historia medycyny

Czy warto jest zajmować się polską medycyną przełomu XIX i XX wieku w kontekście idei „doraźnej pomocy”?

Jacek Rytkowski, Marek Kiljański, Zbigniew Śliwiński

Jacek Rytkowski, Marek Kiljański, Zbigniew Ślwiński – Is it worth taking care of Polish medicine at the turn of the 19th and 20th century in the context of the idea of “immediate help”? Fizjoterapia Polska 2018; 18(3); 94-101

Streszczenie
Przedstawiany tekst wpisuje się w projektowany cykl publikacyjny dotyczący szeroko rozumianej problematyki zdrowia publicznego, zabezpieczenia medycznego oraz higieny w Warszawie lat 20 i 30 XXw. Należy podkreślić, że planowana seria ma charakter nowatorski odnoszący się do elementów albo kompletnie nieznanych w literaturze przedmiotu, albo omawianych jedynie fragmentarycznie (na przykład, w publikacjach autorstwa J. Janiuka, E.Szmaj, A.Bołdyrew, Sz. Rudnickiego, M. Nawrot-Borowskiej). Tym bardziej istotnym wydaje się zajęcie wspominaną tematyką w sposób całościowy, wieloaspektowy i pogłębiony.
Pytanie stanowiące motyw niniejszej publikacji jest przewrotne w oczywisty sposób, ponieważ odpowiedź narzuca się samoistnie: owszem, rolą historii jest również troska o pamięć, a zatem badanie każdego elementu rzeczywistości mieści się w zakresie zainteresowań historyków. Jednakże, czy wszystkie zagadnienia „godne są” zainteresowania? Co przesądza o tym, że dany aspekt otoczenia zasługuje na historyczne opracowanie, przekazanie potomnym wiedzy na jego temat. Te pytania są istotne, zaś makiawelizam.

Słowa kluczowe:
medycyna, historia medycyny, doraźna pomoc, zdrowie publiczne

Artykuł opublikowany tylko w j. polskim

Oryginalna metoda przyrodolecznicza doktora Apolinarego Tarnawskiego stosowana w Zakładzie w Kosowie w latach 1893-1939

Sławomir Jandziś, Andżelika Pleśniak, Stanisław Zaborniak, Marek Kiljański

Sławomir Jandziś, Andżelika Pleśniak, Stanisław Zaborniak,
Marek Kiljański

S. Jandziś, A. Pleśniak, S. Zaborniak, M. Kiljański – The original naturopathy treatment method practiced by doctor Apollinary Tarnawski in Kosovo during the period 1893-1939. FP 2015; 15(1); 74-80

Streszczenie
Artykuł powstał w wyniku analizy materiałów źródłowych, które stanowiły m.in.: akta uzdrowisk galicyjskich, informacje pochodzące z przewodników, broszurek reklamowych, prasy codziennej i medycznej doby galicyjskiej. Celem opracowania było przedstawienie oryginalnej metody przyrodoleczniczej dr. Apolinarego Tarnawskiego, którą w/w stosował w latach 1893-1939 we własnym zakładzie w Kosowie Huculskim. Zarówno metoda oraz jej źródła stanowią oryginalne opracowanie, z którego mogą korzystać zainteresowani problemem ewolucji fizjoterapii i medycyny fizykalnej.
System leczniczy dr. A. Tarnawskiego opierał się na stosowaniu ruchu na świeżym powietrzu w postaci gimnastyki (szczególnie oddechowej), pieszych wycieczek, sportów oraz pracy fizycznej w ogrodzie. Uzupełnieniem wspomnianej terapii były zabiegi wodne oparte na metodzie Kneippa, inhalacje, kuracje pitne, a także kąpiele słoneczne i powietrzne. Nie mniej ważnym czynnikiem leczniczym była jarska dieta, a nawet głodówka. W lecznicy obowiązywał zakaz używania papierosów, alkoholu, a leki stosowano jedynie w szczególnych przypadkach. Przewodnią ideą metody dr. A. Tarnawskiego było nie tylko leczenie, ale także edukacja społeczeństwa w zakresie prowadzenia zdrowego i higienicznego trybu życia. Metoda dr. A. Tarnawskiego cieszyła się ogromną popularnością w Polsce i ściągała do Zakładu wiele wybitnych postaci: artystów, pisarzy, profesorów, dziennikarzy a nawet duchowieństwo.
Dr A. Tarnawski na podstawie własnej wiedzy, założeń ideologicznych, doświadczeń wyniesionych z podróży po krajowych i zagranicznych lecznicach opracował oryginalną metodę, dzięki której należy go zaliczyć do prekursorów nowoczesnego przyrodolecznictwa, profilaktyki szkodliwości cywilizacyjnych a także rehabilitacji geriatrycznej w Polsce. Pomimo upływu wielu lat założenia metody nadal nie straciły na aktualności.