Masaż medyczny w leczeniu niespecyficznych bólów dolnego odcinka kręgosłupa

Krzysztof Kassolik, Waldemar Andrzejewski, Dariusz Chołodecki, Andrzej Steciwko

Krzysztof Kassolik, Waldemar Andrzejewski, Dariusz Chołodecki, Andrzej Steciwko – Medical massage in the treatment of non-specific low back pain. Fizjoterapia Polska 2004; 4(2); 107-111

Streszczenie

Wstęp. Niespecyficzne bóle dolnego odcinka kręgosłupa stanowią poważny problem społeczny. Większość chorych nie potrafi określić jakie konkretne wydarzenie doprowadziło do istniejących dolegliwości. Podejmowane objawowe leczenie takie jak farmakoterapia czy leczenie chirurgiczne rzadko przynosi zamierzone skutki. Jednym ze sposobów leczenia niespecyficznych bólów kręgosłupa jest fizjoterapia, w której ważną rolę odgrywa masaż medyczny. Jest on środkiem terapeutycznym opierającym swoje działanie na teoretycznych i klinicznych dyscyplinach medycznych oraz wielu dziedzinach nauk przyrodniczych. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 40 osób leczonych ambulatoryjnie: 31 kobiet i 9 mężczyzn (średnia wieku 47 lat). Do oceny wykorzystano siedmiostopniową skalę natężenia bólu i kartę oceny stanu pacjenta, która zawiera kompleksową ocenę układu ruchu z uwzględnieniem stanu czynnościowego innych układów mających istotny wpływ na jego funkcjonowanie. Wyniki. Subiektywne odczucia natężenia bólu przed zabiegami wyniosły średnio 3,57 ± 1,1 punktu (ból średnio silny), natomiast po zabiegach masażu u 77% (31 osób) badanych intensywność bólu była określana jako 0 punktów, czyli brak bólu, a u 23% (9 osób) badanych jako 1 punkt (ból minimalny). Wnioski. Zastosowanie masażu medycznego w omawianej patologii istotnie zmniejszyło natężenie odczuwanego bólu u wszystkich badanych. Masaż medyczny może być stosowany jako jeden ze skutecznych zabiegów terapeutycznych w zwalczaniu bólu u osób z niespecyficznymi bólami dolnego odcinka kręgosłupa.

Słowa kluczowe:
ból krzyża, farmakoterapia, leczenie chirurgiczne, leczenie zachowawcze
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Wpływ masażu na obraz białokrwinkowy we krwi obwodowej

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik – The impact of massage on the leukocyte system in peripheral blood. Fizjoterapia Polska 2004; 4(4); 369-377

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy była próba odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1. Czy masaż w formie ugniatania mięśni może powodować zmiany w bezwzględnej ilości krwinek białych we krwi obwodowej? 2. Czy masaż może powodować zmiany w proporcjach poszczególnych elementów składowych leukocytów (granulocytów obojętnochłonnych, limfocytów i monocytów)? 3. Czy ewentualne zmiany zachodzące w obrazie białokrwinkowym pod wpływem masażu grupy mięśni, przypominają zmiany występujące podczas procesu zapalnego? Materiał i metody. Badaniem objęto 60 szczurów płci męskiej, rasy Bufallo, w wieku 8 miesięcy, pochodzących z hodowli wsobnej. Szczury zostały losowo podzielone na dwie równe grupy: eksperymentalną i kontrolną (po 30 osobników w każdej). Szczury z grupy eksperymentalnej były poddawane codziennemu masażowi mięśni kończyn tylnych, przez okres 30 dni. Szczury z grupy kontrolnej nie były poddawane masażowi, lecz tylko wyjmowane z klatki i chwytane w ręce w taki sam sposób jak szczury z grupy eksperymentalnej. Trzy dni przed rozpoczęciem badań oraz w 1, 3, 5, 10, 20 i 30 dniu eksperymentu, bezpośrednio po masażu od wszystkich szczurów z grupy doświadczalnej i kontrolnej pobierano próbki i poddawano analizie. Wyniki. Masaż mięśni kończyn tylnych u szczurów wykonywany w okresie 30 dni, powoduje zmiany w bezwzględnej ilości krwinek białych we krwi obwodowej. Nie zaobserwowano statystycznie istotnych zmian wartości procentowej granulocytów obojętnochłonnych i limfocytów, a wartość monocytów zmienia się osiągając w stosunku do grupy kontrolnej statystycznie istotny wzrost w 10 i 20 dniu masażu. Wnioski. Zaobserwowane zmiany przypominają swoją dynamiką reakcje w obrazie białokrwinkowym podczas zapalenia i mogą skłaniać do wniosku, że masaż, jako czynnik mechaniczny o małej intensywności, może pełnić funkcję stymulującą dla układu odpornościowego.

