Zastosowanie toksyny botulinowej w praktyce klinicznej
Olga Wolska, Wojciech Kiebzak, Wiesław Tomaszewski, Ireneusz Kowalski, Mariusz Majewski, Józef Szarek, Katarzyna Zaborowska-Sapeta
Olga Wolska, Wojciech Kiebzak, Wiesław Tomaszewski, Ireneusz Kowalski, Mariusz Majewski, Józef Szarek, Katarzyna Zaborowska-Sapeta – The use of botulinum toxin in clinical practice. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 105-114
Streszczenie
Toksyna botulinowa znajduje coraz szersze zastosowanie w praktyce klinicznej, jako lek o działaniu podstawowym lub wspomagającym w wielu dziedzinach współczesnej medycyny. W dziedzinie rehabilitacji narządu ruchu stosowanie toksyny botulinowej otwiera nowe, dotąd nieoczekiwane możliwości terapeutyczne, rozszerzając działania fizjoterapeutów i lekarzy, dla których miara sukcesu jest przede wszystkim odzyskanie lub poprawa stabilności pacjentów. Ze względu na swoją skuteczność i duże bezpieczeństwo dla pacjenta uważana jest za lek nowoczesny, z którym wiąże się nadzieje na przyszłość. Możliwość zastosowania toksyny botulinowej w sposób wybiórczy, a jednocześnie precyzjny, pozwala na uzyskanie dobrego efektu klinicznego z zachowaniem odpowiedniego marginesu bezpieczeństwa farmakologicznego. Mimo szerokiego wachlarza wskazań do zastosowania iniekcji toksyny botulinowej, wciąż najpowszechniejszym wydaje się podawanie leku w spastyczności. Największe korzyści z leczenia mogą odnieść chorzy ze spastycznością o charakterze ogniskowym, tzn. ograniczoną do wybranych grup mięśniowych, u których podano lek w jak najkrótszym okresie od pojawienia się objawów spastyczności. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do zastosowania toksyny botulinowej są: miastenia, zespoły miasteniczne, zaburzenia krzepliwości krwi. Do najpoważniejszych względnych przewwskazań zalicza się okres ciąży i karmienia piersią. Intensywnie prowadzone badania kliniczne oraz liczne spotkania naukowe sprzyjają rozpowszechnieniu tej metody oraz wzbogacaniu doświadczeń klinicznych. Obecnie standardy stosowania botuliny zostały opracowane i opublikowane przez interdyscyplinarną grupę ekspertów i stanowią wytyczne postępowania dla lekarzy praktyków. Na podstawie doświadczeń własnych autorów, a także dostępnej literatury, zaprezentowano najnowszą wiedzę dotyczącą zastosowania toksyny botulinowej w praktyce klinicznej.
Słowa kluczowe
spastyczność, toksyna botulinowa, mózgowe porażenie dziecięce
