Asymetryczna koncepcja korekcji skolioz według Ryszarda Harężlaka BSOGKK

Ryszard Harężlak, Paweł Kowalski, Jan Ślężyński

Ryszard Harężlak, Paweł Kowalski, Jan Ślężyński – A concept of asymmetric exercises for the correction of scoliosis by Ryszard Harężlak. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 401-409

Streszczenie
Wstęp. Racjonalny proces korekcyjny w przypadku skolioz powinien odznaczać się szczegółową analizą każdego przypadku oraz indywidualnym doborem pozycji wyjściowych, korekcyjnych, hiperkorekcyjnych i izolowanych, umożliwiających oddziaływanie w trzech płaszczyznach. Wszystkie te warunki spełnia koncepcja ćwiczeń asymetrycznych w korygowaniu skolioz, której istotnym uzupełnieniem jest asymetryczna elongacja. Celem pracy było upowszechnienie wieloletnich doświadczeń w korygowaniu skolioz ćwiczeniami asymetrycznymi wzbogaconymi o asymetryczną elongację. Materiał i metody. Nowy unikalny układ ćwiczeń asymetrycznej elongacji, w połączeniu z koncepcją ćwiczeń asymetrycznych, pozwala na skuteczne oddziaływanie w przypadkach zaawansowanych skolioz. Podstawą analizy i wnioskowania są wieloletnie obserwacje dzieci (w wieku 7-18 lat) uczestniczących w zajęciach korekcyjnych w BSOGKK (Bielskim Szkolnym Ośrodku Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej).Wyniki. O skuteczności systemu ćwiczeń asymetrycznych, uzupełnionych o asymetryczną elongację, świadczą uzyskane w ostatnich latach poprawy i stabilizacje skolioz w przedziale 30°-60° wg Cobba, np.: Marta lat 13 z 40° po roku 25°, Laura lat 14 z 50° i 60° po pół roku 45° i 50°.Wnioski. Kliniczne i radiologiczne badania potwierdzają skuteczność ćwiczeń asymetrycznych uzupełnionych o asymetryczną elongację w korygowaniu skolioz. Należy zatem sprawdzony w praktyce system rozpowszechnić poprzez profesjonalne kształcenie nauczycieli i fizjoterapeutów.
Słowa kluczowe
skolioza, ćwiczenia asymetryczne, asymetryczna elongacja
Invalid download ID. Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Zróżnicowanie napięcia bioelektrycznego prostowników tułowia podczas obciążania symetrycznymi momentami sił ciężkości u dzieci ze skoliozami idiopatycznymi

Wiesław Chwała, Marianna Białek, Maciej Płaszewski

Wiesław Chwała, Marianna Białek, Maciej Płaszewski – Variation in bioelectric activity of trunk extensors during loading with symmetric gravity torques in children with idiopathic scoliosis. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 393-400

Streszczenie
Wstęp. Istnieją sprzeczne doniesienia na temat profilu aktywności bioelektrycznej mięśni prostowników tułowia podczas ich obciążania symetrycznymi momentami sił ciężkości u osób z idiopatycznym bocznym skrzywieniem kręgosłupa, co stanowi istotny problem wykorzystania tych informacji w terapii skolioz. Celem opracowania jest identyfikacja profilu aktywności bioelektrycznej mięśni prostowników tułowia podczas statycznego napięcia wynikającego z symetrycznego obciążenia ich ciężarem własnego ciała u osób ze skoliozami idiopatycznymi jedno i dwułukowymi o zróżnicowanym kącie skrzywienia kręgosłupa wg Cobb’a. Materiał i metody. Pomiaru czynności biopotencjałów dokonano w grupie 192 osób w wieku 10-16 lat, o kącie skrzywienia 12-62 wg Cobb’a. Badaniu poddano 59 osób ze skoliozą dwułukową i 133 osoby ze skoliozą jednołukową w odcinku piersiowym. Wyniki. W grupie skolioz jednołukowych biopotencjały po stronie dominującej i niedominującej w obu ćwiczeniach różniły się istotnie na poziomie (p<0,001). Różnice wzorca napinania mięśni w skoliozach dwułukowych, na poziomie pierwotnego skrzywienia okazały się znamienne podczas wykonywania obu ćwiczeń (p<0,001). Różnice wzorców napinania mięśni na poziomie skrzywienia wtórnego nie różniły się znamiennie (p<0,05). Wnioski. W badaniach odnotowano istotne różnice we wzorcach pracy analizowanych mięśni w skoliozach jedno i dwułukowych. Schemat asymetrii pracy mięśni nie jest bezpośrednio związany w badanych grupach z wielkością ani poziomem skrzywienia (zależność nieznacząca p<0,05).
Słowa kluczowe
elektromiografia, skolioza, prostowniki tułowia