Słowa kluczowe:
granulocyty obojętnochłonne, limfocyty, monocyty, układ odpornościowy
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Ocena efektywności masażu medycznego u osób z bólami dolnego odcinka kręgosłupa

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Anna Karaś, Grzegorz Karaś, Ewa Trzęsicka

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Anna Karaś, Grzegorz Karaś, Ewa Trzęsicka – Assessment of the effectiveness of medical massage in patients with low back pain – research report. Fizjoterapia Polska 2006; 6(2); 150-156

Streszczenie

Wstęp. Bóle dolnego odcinka kręgosłupa są jednymi z częstszych dolegliwości, z którymi zwracają się pacjenci do fizjoterapeutów. Natomiast masaż medyczny jest jedną z najbardziej popularnych metod fizjoterapii stosowanych w tych przypadkach. Cechą charakterystyczną masażu medycznego jest uwzględnianie w metodyce zabiegu zależności strukturalno-funkcjonalnych pomiędzy tkankami miękkimi układu ruchu. Fakt ten sprawia, że Terapeuta w poszukiwaniu skutecznych działań terapeutycznych zmuszony jest do spojrzenia na pacjenta w szerszym aspekcie aniżeli na zespół luźno połączonych ze sobą części ciała. Celem pracy była ocena efektywności masażu medycznego u osób z bólami dolnego odcinka kręgosłupa. Materiał i metody. Badania przeprowadzono u 28 pacjentów z bólami okolicy lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. U każdego badanego przeprowadzono wywiad i dokonano oceny palpacyjnej mającej na celu określenie intensywności bólu badanych tkanek. Oceny dokonano przed pierwszym, po szóstym i ostatnim zabiegu masażu medycznego. Na podstawie badania podmiotowego oraz oceny palpacyjnej ustalano, indywidualnie dla każdego pacjenta, plan postępowania leczniczego. U wszystkich wykonano serię 10 masaży. Czas każdego zabiegu wahał się od 40 do 70 minut. Przyjęto, że występowanie bólu w miejscu badanym świadczy o dysfunkcji ocenianej tkanki, z jednoczesnym podwyższeniem jej napięcia spoczynkowego. W trakcie zabiegów masowane były tkanki, które w ocenie wykazały wzmożoną wrażliwość. Masaż wykonywany był w pozycji leżenia przodem bądź na boku, z zachowaniem zasad ułożenia w rozluźnieniu. Masaż wykonywany był z wykorzystaniem technik głaskania, rozcierania, ugniatania i wibracji przez tego samego masażystę u wszystkich pacjentów. Wyniki. Wyniki badań wykazały znaczące zmniejszenie po zabiegach zarówno ilości bolesnych tkanek, jak również intensywności odczuwanego przez pacjentów bólu. Wnioski. Masaż medyczny stanowi skuteczny środek terapeutyczny u osób z bólami dolnego odcinka kręgosłupa. Skuteczność masażu zauważalna jest już po 6 zabiegach, po których już połowa osób cierpiących na dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa odczuwała jedynie niewielkie bóle.

