Wpływ wychowania fizycznego na dobrostan psychiczny uczniów. Systematyczny przegląd literatury
Ida Wahidah
Ida Wahidah – Exploring the impact of physical education on students’ psychological well-being. A systematic literature study – Fizjoterapia Polska 2025; 25(2); 70-80
DOI: https://doi.org/10.56984/8ZG7D19SPWZ
Streszczenie
Dobrostan psychiczny uczniów jest kluczowym elementem ich ogólnego rozwoju, wpływającym na wyniki w nauce, relacje społeczne i zdolność adaptacji. Wychowanie fizyczne (WF) zostało zidentyfikowane jako istotny czynnik wpływający na zdrowie psychiczne, oferujący korzyści takie jak redukcja stresu, stabilność emocjonalna i poprawa nastroju. Celem niniejszego badania jest systematyczny przegląd literatury dotyczącej wpływu WF oraz powiązanych czynników na dobrostan psychiczny uczniów. W badaniu zastosowano metodę systematycznego przeglądu literatury (SLR), zgodnie z wytycznymi PRISMA. Artykuły opublikowane w latach 2019–2024 zostały pozyskane z baz danych takich jak Scopus i Web of Science, przy użyciu słów kluczowych: „wychowanie fizyczne”, „dobrostan psychiczny”. Po rygorystycznej selekcji do pogłębionej analizy włączono 13 badań. Dane były zbierane systematycznie, ze szczególnym uwzględnieniem metodologii, charakterystyki próby i kluczowych wyników. Przegląd wskazuje na pięć głównych wniosków. Po pierwsze, wspierające potrzeby zachowania nauczycieli wzmacniają motywację i dobrostan uczniów, natomiast zachowania tłumiące potrzeby negatywnie wpływają na wyniki psychologiczne. Po drugie, interwencje w środowisku szkolnym, szczególnie te promujące aktywność fizyczną, sprzyjają zdrowiu psychicznemu i więziom społecznym. Po trzecie, pandemia COVID-19 zakłóciła poziomy aktywności fizycznej, co doprowadziło do pogorszenia zdrowia psychicznego, zwłaszcza wśród aktywnych uczniów. Po czwarte, regularne ćwiczenia, zwłaszcza o lekkiej i umiarkowanej intensywności, znacząco poprawiają dobrostan poznawczy i emocjonalny. Wreszcie, czynniki ochronne, takie jak odporność psychiczna, uważność i wsparcie społeczne, łagodzą stres i wzmacniają stabilność psychiczną. Wyniki podkreślają powiązane role zachowań nauczycieli, środowiska szkolnego, aktywności fizycznej i odporności osobistej w kształtowaniu zdrowia psychicznego uczniów. Holistyczne podejścia integrujące te elementy mogą zwiększyć skuteczność WF w promowaniu dobrostanu. Pandemia uwydatniła potrzebę opracowania adaptacyjnych strategii utrzymania aktywności fizycznej w sytuacjach kryzysowych. Wychowanie fizyczne, wspierane przez nauczanie uwzględniające potrzeby, pozytywne środowisko szkolne oraz odporność osobistą, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu dobrostanu psychicznego uczniów. Wnioski z przeglądu dostarczają praktycznych rekomendacji dla nauczycieli i decydentów w zakresie projektowania interwencji wspierających holistyczny rozwój uczniów.
Słowa kluczowe
dobrostan psychiczny, wychowanie fizyczne, środowisko szkolne
Invalid download ID. | Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim |