Tag: rehabilitacja

Idea reedukacji ruchowej w fizjoterapii

Janusz Nowotny

Janusz Nowotny – The idea of movement re-education in physiotherapy. Fizjoterapia Polska 2004; 4(1); 68-74

Streszczenie

Ruch jest nieodłącznym atrybutem życia człowieka. Niestety, wada lub choroba wrodzona lub tzw. uraz okołoporodowy utrudniają nabywanie umiejętności ruchowych w najwcześniejszych okresach życia. W odróżnieniu od tego, uraz lub choroba nabyta w późniejszych okresach życia w różnym stopniu niweczą nabyte umiejętności ruchowe, a wszystko prowadzi do przejściowej bądź trwałej niepełnosprawności. W ten sposób jawi się potrzeba reedukacji ruchowej, będącej jednym z głównych zadań rehabilitacji medycznej. W codziennej praktyce fizjoterapeutycznej dominuje często podejście mechanistyczne, ukierunkowane na łagodzenie pojedynczych objawów. Funkcjonalne skutki takiego podejścia są trudne do przewidzenia, ale zwykle niekorzystne. Pomimo, że idea reedukacji znalazła odzwierciedlenie w wielu tzw. metodach reedukacji nerwowo-mięśniowej, sporo terapeutów widzi konieczność ich stosowania raczej w stanach określonych ich nazwą, nie dostrzegając jak gdyby potrzeby szerzej rozumianej reedukacji ruchowej. Dla zneutralizowania takiego podejścia, w pracy przedstawiono podstawowe przesłanki przywracania utraconej sprawności w kontekście ponownego uczenia się prawidłowych ruchów. Uwagę skoncentrowano na podstawowych zjawiskach towarzyszących różnym stanom chorobowym, mogącym przejściowo bądź trwale zaburzać proces sterowania ruchami i niweczyć szansę na całkowity powrót sprawności. Szczególną uwagę zwrócono na istotne pod tym względem sterowanie kompensacją w najwcześniejszych okresach dysfunkcji oraz na przywracanie fizjologicznych wzorców ruchowych bądź kształtowanie wzorców funkcjonalnie najbardziej przydatnych.

Słowa kluczowe:

fizjologia ruchu, patofizjologia, rehabilitacja

Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Skuteczność zachowawczych metod fizjoterapeutycznych w leczeniu obrzęku limfatycznego u kobiet po mastektomii

Dorota Hanasz-Sokołowska, Urszula Kaźmierczak, Wojciech Hagner, Magdalena Kaźmierczak

Dorota Hanasz-Sokołowska, Urszula Kaźmierczak, Wojciech Hagner, Magdalena Kaźmierczak – The effectiveness of conservative methods of rehabilitation (PT) in treatment of lymphoedema after mastectomy operation. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 67-72

Streszczenie

Wstęp. Celem pracy jest porównanie skuteczności dwóch metod leczenia obrzęku limfatycznego u kobiet po mastektomii. Metoda I — klasyczna metoda leczenia (drenaż limfatyczny, masaż pneumatyczny, ćwiczenia) w serii 10 zabiegów przeprowadzanych 3 razy w tygodniu. Metoda II — kompleksowa terapia udrażniająca (drenaż limfatyczny, masaż pneumatyczny, bandażowanie kończyny, ćwiczenia) w serii 10 zabiegów wykonywanych 5 razy w tygodniu. Celem badania była ocena zmiany stopnia natężenia bólu pod wpływem ustępowania obrzęku chłonnego. Materiał i metody. Materiał pracy stanowiły pacjentki po mastektomii z obrzękiem limfatycznym kończyn górnych leczonych w Wojewódzkim Centrum Onkologii w Gdańsku. Badane podzielono na dwie grupy, po 15 kobiet w każdej. W pierwszej grupie wykonano serię 10 zabiegów, trzy razy w tygodniu metodą klasyczną, czyli ręczny drenaż limfatyczny, masaż pneumatyczny i ćwiczenia ruchowe. W drugiej grupie stosowano kompleksową terapię udrażniającą, która polegała na przeprowadzeniu leczenia metodą klasyczną z zastosowaniem bandażowania kończyny zajętej obrzękiem w serii 10 zabiegów wykonywanych pięć razy w tygodniu. Wyniki. Stosowanie dwóch różnych metod leczenia obrzęku ma wpływ na końcowe wyniki. Obrzęk w grupie I występował na wysokości przedramienia, okolicy stawu łokciowego i ramienia, w grupie II największy obrzęk zlokalizowany był powyżej wyrostka łokciowego kości łokciowej. Wnioski. Przeprowadzone badania wykazały, że zachowawcze metody fizjoterapeutyczne znacznie wpłynęły na ustępowanie obrzęku chłonnego oraz doprowadziły do zmniejszenia dolegliwości bólowych w kończynie. Zastosowana kompleksowa terapia udrażniająca jest metodą skuteczniejszą.

