Mariana Szczepaniuk, Zbigniew Śliwiński, Kamil Markowski, Grzegorz Śliwiński

M. Szczepaniuk, Z. Śliwiński, K. Markowski, G. Śliwiński – Effectiveness of manual therapy in pain syndromes originating from the cervical spine. Fizjoterapia Polska 2020; 20(1); 170-179

Streszczenie
Wstęp. Dolegliwości bólowe odcinka szyjnego stanowią powszechny problem na całym świecie oraz są coraz częściej występującym zjawiskiem. Przyczynia się do tego budowa odcinka szyjnego, a także jego biomechanika. Najwięcej przypadków zaobserwowano wśród osób czynnych zawodowo, jednak najbardziej narażone są osoby wykonujące zawód związany z długotrwałym siedzeniem w jednej pozycji przez kilka godzin. Do przeciążeń kręgosłupa często doprowadza długotrwałe przebywanie w nienaturalnych i niewygodnych pozycjach statycznych. Ból najczęściej jest wynikiem zmian w tkankach przykręgosłupowych, występujących na tle strukturalnym. Problem ten dotyczy 60–90% populacji i występuje u osób w wieku 25–65 lat. Do głównych sposobów leczenia zespołów bólowych należy: kinezyterapia, a więc leczenie ruchem, zabiegi fizykalne oraz różne metody specjalne, w tym między innymi metoda McKenziego, PNF lub metoda terapii manualnej.
Celem pracy była ocena skuteczności leczenia osób z zespołem bólowym pochodzącym z kręgosłupa szyjnego różnymi metodami fizjoterapii.
Materiał i metody. Przeszukano elektronicznie bazę danych PubMed, używając słów kluczowych takich jak: ‘terapia manualna’, ‘PNF’, ‘metoda McKenzie’, ‘zespoły bólowe’, ‘zespół bólowy kręgosłupa szyjnego’, ‘kręgosłup szyjny’, ‘ból szyi’, ‘neck pain’, ‘neck pain therapy’ oraz przeszukano cytowane prace odpowiednich badań. Odnaleziono 22 publikacje, zawierające leczenie różnymi metodami zespołów bólowych kręgosłupa szyjnego, które zostały poddane dalszej analizie. Artykuły te zostały opublikowane w latach 2006–2019. Na podstawie analizy tytułów i streszczeń wykluczono 5 prac. Następnie wykluczono kolejne 3 prace na podstawie analizy pełnych tekstów. Ostatecznie wykluczono 8 badań. Finalnie przeprowadzono analizę danych zawartych w 14 pracach.
Wyniki. Zaobserwowano, iż ból jest jednym z najczęstszych objawów zaburzeń kręgosłupa szyjnego. Najczęściej jest oceniany za pomocą skali wizualno-analogowej VAS. Na podstawie przeprowadzonej analizy 14 badań stwierdza się, że po zastosowaniu technik metod specjalnych fizjoterapii ból ulega zmniejszeniu.
Wnioski. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdza się, że najczęściej wykorzystywanym sposobem pomiaru dolegliwości bólowych u pacjentów przed i po terapii jest skala wizualno-analogowa VAS. Po przeanalizowaniu wyników wybranych badań można jednoznacznie stwierdzić korzystny wpływ metod specjalnych na zmniejszenie się dolegliwości bólowych u pacjentów z zespołem bólowym odcinka szyjnego, na podstawie średnich wartości przed i po terapii.

Słowa kluczowe:
zespół bólowy kręgosłupa szyjnego, metoda McKenziego, Metoda PNF, terapia manualna