszczenie
Wstęp. Autorzy w swojej pracy opisują rozwój fizyczny i psychiczny dziecka w pierwszym roku jego życia, wg Theodora-Hellbrigge. Przedstawiają pojęcia takie jak „ciąża ryzyka”, „poród ryzyka”, „dziecko ryzyka”. Omawiają czynniki ryzyka, wśród których duże znaczenie posiadają niekorzystne układy rodzinne dotyczące czynnika Rh, grup głównych krwi, enzynopatii rodzinnej i aberacji chromosomowych, a także choroby matki w czasie ciąży. Szczególną uwagę zwracają na zatrucia ciążowe, cukrzycę, choroby gruczołu tarczowego, nadmierną otyłość, znacznego stopnia niedokrwistość ciężarnych, przebyte przez nie choroby zakaźne i krwawienia. Do niekorzystnych czynników zaliczają też niski wzrost matki, małą masę ciała przed ciążą, niehigieniczny tryb życia. Pewnym zagrożeniem są także; krótszy niż 6 miesięcy okres od poprzedniej ciąży, procesy zapalne OUN, uogólniona sinica, niska punktacja w skali Apgar, zaburzenia adaptacji krążeniowo-oddechowej z pogłębioną kwasicą, hiperbilirubinemia i drgawki noworodkowe, noworodki urodzone w zamartwicy, z zielonymi wodami płodowymi, z cechami wcześniactwa; dzieci urodzone po różnego typu powikłaniach porodowych (z użyciem kleszczy, próżnociągu, cesarskiego cięcia ), z małą masą urodzeniową (poniżej 2500 gramów) lub ze zbyt dużą (powyżej 4500 gramów), noworodki przenoszone, urodzone w okolicznościach przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego i odejścia wód, a także urodzone z ciąży mnogiej. Celem pracy jest:• analiza neurofizjologiczna rozwoju niemowląt z grupy ryzyka ciążowego i okołoporodowego w szczególności dzieci ze skróconym wiekiem płodowym / poniżej 37 tygodnia trwania ciąży/, tj. wcześniaków oraz dzieci urodzonych o czasie, ale za małych w stosunku do wieku płodowego, tj dystroficznych. • zwrócenie uwagi na znaczenie wczesnego rozpoznawania zaburzeń neurorozwojowych i wprowadzenia wczesnego usprawniania leczniczego. Materiał i metody. Ocenie podano 32 wcześniaków, tj. dzieci urodzonych między 28, a 37 tygodniem ciąży oraz 13 dzieci urodzonych z dystrofii wewnątrzmacicznej, tj. noworodki o ciężarze ciała poniżej 2 500 gramów i jedno dziecko urodzone z ciąży trwającej powyżej 37 tygodni. Wszystkie urodzone dzieci są z ciąży pojedynczej. Badania według Vojty przeprowadzono w Ośrodku Rehabilitacji Dzieci z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Zgorzelcu.Wyniki i wnioski. Na podstawie osiągniętych wyników autorzy wyciągnęli następujące wnioski: 1. Neurokinezjologiczna diagnostyka rozwojowa wg Vojty, stanowi screening dla dzieci z grupy ryzyka, jest prosta do wykonania, równocześnie pozwala wcześnie stwierdzić nieprawidłowości w rozwoju psychoruchowym dziecka. 2. Największą wartością wczesnej diagnostyki i terapii jest umożliwienie dzieciom zagrożonym (z grupy wysokiego ryzyka) szansy na prawidłowy rozwój. Przedstawione wyniki dowodzą, że im wcześniej rozpoznany zostanie Zespół Zaburzeń Centralnej Koordynacji Nerwowej (ZZCKN) i podjęte zostanie leczenie, tym większe szanse uzyskania prawidłowego rozwoju psychoruchowego dziecka. 3. Wiek dziecka w momencie rozpoczęcia usprawniania ma zasadnicze znaczenie dla efektów i czasu trwania terapii. 4. Niska masa urodzeniowa oraz relatywnie krótszy czas życia płodowego mają wpływ na dojrzałość OUN, a co za tym idzie, na stopień ZZCKN. Im mniejsza masa i krótszy czas życia płodowego, tym wyższy stopień ZZCKN i mniejsza szansa na spontaniczną normalizację i prawidłowy rozwój psychomotoryczny. 5. Czynnik ryzyka ma wpływ na czas prowadzenia terapii do momentu uzyskania normalizacji. Dystrofia wewnątrzmaciczna jest silniej obciążającym czynnikiem niż wcześniactwo. Dzieci urodzone przedwcześnie szybciej i liczniej uzyskują normalizację rozwoju psychoruchowego.