Wpływ ćwiczeń derotacyjnych na korekcję układu kręgosłupa

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny

Anna Brzęk, Olga Nowotny-Czupryna, Janusz Nowotny – The effect of derotation exercises on correction of spinal alignment. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 384-392

Streszczenie
Wstęp. Boczne skrzywienie kręgosłupa jak wiadomo jest wadą trójpłaszczyznową, a więc właściwe postępowanie korekcyjne w tym przypadku powinno oddziaływać na każdą z trzech płaszczyzn. Nie zawsze jednak takie globalne podejście ma miejsce w reedukacji posturalnej. Duży nacisk, zwłaszcza w gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej prowadzonej w szkołach, kładziony jest na korekcję bocznego wygięcia w płaszczyźnie czołowej, ćwiczenia elongacyjne oraz wzmacniające tzw. gorset mięśniowy. Składowa rotacyjna natomiast w większości przypadków zostaje pomijana. Celem pracy była analiza ćwiczeń rotacyjnych oraz odpowiedź na pytanie czy i w jaki sposób korekcja układu kręgosłupa w ćwiczeniach derotacyjnych powoduje doraźne zmiany w postawie ciała. Materiał i metody. Badaniami objęto 73 osoby w dwóch grupach wiekowych (dzieci w wieku szkolnym i osoby dorosłe) z rozpoznaną skoliozą w odcinku piersiowym. Oceny postawy ciała dokonano metodą fotogrametryczną, w różnych pozycjach wyjściowych swobodnych i w skorygowanym układzie kręgosłupa, a także w trakcie wykonywanego ćwiczenia derotacyjnego z użyciem przyrządy typu „bancho”. Wyniki. Zaobserwowano znaczne różnice w umiejętności czynnej korekcji w grupie dzieci w wieku szkolnym, w porównaniu z grupą osób dorosłych. Stwierdzono również zależność istotną statystycznie pomiędzy wiekiem badanych a możliwością korekcji układu kręgosłupa w trakcie wykonywania ćwiczenia derotacyjnego. Wnioski. 1. Możliwość korekcji kręgosłupa staje się jeszcze większa gdy uwzględniona zostaje składowa rotacyjna. 2. Ćwiczenia derotacyjne stanowią istotny element gimnastyki korekcyjnej, szczególnie w wieku szkolnym.
Słowa kluczowe
skolioza, ułożenie ciała, ćwiczenia derotacyjne

Zróżnicowanie somatyczne dziewcząt i chłopców wiejskich ze skoliozą niskostopniową

Krystyna Górniak, Helena Popławska, Adam Wilczewski

Krystyna Górniak, Helena Popławska, Adam Wilczewski – Somatic differentiation in rural girls and boys with low-level scoliosis. Fizjoterapia Polska 2008; 8(4); 361-370

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy jest charakterystyka budowy somatycznej dziewcząt i chłopców wiejskich ze skoliozą niskostopniową. Materiał i metody. Badaniami objęto 2070 uczniów w wieku 7-19 lat, z wybranych wiejskich szkół południowego Podlasia. Zaburzenia statyki ciała w płaszczyźnie czołowej stwierdzono u 312 dziewcząt (29,9%) oraz 334 chłopców (32,6%), przy największym nasileniu częstości występowania zmian u dzieci we wczesnym okresie dojrzewania. W ocenie postawy ciała wykorzystano oględziny ortopedyczne. Pomiary somatyczne obejmowały podstawowe parametry, takie jak: wysokość i masa ciała, szerokość nasad kości ramiennej i udowej, obwody ramienia i podudzia, grubość sześciu fałdów skórno-tłuszczowych. Uzyskane wyniki oraz wielkość wyliczonych wskaźników pozwoliły określić zasadnicze cechy budowy ciała dzieci. Wyniki. Wśród dzieci ze skoliozą dominowały osoby o przeciętnych i niskich wartościach BMI (odpowiednio 41,8% i 32,5%). Znaczącą grupę stanowili również badani o wysokim BMI (25,7%). Stwierdzono, że dzieci ze skoliozami i wysokimi wartościami BMI posiadały najwyższy poziom rozpatrywanych parametrów somatycznych, z wyjątkiem ektomorfii. Wnioski. Wczesne przypadki zaburzeń statyki ciała w płaszczyźnie czołowej występują zarówno u dzieci i młodzieży o smukłej budowie ciała (BMI przeciętne i niskie), jak również u osób o wysokich wartościach analizowanego wskaźnika.
Słowa kluczowe
skolioza, budowa ciała, dzieci i młodzież