Słowa kluczowe:
mastektomia, obrzęk limfatyczny, rehabilitacja

Ocena jakości życia pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych

Małgorzata Wiśniewska, Wiesław Tomaszewski, Ireneusz M. Kowalski, Teresa Wiśniewska

Małgorzata Wiśniewska, Wiesław Tomaszewski, Ireneusz M. Kowalski, Teresa Wiśniewska – Evaluating quality of life in traumatic brain injury patients. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 13-21

Streszczenie

Wstęp. Jakość życia, według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to sposób postrzegania przez jednostki swoich pozycji w życiu w kontekście kultury i systemu wartości, w których egzystują, w powiązaniu z własnymi celami, standardami, oczekiwaniami i obawami. W wyniku urazu czaszkowo-mózgowego wszystkie obszary jakości życia ulegają w mniejszym lub większym stopniu zmianie. Leczenie neurochirurgiczne, a następnie żmudna, wielokierunkowa rehabilitacja, praca logopedy i psychologa, to działania, które mogą przynieść znaczącą poprawę jakości życia, którą można zmierzyć wykorzystując opracowane do tego celu kwestionariusze badawcze. Materiał i metody. Materiał badań stanowiła grupa 30 pacjentów (14 kobiet i 16 mężczyzn) w wieku od 11 do 50 lat, przebywających w Katedrze i Klinice Rehabilitacji Szpitala Uniwersyteckiego UMK Collegium Medicum w Bydgoszczy. W celu oceny jakości życia badanych pacjentów stosowano dwa kwestionariusze: WHOQOL-Bref oraz SF-36. Wyniki. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni wykazywali wysoką jakość życia w dziedzinie środowiskowej, zaś niską w dziedzinie społecznej. Wnioski. W ocenie materiałów badawczych kwestionariusz WHOQOL-Bref jest bardziej przydatny, niż kwestionariusz SF-36, ponieważ zawiera pytania dotyczące różnych sfer życia.

Słowa kluczowe:
kwestionariusz, śpiączka, rehabilitacja

Porównanie czynności motorycznych dzieci amerykańskich i polskich usprawnianych z powodu mózgowego porażenia dziecięcego

Iwona Kasior-Szerszeń, Wanda Stryła

Iwona Kasior-Szerszeń, Wanda Stryła – Comparison of motoric activity of American and Polish children with cerebral palsy during rehabilitation. Fizjoterapia Polska 2006; 6(1); 7-12

Streszczenie

Wstęp. Wspólnymi cechami mózgowego porażenia dziecięcego są zaburzenia czynności ruchowych i postawy. Sferą najbardziej zaburzoną jest motoryka. Zaburzenia sprawności ruchowej obejmują niedowłady spastyczne kończyn, ruchy mimowolne, zaburzenia zborności ruchowej i równowagi. Celem doniesienia jest dokonanie porównania oceny sprawności motorycznej dotyczącej czynności manualnych i lokomocyjnych oraz czynności życiowych w grupie dzieci polskich i amerykańskich. Materiał i metody. Materiał badawczy obejmował 100 dzieci z Polski i 107 z USA. Badania były przeprowadzone metodą ankietową. Wyniki. Uzyskano i porównano wyniki w zakresie oceny czynności lokomocyjnych, a także czynności manualnych grupy dzieci polskich i amerykańskich, uzyskując różnice istotne statystycznie. Wnioski. 1. Poziom niepełnosprawności w grupie dzieci amerykańskich był większy niż w grupie polskiej. 2. Czynności manualne i lokomocyjne dzieci amerykańskich były istotnie bardziej ograniczone. 3. Codzienna opieka nad dzieckiem w zakresie podstawowych czynności życiowych prowadzi do chronicznego przemęczenia, frustracji, depresji, a w konsekwencji do za-chwiania normalnego funkcjonowania życia rodzinnego.