Słowa kluczowe:
Mózgowe porażenie dziecięce, ocena neurofizjologiczna wg Vojty, rozwój fizyczny i psychoruchowy dziecka, czynniki ryzyka

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Fizjoterapia dzieci z zespołem Downa

Agnieszka Adameczek, Bożena Werner

Agnieszka Adameczek, Bożena Werner – Physiotherapy of children with Down syndrome. Fizjoterapia Polska 2007; 7(4); 381-391

Streszczenie
Zespół Downa jest jednostką chorobową, w której pacjenci mają charakterystyczny fenotyp oraz często wady narządowe i układowe. Odrębność budowy ośrodkowego układu nerwowego powoduje opóźnienie w rozwoju psychoruchowym oraz późniejsze upośledzenie umysłowe. Celem pracy jest przedstawienie aktualnych poglądów dotyczących usprawniania dzieci z zespołem Downa na każdym etapie ich życia, poczynając od okresu niemowlęcego do szkolnego. Dla zapewnienia jak najlepszego rozwoju pacjentów z zespołem Downa niezbędne jest prowadzenie procesu usprawniania, w tym regularnej fizjoterapii, już w pierwszych miesiącach życia oraz jej kontynuowanie w wieku przedszkolnym i szkolnym. Celem stosowanej fizjoterapii u niemowląt i dzieci w wieku przedszkolnym jest poprawa napięcia mięśniowego oraz wspomaganie rozwoju psychoruchowego, natomiast u dzieci w wieku szkolnym osiągnięcie płynności i zgrabności ruchów oraz poprawa wydolności fizycznej. Najczęstszymi metodami fizjoterapeutycznymi stosowanymi u tych dzieci są metoda NDT-Bobath i Vojty połączone z metodami edukacyjnymi Weroniki Sherborne, integracji sensorycznej i hipoterapią. Metoda NDT-Bobath wykorzystuje punkty kluczowe do sterowania ruchem dziecka i stymulowania prawidłowych odpowiedzi ruchowych oraz hamowania patologicznych. W metodzie Vojty wykorzystuje się strefy stymulacji do torowania odruchowych wzorców posturalnych i motorycznych. Istotą metody Weroniki Sherborne jest wspomaganie rozwoju dziecka poprzez ruch, kontakt fizyczny i emocjonalny z ćwiczącym partnerem. Terapia integracji sensorycznej dostarcza kontrolowanej ilości bodźców sensorycznych, w taki sposób, aby dziecko mogło spontanicznie formować swoje reakcje adaptacyjne, doprowadzając do integracji tych wrażeń. Hipoterapia polega na wykonywaniu ćwiczeń podczas spokojnej jazdy konnej.
Słowa kluczowe
zespół Downa, metoda Vojty, metoda NDT-Bobath

Płaszczyzna podparcia u niemowląt z zaburzeniami ruchowymi pochodzenia ośrodkowego

Krzysztof Czupryna, Grzegorz Serkies, Janusz Nowotny

Krzysztof Czupryna, Grzegorz Serkies, Janusz Nowotny – Base of support in babies with central origin movement disorders. Fizjoterapia Polska 2011; 11(2); 107-114

Streszczenie
Rozwój mózgowego porażenia dziecięcego (m. p. dz.) poprzedza występowanie zaburzeń ruchowych pochodzenia ośrodkowego (z. r. p. o.). Dla potrzeb wczesnego usprawniania dzieci zagrożonych rozwojem m. p. dz. konieczne jest nie tylko wczesne rozpoznawanie z. r. p. o., ale i ocena wzorców postawno-ruchowych tych dzieci. Celem badań była ocena rozkładu obciążeń na płaszczyźnie podparcia w pozycji leżącej u niemowląt z z. r. p. o., w kontekście wyników oceny reakcji ułożenia tych dzieci. Badaniami objęto 14 dzieci z z. r. p. o. oraz 8 dzieci zdrowych. Na specjalnej platformie badano wielkość i układ płaszczyzny podparcia w pozycji pronacyjnej i supinacyjnej. Obliczano wielkość płaszczyzny podparcia jako % przedniej bądź tylnej powierzchni ciała, a następnie dystrybucję obciążeń prawej i lewej oraz górnej i dolnej części ciała. Stwierdzono, że niemowlęta młodsze w pozycjach leżących charakteryzuje asymetryczny układ płaszczyzny podparcia. Asymetria ta była wyraźniejsza w pozycji supinacyjnej i zdecydowanie większa u dzieci z. r. p. o. Zaobserwowano też większe obciążanie dolnych partii ciała, zwłaszcza w pozycji pronacyjnej. U dzieci z z. r. p. o. w obu pozycjach asymetria obciążeń jest większa niż u dzieci zdrowych, a w pozycji supinacyjnej dłużej utrzymuje się tendencja do większego obciążania dolnych partii ciała.
Słowa kluczowe
zaburzenia ruchowe pochodzenia ośrodkowego, płaszczyzna podparcia
w pozycji leżącej, reakcje ułożenia wg Vojty