Słowa kluczowe:
bóle dolnego odcinka kręgosłupa, masaż medyczny, ocena bólu

Ocena skuteczności masażu medycznego w zmianach zwyrodnieniowych lędźwiowego odcinka kręgosłupa

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Paweł Adam

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Paweł Adam – The evaluation of the efficacy of medical massage in degenerative changes of the lumbar spine. Fizjoterapia Polska 2006; 6(3); 198-205

Streszczenie
Wstęp. Bóle dolnego odcinka kręgosłupa spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi są bardzo częstymi przyczynami długotrwałego leczenia farmakologicznego polegającego na stosowaniu leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i zmniejszających napięcie mięśniowe. W leczeniu tym wykorzystuje się również metody terapeutyczne z zakresu fizjoterapii: kinezyterapię, fizykoterapię i masaż. W masażu medycznym opartym o prawo tensegracji, terapeuta podchodzi do pacjenta bardzo indywidualnie, oceniając stan napięcia tkanek miękkich narządu ruchu oraz lokalizuje miejsce bólu wraz z drogami jego rozprzestrzeniania. Na podstawie oceny stanu pacjenta planowany jest indywidualny tok zabiegu. Takie postępowanie zwiększa szanse powodzenia terapii i może przyczynić się do poprawy jej skuteczności. W pracy podjęto próbę oceny efektywności masażu medycznego u chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi dolnego odcinka kręgosłupa. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyła grupa 30 osób w wieku od 42-65 lat (średnia wieku wynosiła 53,5), w tym 19 kobiet i 11 mężczyzn, którzy zgłosili się do lekarza z powodu bólów dolnego odcinka kręgosłupa. W trakcie badania lekarskiego oraz na podstawie zdjęć RTG stwierdzono zmiany zwyrodnieniowe w lędźwiowym odcinku kręgosłupa. Zabiegi wykonywano 3 razy w tygodniu przez okres dwóch tygodni. Każdy zabieg trwał od 45 do 60 minut. Dla oceny efektywności przeprowadzonej terapii wykorzystano kartę oceny stanu pacjenta, na podstawie której przeprowadzano wywiad z pacjentem i dokonywano oceny palpacyjnej wrażliwości uciskowej tkanek miękkich narządu ruchu. W metodzie badawczej zastosowano również ankietę dotyczącą subiektywnej oceny aktualnego stanu zdrowia oraz częstotliwości i natężenia bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz kończyn dolnych. Wyniki. W efekcie zastosowanej metody leczenia u wszystkich pacjentów wrażliwość uciskowa w badanych strukturach zmniejszyła się lub ustąpiła całkowicie. Po wykonaniu serii zabiegów dolegliwości bólowe, samopoczucie i aktualny stan zdrowia uległy poprawie w różnym stopniu. Częstotliwość i natężenie występowania bólu kończyn dolnych po terapii we wszystkich przypadkach uległy obniżeniu. Wnioski. Masaż medyczny może być skuteczną formą leczenia fizjoterapeutycznego w dolegliwościach bólowych związanych ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa lędźwiowego.

Słowa kluczowe:
masaż medyczny, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego, ból

Masaż medyczny w bolesnej miesiączce

Krzysztof Kassolik , Waldemar Andrzejewski, Piotr Wojtoń, Klara Sadowska, Agnieszka Cichoszewska

Krzysztof Kassolik , Waldemar Andrzejewski, Piotr Wojtoń, Klara Sadowska, Agnieszka Cichoszewska – Medical massage in dysmenorrhoea. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 339-343

