Tag: Maciej Pawlak

Praktyczne aspekty sensorycznej i modulującej funkcji nocyceptorów

Maciej Pawlak

Maciej Pawlak – Practical aspects of the sensory and modulatory function of nociceptors. Fizjoterapia Polska 2008; 8(2); 115-127

Streszczenie
Szybki przyrost wiedzy z zakresu neurobiologii dostarcza nowych informacji ułatwiających zrozumienie istoty bólu. Stąd też nocyceptor, najbardziej obwodowo położona składowa systemu nocyceptywnego, nie jest już rozpatrywany jako struktura, której zadaniem jest wyłącznie rejestrowanie bodźców noksycznych (bólowych). Do obszaru działania nocyceptora należy również aktywne włączenie się w procesy zapalne zachodzące w jego środowisku, a szczególnie ich modulowanie poprzez wydzielanie określonych transmiterów i neuropeptydów. Wgląd w molekularne podstawy aktywacji nocyceptorów pozwolił na zrozumienie procesów transdukcji, zachodzących w wyniku uaktywnienia kanałów i receptorów błonowych przez różne bodźce oraz towarzyszące temu uruchomienie wewnątrzkomórkowych szlaków sygnalizacyjnych. Poznane zostały też mechanizmy sensytyzacji (uwrażliwienie) nocyceptora oraz rola czynników pro- i przeciwzapalnych, co pozwala na dobór specyficznych substancji farmakologicznych lub mechanoprotektywnych, podwyższających próg wrażliwości nocyceptorów lub zapobiegających ich uwrażliwieniu. Pełniejsza wiedza o strukturze i funkcji nocyceptorów, a szczególnie o czynnikach warunkujących odbiór niektórych wrażeń sensorycznych, np. ciepła i zimna, pozwala również zmodyfikować dotychczasowe poglądy odnośnie roli niektórych zabiegów fizjoterapeutycznych w modulowaniu procesów bólowych. Na podstawie badań własnych, a także doniesień z literatury światowej, dokonano podsumowania aktualnej wiedzy w tym zakresie.
Słowa kluczowe
nocyceptor, ból, modulacja, neuropeptydy, sensytyzacja

Aspekty aktywności spontanicznej dośrodkowych włókien nerwowych

Maciej Pawlak, Bartosz Trawiński

Maciej Pawlak, Bartosz Trawiński – Aspects of spontaneous activity in afferent nerve fibres. Fizjoterapia Polska 2011; 11(3); 185-198

Streszczenie
Komórki nerwowe w niektórych sytuacjach wykazują specyficzny sposób zachowania określany jako aktywność spontaniczna. Polega ona na generowaniu samoistnych, to znaczy niewywołanych bezpośrednio przez bodziec zewnętrzny, potencjałów czynnościowych. Miejscem ich powstawania jest najczęściej zakończenie włókna nerwowego położone w obszarze uszkodzenia tkanki i podlegające najczęściej sensytyzacji, bądź też nerwiak pourazowy (neuroma). Aktywność spontaniczna włókna nerwowego może mieć zróżnicowaną formę i różne nasilenie. Z punktu widzenia klinicznego istotne jest, czy aktywność ta stanowi jeszcze fizjologiczną formę przekazywania wiadomości organizmowi, czy też zaczyna ona przyjmować wyłącznie formę aktywności patologicznej, zatracając swoją funkcję informacyjną. Szczególnego znaczenia nabiera to pytanie w przypadku wolnoprzewodzących włókien nerwowych o charakterze nocyceptywnym, przekazujących do ośrodkowego układu nerwowego informację o silnych bodźcach oddziałujących na tkankę i zdarzeniach grożących jej uszkodzeniem. Następstwem aktywności tej grupy włókien nerwowych jest bowiem pobudzenie ośrodkowych struktur układu nocyceptywnego, wywołanie odczucia bólu, a także możliwość wystąpienia hiperalgezji i alodynii. Badanie aktywności spontanicznej ma szczególny wymiar w odniesieniu do stosowanych w praktyce metod rehabilitacyjnych i zabiegów fizjoterapeutycznych. Generowanie takiej aktywności przez neurony może prowadzić do modulowania progów odczuwania wrażeń sensorycznych u pacjentów, w tym również bólowych, co może niekorzystnie wpływać na odbiór stosowanej u nich terapii.
Słowa kluczowe
aktywność spontaniczna, włókno nerwowe, nerwiak, stan zapalny