Słowa kluczowe:
mózgowe porażenie dziecięce, rehabilitacja, aktywność motoryczna

Ocena kinematyki chodu u pacjentów w postępowaniu fizjoterapeutycznym po wybranych operacjach chrząstki stawowej

Andrzej Czamara, Sławomir Winiarski, Zbigniew Jethon, Andrzej Bugajski, Rafał Szafraniec, Andrzej Zaleski, Wiesław Tomaszewski

Andrzej Czamara, Sławomir Winiarski, Zbigniew Jethon, Andrzej Bugajski, Rafał Szafraniec, Andrzej Zaleski, Wiesław Tomaszewski – Assessment of kinematics of pathological gait after articular cartilage surgery. Fizjoterapia Polska 2006; 6(4); 304-309

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy była biomechaniczna ocena, przy zastosowaniu komputerowego systemu analizy ruchu SIMI Motion, zmian w kinematyce chodu pacjentów po wybranych operacjach chrząstki powierzchni nośnej stawu kolanowego. Materiał i metody. Trzydziestu dwóch mężczyzn, u których w badaniu artroskopowym stwierdzono ubytki chrząstki powierzchni nośnej stawu kolanowego pochodzenia urazowego (III i IV stopień według klasyfikacji Quterbridge), po operacji chrząstki, zostało poddanych trójwymiarowej analizie chodu w ramach dwóch z czteroetapowego, własnego postępowania fizjoterapeutycznego. W celu kontroli postępów fizjoterapii wykonano pomiary parametrów kinematycznych chodu. Zarejestrowano biomechaniczne parametry przestrzenne i czasowe chodu oraz wyznaczono zakresy ruchu w stawie. Pierwsze badanie wykonano na przełomie 2 i 3 tygodnia po operacji. Drugie badanie przeprowadzono pomiędzy 6 a 8 tygodniem, a trzecie indywidualnie pomiędzy 10 a 14 tygodniem po operacji, to jest wtedy, kiedy pacjentom przywrócono, a następnie doskonalono chód. Wyniki. Otrzymano zadowalające wyniki indywidualnie pomiędzy 10 a 14-tym tygodniem po operacji u badanych osób w porównaniu do grupy kontrolnej. Zaobserwowano istotny statystycznie wzrost długości kroku kończyn operowanych i tych bez obrażeń chrząstki w trzecim badaniu w porównaniu do pierwszego badania. W tym czasie zwiększyła się ponad dwukrotnie prędkość chodu. W trzecim badaniu odnotowano znaczący spadek długości trwania fazy podporu kończyn nieoperowanych, na rzecz wydłużenia fazy podporu kończyn operowanych, w porównaniu z pierwszym pomiarem. Dodatkowo zauważono zwiększenie zakresu ruchu w operowanych stawach i odtworzenie charakterystyki czasowej zmiany kąta, znanej dla chodu prawidłowego. Wnioski. Zastosowane kompleksowe postępowanie chirurgiczno-fizjoterapeutyczne, poprawiło biomechaniczne parametry chodu pomiędzy 10 a 14-tym tygodniem po operacji w badanej grupie.

Słowa kluczowe:
analiza chodu, chód patologiczny, chrząstka stawowa, rehabilitacja

Wpływ wybranych cech antropometrycznych na wyniki rehabilitacji ruchowej kobiet poddanych radykalnej mastektomii – ocena zmian siły mięśniowej

Zbigniew Kopański, Joanna Zyznawska, Robert Suszko, Renata Pięta, Magdalena Michalin

Zbigniew Kopański, Joanna Zyznawska, Robert Suszko, Renata Pięta, Magdalena Michalin – Influence of selected anthropometric features on outcomes of motor rehabilitation of women following radical mastectomy – evaluation of changes in muscle strength. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 29-37