Streszczenie
Wstęp. Problem bolesnej miesiączki dotyczy od 40 do 60% kobiet w wieku 20-40 lat. Lekarze najczęściej w tej sytuacji zalecają farmakologiczne środki przeciwbólowe i rozkurczowe. Masaż stanowi nieinwazyjny czynnik terapeutyczny, któremu przypisuje się między innymi działanie obniżające napięcie mięśniowe. Dlatego też autorzy pracy podjęli próbę określenia przydatności masażu medycznego w łagodzeniu dolegliwości bólowych związanych z bolesną miesiączką. Materiał i metody. Badania przeprowadzono na 48 studentkach Akademii Wychowania Fizycznego w wieku 22-25 lat. Do oceny użyto ankiety opracowanej według własnego wzoru. Miała ona na celu: 1) wyodrębnienie z grupy badawczej, osób uskarżających się na dolegliwości bólowe w okresie miesiączki oraz 2) określenie wielkości wrażenia bólu występującego podczas miesiączki Na tej podstawie wyodrębniono grupę 26 kobiet z bolesną miesiączką, które poddano następnie masażowi medycznemu. Wykonano serię 4 dziesięciominutowych zabiegów masażu medycznego okolicy lędźwiowej, krzyżowej i pośladkowej. Na koniec każdego zabiegu był przykładany termofor z ciepłą wodą o temperaturze około 45°C w celu utrwalenia zmian w dystrybucji krwi w obrębie miednicy. Wyniki. Masaż medyczny wykonywany na kilka dni przed wystąpieniem miesiączki zmniejszył dolegliwości bólowe w okresie miesiączki u 24 z pośród 26 kobiet. U 16 spowodował złagodzenie bólu, a całkowite ustąpienie bólu wystąpiło u 8 badanych kobiet. Natomiast w przypadku 2 badanych kobiet, ból po zastosowaniu masażu medycznego nie uległ zmianie. Wnioski. Wyniki badań wskazują, że masaż medyczny może być prostym w zastosowaniu środkiem wspomagającym zmniejszanie dolegliwości bólowych u kobiet z bolesną miesiączką.

Słowa kluczowe:
masaż, bolesna miesiączka, fizjoterapia

Propozycja wykorzystania masażu medycznego po zabiegach chirurgicznych w obrębie twarzoczaszki

Krzysztof Kassolik, Henryk Kaczkowski, Hanna Wojtoń, Waldemar Andrzejewski, Piotr Zachariasiewicz, Ewa Trzęsicka, Marek Kiljański

Krzysztof Kassolik, Henryk Kaczkowski, Hanna Wojtoń, Waldemar Andrzejewski, Piotr Zachariasiewicz, Ewa Trzęsicka, Marek Kiljański – Medical massage as a rational treatment following facial skeleton surgery. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 87-92

Streszczenie

Głównym celem postępowania pooperacyjnego po zabiegach w obrębie Twarzoczaszki jest przeciwdziałanie ewentualnym powikłaniom pooperacyjnym. W wyniku naruszenia ciągłości tkanek pojawia się obrzęk okolicy operowanej, podskórne wybroczyny krwawe oraz przeczulica skóry twarzy. Autorzy pracy, dążąc do zmniejszenia lub całkowitego wyeliminowania tych niedogodności i tym samym do skrócenia czasu rekonwalescencji chorego, opracowali oryginalną metodykę postępowania. Obejmuje ona normalizację czucia powierzchownego w obrębie skóry twarzy poprzez jej głaskanie od linii pośrodkowej twarzy w kierunku małżowiny usznej, zaczynając od linii żuchwy i kończąc na czole. Kolejnym etapem powyższego postępowania jest stymulacja ruchu perystaltycznego w naczyniach chłonnych odprowadzających chłonkę w obrębie głowy i szyi. Technika ta polega na przemieszczaniu ruchem kolistym skóry w stosunku do głębiej leżących tkanek, ale w granicach jej przesuwalności. W celu przyspieszenia resorpcji przebarwień podskórnych po wybroczynach krwawych, przez 2-4 minuty wykonuje się koliste ruchy szczoteczką połączone z niewielkim naciskiem na skórę w okolicy krwiaka. Ostatnie nasze działanie ma na celu zmniejszenie odczuwania bólu w okolicy operowanej. Wykorzystuje się w nim wibrację o amplitudzie drgań poniżej 1 mm i częstotliwości od 50-100 Hz., która gwarantuje wystąpienie zaburzenia czucia na obszarze, na który działa na okres do 2-3 godzin. Wnioski: Przedstawione postępowanie pozwala na zmniejszenie dolegliwości pooperacyjnych u pacjenta już w pierwszej dobie po zabiegu.

Słowa kluczowe:
masaż, obrzęk, nadwrażliwość

Anatomiczne uzasadnienie wykorzystania zasady tensegracji w masażu

Krzysztof Kassolik, Waldemar Andrzejewski, Ewa Trzęsicka, Gregory Charlton

Krzysztof Kassolik, Waldemar Andrzejewski, Ewa Trzęsicka, Gregory Charlton – Anatomical grounds for the use of the tensegrity principle in massage. Fizjoterapia Polska 2007; 7(3); 332-343

Streszczenie
Struktura ludzkiego organizmu, zarówno na poziomie komórek, tkanek, jak i organów umożliwia zachowanie stałości porządku przestrzennego. Jest to możliwe dzięki najbardziej rozpowszechnionemu białku w organizmie jakim jest kolagen. Stanowi on podstawowy składnik budulcowy tkanki łącznej, między innymi aparatu mięśniowo-powięziowo-więzadłowego. Aby utrzymać odpowiednią strukturę przestrzenną organizmu, niezbędnym jest zachowanie zrównoważonego napięcia kolagenu, a tym samym tkanki łącznej. Jest to generowane głównie przez spoczynkowe napięcie mięśni szkieletowych, których składnikiem jest również kolagen. Wychodząc z powyższego założenia, jak również w oparciu o zasadę tensegracji, dokonano anatomicznej analizy zależności strukturalnej na poziomie mięśniowo-powięziowo-więzadłowym w wyodrębnionych czterech podstawowych układach. W każdym z nich występują mięśnie, powięzie i więzadła połączone ze sobą strukturalnie, tworząc rozległy układ przenoszenia naprężeń na dużym obszarze ciała. Jednocześnie są miejsca, gdzie przez te struktury przechodzą naczynia lub nerwy. W przypadku długo utrzymującego się podwyższonego napięcia spoczynkowego mięśni i powięzi może dochodzić do ich zaburzenia. Przedstawiono również najczęstsze schorzenia układu ruchu, które mogą być konsekwencją nieprawidłowości w rozkładzie napięcia w wyżej wspomnianych układach. Niniejsza próba analizy struktury anatomicznej ludzkiego organizmu, zgodnie z zasadą tensegracji, gwarantuje lepsze zrozumienie nieprawidłowości w jego funkcjonowaniu. Może ona również pomóc w zwiększeniu efektywności masażu w niektórych schorzeniach i być przydatna przy odkrywaniu zależności strukturalnych i czynnościowych pomiędzy różnymi elementami układu ruchu a naczyniami krwionośnymi i limfatycznymi czy nerwami.
Słowa kluczowe
masaż, tensegracja, anatomia

Ocena efektywności masażu medycznego po zabiegach chirurgicznych w obrębie twarzoczaszki

Krzysztof Kassolik, Henryk Kaczkowski, Hanna Wojtoń, Waldemar Andrzejewski, Piotr Zachariasiewicz, Ewa Trzęsicka

Krzysztof Kassolik, Henryk Kaczkowski, Hanna Wojtoń, Waldemar Andrzejewski, Piotr Zachariasiewicz, Ewa Trzęsicka – Efficacy of medical massage after facial skeleton surgery. Fizjoterapia Polska 2007; 7(4); 425-430