Streszczenie

Wstęp. Celem badań było określenie przydatności wybranych cech antropometrycznych w typowaniu rozwoju zaburzeń siły mięśni zginaczy palców rąk po radykalnej mastektomii. Materiał i metody. Analizie poddano 126 kobiet operowanych radykalnie z powodu raka piersi. U wszystkich dokonano oceny siły zginaczy palców ręki przed zabiegiem oraz po operacji w trakcie 12-miesięcznej kontroli. Wyniki badań siły mięśniowej odniesiono do 15 cech antropometrycznych. Wyniki. Z przeprowadzonych badań wynika, że po operacji u 23,8% kobiet, żadna z pooperacyjnych prób siłowych nie osiągnęła zakresu wartości referencyjnych. Stwierdzono, że kobiety wykazujące pooperacyjne osłabienie siły mięśniowej, różnią się istotnie statystycznie średnimi wartościami masy ciała i wskaźników BM oraz Queteleta od kobiet, u których siła mięśniowa po przebytej radykalnej mastektomii powraca do normy. Wnioski. U 23,8% kobiet leczonych radykalną mastektomią utrzymuje się wyraźne osłabienie siły mięśniowej. Spadek siły chwytu najsilniej koreluje z masą ciała (współczynnik korelacji 0,67). Pooperacyjnemu obniżeniu zdolności siłowych ręki sprzyja w sposób znamienny statystycznie duża masa ciała (>71,1 kg) oraz wysokie wartości wskaźnika BN (>29,8) i Queteleta (>412).

Słowa kluczowe:
radykalna mastektomia, cechy antropometryczne, siła mięśniowa, rehabilitacja

Ocena kinematyki chodu u pacjentów w postępowaniu fizjoterapeutycznym po wybranych operacjach chrząstki stawowej

Andrzej Czamara, Sławomir Winiarski, Zbigniew Jethon, Andrzej Bugajski, Rafał Szafraniec, Andrzej Zaleski, Wiesław Tomaszewski

Andrzej Czamara, Sławomir Winiarski, Zbigniew Jethon, Andrzej Bugajski, Rafał Szafraniec, Andrzej Zaleski, Wiesław Tomaszewski – Assessment of kinematics of pathological gait after articular cartillage surgery. Fizjoterapia Polska 2007; 7(1); 1-9

Streszczenie

Wstęp. Badaniem objęto grupę 32 mężczyzn, u których w badaniu artroskopowym stwierdzono ubytki chrząstki powierzchni nośnej stawu kolanowego pochodzenia urazowego (III i IV stopień według klasyfikacji Quterbridge). Celem pracy była biomechaniczna ocena zmian w kinematyce chodu pacjentów po wybranych operacjach chrząstki powierzchni nośnej stawu kolanowego, przy zastosowaniu komputerowego systemu analizy ruchu &Ml Motion. Materiał i metody. 32 mężczyzn po operacji chrząstki zostało poddanych trójwymiarowej analizie chodu podczas dwóch z czteroetapowego, własnego postępowania fizjoterapeutycznego. W celu kontroli postępów fizjoterapii wykonano pomiary parametrów kinematycznych chodu. Zarejestrowano biomechaniczne parametry przestrzenne i czasowe chodu oraz wyznaczono zakresy ruchu w stawie. Pierwsze badanie wykonano na przełomie 2 i 3 tygodnia po operacji. Drugie badanie przeprowadzono pomiędzy 6 a 8 tygodniem, a trzecie indywidualnie pomiędzy 10 a 14 tygodniem po operacji, to jest wtedy, kiedy pacjentom przywrócono, a następnie doskonalono chód. Mierzono wartości długości kroku pojedynczego i podwójnego (m), prędkości chodu (m/s) i częstotliwości kroczenia (krok/s). Mierzono procentowy czas rwania fazy podporu do wymachu. Dokonano pomiaru wartości zakresu ruchu w stawie kolanowym podczas chodu oraz wartości kąta na początku fazy podparcia (HS) i wartość kąta na początku fazy wymachu (TO). Wyniki. Otrzymano zadowalające wyniki indywidualnie pomiędzy 10 a 14 tygodniem po operacji u badanych osób w porównaniu do grupy kontrolnej. Zaobserwowano istotny statystycznie wzrost długości kroku kończyn operowanych i tych bez obrażeń chrząstki w trzecim badaniu w porównaniu do pierwszego badania. W tym czasie zwiększyła się ponad dwukrotnie prędkość chodu. W trzecim badaniu odnotowano znaczący spadek długości trwania fazy podporu kończyn nieoperowanych na rzecz wydłużenia fazy podporu kończyn operowanych w porównaniu z pierwszym pomiarem. Dodatkowo zauważono zwiększenie zakresu ruchu w operowanych stawach i odtworzenie charakterystyki czasowej zmiany kąta znanej dla chodu prawidłowego. Wnioski. Zastosowane kompleksowe postępowanie chirurgiczno-fizjoterapeutyczne poprawiło biomechaniczne parametry chodu pomiędzy 10 a 14 tygodniem po operacji.

Słowa kluczowe:
analiza chodu, chód patologiczny, chrząstka stawowa, rehabilitacja

Postępowanie fizjoterapeutyczne w geriatrii

Tomasz Pasek, Marcin Kempiński, Jarosław Pasek, Romualda Mucha, Aleksander Sieroń

Tomasz Pasek, Marcin Kempiński, Jarosław Pasek, Romualda Mucha, Aleksander Sieroń – Physiotherapy management in geriatrics. Fizjoterapia Polska 2007; 7(4); 455-464

Streszczenie
Jedną z najważniejszych zmian, jakie dokonują się w drugiej połowie XXI wieku, jest uznanie kluczowej roli jaką odgrywa fizjoterapia w leczeniu osób starszych, ułatwiając im adaptację do tej fazy życia oraz opracowywanie programów ruchowych ułatwiających im samodzielne funkcjonowanie. Starzenie się jest naturalnym procesem w życiu człowieka. Natomiast do człowieka należy zapewnienie jej odpowiedniej jakości. Rehabilitacja geriatryczna zajmuje się leczeniem i usprawnianiem osób starszych, u których z biegiem czasu coraz częściej pojawiają się schorzenia o charakterze przewlekłym. Obecnie przyjętą granicę wieku podeszłego jest ukończony 65 rok życia. Cechuje się on trudnością w utrzymaniu homeostazy w odpowiedzi na stres, obniżoną zdolnością wykonywania czynności dnia codziennego oraz niskim poziomem aktywności fizycznej. W większości osoby te coraz częściej uzależnione są od osób trzecich. Dlatego też istnieje duże zapotrzebowanie na działania rehabilitacyjne, profilaktyczne przygotowujące do starości zdrowej, fizjologicznej, nie zaś patologicznej. W artykule poruszono problematykę związaną z usprawnianiem rehabilitacyjnym osób starszych. Przedstawiono dotychczas używane metody i ośrodki z zakresu fizyko i kinezyterapii, jak również najnowsze zabiegi z zakresu medycyny fizykalnej, wprowadzanych do leczenia osób starszych. Wśród nich wyróżnić należy magnetostymulację niezwykle korzystną w leczeniu stanów depresyjnych, urazów i schorzeń narządu ruchu oraz magnetoledoterapię, stanowiącą nowatorskie rozwiązanie w zakresie stosowania zmiennego pola magnetycznego wraz z promieniowaniem optycznym, skutkujące działaniem synergistycznym, powodując efekt przeciwzapalny, przeciwbakteryjny i analgetyczny.
Słowa kluczowe
geriatria, medycyna fizykalna, osoby starsze, rehabilitacja

Rehabilitacja laryngektomowanych pacjentów – ocena sprawności i wydolności

Urszula Kaźmierczak, Wojciech Hagner, Jan Talar

Urszula Kaźmierczak, Wojciech Hagner, Jan Talar – Rehabilitation of laryngectomized patients – evaluation of physical fitness and capacity. Fizjoterapia Polska 2007; 7(4); 431-437