Streszczenie
Wstęp. Odpowiednio dobrane zabiegi fizykalne, a wśród nich masaż medyczny mogą być wykorzystywane jako środek terapeutyczny u pacjentów po zabiegach chirurgicznych twarzoczaszki. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 18 osób hospitalizowanych po zabiegach chirurgicznych w obrębie twarzoczaszki, w wieku od 19 do 52 lat. U wszystkich pacjentów stwierdzono obrzęk chłonny oraz bolesność z przeczulicą. U dwóch pacjentów stwierdzono wystąpienie dodatkowo wybroczyn krwawych. Średnia wielkość obrzęku po stronie operowanej wynosiła 120% w porównaniu do strony zdrowej, a natężenie odczuć bólowych wynosiło średnio 5,6 stopnia. Zabiegi z masażu wykonywane były codziennie (średnio wykonano 4-5 zabiegów po 15 minut) począwszy od pierwszej doby po operacji do momentu wypisu pacjenta ze szpitala. Oceniano zmianę wielkości obrzęku i krwiaka oraz zmianę natężenia bólu. Do oceny zastosowano dokumentację fotograficzną oraz 11 stopniową skalę natężenia bólu. Zmiana wielkości obrzęku mierzona była w dwóch skalach: bezwzględnej (mierzonej od podstawy nosa do miejsca największego obrzęku zarówno przed jak i po zabiegu) i względnej (mierzona jest zmiana samego obrzęku). Wyniki. Średnia wielkość obrzęku u badanych pacjentów po usprawnianiu wyniosła 103%, a jego zmniejszenie w skali bezwzględnej wyniosło 17,8%. Zmiana wielkości obrzęku chłonnego w skali względnej wyniosła aż 88,5%. Bolesność u pacjentów zmniejszyła się o 4,9 stopnia (87%) i określona została na poziomie 0,75 stopnia. Zaobserwowano również całkowite wchłonięcie krwiaków. Wnioski. W wyniku przeprowadzonych badań zaobserwowano pozytywny wpływ masażu medycznego na proces zdrowienia osób po przebytych operacjach w obrębie twarzoczaszki.
Słowa kluczowe
masaż, obrzęk, nadwrażliwość

Ocena jakości życia kobiet po mastektomii zrzeszonych w Klubie Amazonek

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Monika Ochrymowicz, Katarzyna Pawłowska

Waldemar Andrzejewski, Krzysztof Kassolik, Monika Ochrymowicz, Katarzyna Pawłowska – Assessment of quality of life of post-mastectomy women from ‘Amazons’ Post-Mastectomy Women’s Club. Fizjoterapia Polska 2008; 8(1); 51-64

Streszczenie
Wstęp. Wiele niekorzystnych zmian w obrębie kończyny i obręczyny barkowej po operowanej stronie oraz możliwość wystąpienia zaburzeń psychicznych spowodowanych lękiem przed kalectwem, nawrotem choroby czy przed śmiercią, stwarza pesymistyczny obraz dalszego życia kobiet po mastektomii. Sytuacja kobiet po przebytej radykalnej operacji raka sutka, niewątpliwie ma charakter stresowy. Wywołuje ją: niepewność co do skuteczności leczenia i obawę przed nawrotem choroby, upośledzenie fizyczne (ograniczenie ruchomości, zmniejszenie siły mięśniowej, obrzęk), ubytek piersi tzw. kompleks połowy kobiety (half woman complex), problemy osobiste, rodzinne, zawodowe, związane z następstwami zabiegu. Sytuacje te zniekształcają psychikę kobiet, u których dominują: lęk przed kalectwem i śmiercią, obawy co do dalszych losów i egzystencji w rodzinie i społeczeństwie, drobiazgowa analiza własnego przypadku, podejrzliwość i nieufność w relacjach z personelem medycznym, duża wrażliwość i wyolbrzymione reakcje na zachowania otoczenia i trudności dnia codziennego. Celem pracy była ocena jakości życia kobiet po przebytym zabiegu mastektomii. Materiał i metody. Badania objęły grupę 30 kobiet zrzeszonych w Klubie Amazonek po przebytym zabiegu mastektomii. Badania zostały przeprowadzone metodą ankietową, gdzie badane osoby odpowiadały na 60 pytań. Wnioski. Odjęcie piersi w subiektywnej ocenie badanych, wiąże się z pogorszeniem jakości życia w różnym stopniu u zdecydowanej większości osób (82% grupy). Przebyty zabieg mastektomii przyczynił się do zmiany formy spędzania czasu wolnego z czynnej na bierną i zmusił pacjentki do całkowitej rezygnacji z wykonywania niektórych prac domowych.
Słowa kluczowe
mastektomia, jakość życia, Klub Amazonek