Streszczenie
Wstęp. Pacjenci po laryngektomii całkowitej częściej niż inne grupy chorych po leczeniu chorób nowotworowych ograniczają swoją aktywność fizyczną. Po zabiegu ograniczenie aktywności ruchowej spowodowane jest brakiem umiejętności opanowania pozornego uczucia duszności, obawą o nawrót choroby, niemożnością porozumiewania się mową dźwięczną oraz obawą o brak akceptacji przez ludzi z bliższego i dalszego otoczenia. Wczesna rehabilitacja jest szczególnie potrzebna chorym w chorobach nowotworowych, zwłaszcza gdy leczenie wymaga zabiegów okaleczających. Konsekwencją laryngektomii jest znaczne kalectwo, jakim jest pozbawienie krtani jako narządu mowy, oraz szereg zaburzeń czynnościowych związanych z wykonywanym zabiegiem. Materiał i metody. Badaniami objęto grupę 30 osób (4 kobiety i 26 mężczyzn) w wieku od 48-74 lat, średnia wieku wynosiła 61 lat, po laryngektomii całkowitej, które uczestniczyły w turnusie rehabilitacyjnym. Podczas turnusu rehabilitacyjnego chorym wykonano próbę harwardzką /step-test/ wg Szyszko-Wydra. Wyniki. Stwierdzono poprawę wydolności fizycznej po turnusie rehabilitacyjnym we wszystkich grupach wiekowych, o czym świadczą dane zawarte na rycinie. Chorzy przed turnusem rehabilitacyjnym mieli bardzo małą wydolność, a po turnusie rehabilitacyjnym – przeciętną i dobrą. Wnioski. Wyniki badań wykazały, że program turnusu rehabilitacyjnego pozwolił uzyskać wyraźny przyrost ogólnej sprawności fizycznej. Grupowa rehabilitacja chorych z tym samym schorzeniem daje większą szansę na osiągnięcie wyższego poziomu wydolności fizycznej. Spowodowane jest to pozytywnym wpływem codziennych ćwiczeń, szczególnie oddechowych wzmacniających przeponę, które są pomocne w uzyskaniu dźwięcznego odbicia, nauce mowy przełykowej, brakiem poczucia skrępowania, poczuciem pełnej akceptacji grupy i wsparcia emocjonalnego.
Słowa kluczowe
rehabilitacja, laryngektomia, ocena sprawności

Powrót funkcji nerwu twarzowego u chorych po operacjach guzów kąta mostowo-móżdżkowego w aspekcie fizjoterapii

Sebastian Szajkowski, Stanisław Kwiek, Krzysztof Suszyński, Wojciech Ślusarczyk, Hanna Doleżych, Monika Buczma, Jerzy Widuchowski, Piotr Bażowski

Sebastian Szajkowski, Stanisław Kwiek, Krzysztof Suszyński, Wojciech Ślusarczyk, Hanna Doleżych, Monika Buczma, Jerzy Widuchowski, Piotr Bażowski – Physiotherapeutic aspect of facial nerve function recovery after cerebellopontine angle tumour surgery. Fizjoterapia Polska 2007; 7(4); 419-424

Streszczenie
Wstęp. Nerw twarzowy (n. VII) jest szczególnie narażony na uszkodzenie w przypadkach operacji guzów kąta mostowo-móżdżkowego. Od kilku lat neurochirurgom z Kliniki Neurochirurgii w Katowicach udaje się zachować ciągłość anatomiczną (n. VII) prawie we wszystkich przypadkach operowanych guzów. Mimo to, w bezpośrednim okresie pooperacyjnym pojawiają się różnego stopnia niedowłady tego nerwu, a nawet jego porażenia. Dlatego istotnym czynnikiem wpływającym na odległą ocenę funkcji nerwu twarzowego wydaje się być postępowanie rehabilitacyjne, co postanowiliśmy sprawdzić. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowi grupa 133 chorych z usuniętym guzem kąta mostowo-móżdżkowego w I Katedrze i Klinice Neurochirurgii OEUM w Katowicach, operowani w latach: 1990-2006. Wszystkich chorych oceniano w oparciu o skalę House’a-Brackmana. Stosowano ćwiczenia funkcjonalne oraz fizykoterapię. Za okres ostatecznej obserwacji uznano 18 miesięcy. Wyniki. Z przeprowadzonych przez nas badań wynika, że rehabilitacja istotnie wpływa na odległą ocenę funkcji nerwu twarzowego. Jednocześnie zauważono, że wielkość guza oraz jego typ wpływa istotnie na stan funkcji nerwu VII zarówno po zabiegu, jak i w ocenie odległej. Wnioski. Wczesne wdrożenie procesu usprawniania skutkuje korzystnymi wynikami terapii w późniejszym okresie. Monitoring śródoperacyjny przyczynia się do zmniejszenia liczby powikłań funkcji nerwu VII.
Słowa kluczowe
nerw twarzowy, monitoring śródoperacyjny, rehabilitacja, guz kąta mostowo-móżdżkowego
1 2 3 4 5 6 … 8