Wpływ ustawienia miednicy na zmiany postawy ciała

Andrzej Mroczkowski

Andrzej Mroczkowski – The influence of the pelvis position on body posture changes. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 258-265

Streszczenie
W przypadku skoliozy, skośne ustawienie miednicy w płaszczyźnie czołowej może być początkiem mechanicznego ogniwa, od którego powstaje nieprawidłowe rozłożenia siły grawitacji na poszczególne elementy kręgosłupa, aż do powstania siły rotującej kręgi. Celem pracy jest przeprowadzenie analizy zmian obciążenia w stawie biodrowym pod wpływem siły grawitacji na skutek skośnego ustawienia miednicy. Otrzymane wzory wskazują na nierównomierne obciążenie w stawach biodrowych przy takim ustawieniu miednicy. Nierówne obciążenie w stawach biodrowych może powodować różnice w przyroście długości kończyn dolnych. Utrzymujące się skośne ustawienie miednicy powoduje zmiany w rozłożeniu siły ciężkości działającej na poszczególne elementy kręgosłupa. Takie ustawienie miednicy stanowi często przyczynę rozwoju skolioz lędźwiowych. Skolioza początkowo czynnościowa, może przejść w strukturalną z powodu niesymetrycznego obciążenia kości. Wydaje się oczywiste, że podstawowym celem w działaniu korekcyjno-kompensacyjnym, w przypadku skośnego ustawienia miednicy w płaszczyźnie czołowej, powinno być stosowanie ćwiczeń kształtujących gorset mięśni, odpowiedzialnych za ustawienie miednicy.
Słowa kluczowe
miednica, skolioza, postawa ciała

Skuteczność rehabilitacji metodą Kinesio Taping u dzieci ze skoliozą niskokątową

Aneta Bac, Łukasz Stagraczyński, Elżbieta Ciszek, Maciej Górkiewicz, Andrzej Szczygieł

Aneta Bac, Łukasz Stagraczyński, Elżbieta Ciszek, Maciej Górkiewicz, Andrzej Szczygieł – Efficacy of Kinesiology Taping in the rehabilitation of children with low–angle scoliosis. Fizjoterapia Polska 2009; 9(3); 202-210

Streszczenie
Wstęp. Istnieje wiele metod leczenia zachowawczego skolioz idiopatycznych, m.in. technika Kinesio Taping, wykorzystująca w procesie leczenia elastyczne taśmy, pomagająca m.in. redukować ból czy korygować pozycje stawu. Celem niniejszej pracy była próba określenia stopnia wpływu metody Kinesio Taping na wybrane parametry u dzieci ze skoliozą niskokątową. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyły dwie 22-osobowe grupy dzieci z rozpoznaną i zdiagnozowaną badaniem lekarskim i badaniem Rtg skoliozą niskokątowa. W grupie kontrolnej zastosowano specjalny program terapeutyczny. Jednorazowo trwał on 45 min. i prowadzony był trzy razy w tygodniu przez 3 tygodnie. W pozostałe dwa dni pacjenci wykonywali ćwiczenia w domu, dwa razy dziennie. W grupie badawczej dodatkowo zastosowano techniki plastrowania metodą Kinesio Taping. U dzieci z obu grup oceniano mobilność i jakość kifotyzacji kręgosłupa, stopień dolegliwości bólowych, stopień napięcia mięśni oraz aktywności i systematyczności wykonywanych ćwiczeń przez pacjentów. Wyniki. W badanej grupie dzieci elastyczna taśma Kinesio-tex miała największy wpływ na jakość kifotyzacji kręgosłupa, napięcie mięśni i zwiększenie średniej aktywności dziecka. Wpływ taśmy na ból początkowo był znaczny, a następnie wrócił do wartości początkowych. W opinii rodziców i terapeuty systematyczność i motywacja do wykonywania ćwiczeń była większa w grupie badawczej (z taśmą Kinesio-tex). Wnioski. Na podstawie przeprowadzonych wstępnych badań wydaje się, że w badanej grupie dzieci ze skoliozą niskostopniową metoda Kinesio Taping okazała się dobrym uzupełnieniem tradycyjnego modelu terapii.
Słowa kluczowe
skolioza, metoda Kinesio Taping, rehabilitacja

Ocena wpływu gimnastyki korekcyjnej w systemie stacyjnym na kształtowanie się parametrów czynnościowych narządu ruchu dzieci ze skoliozą 1°

Katarzyna Barczyk, Magdalena Łata, Arletta Hawrylak, Dominika Zawadzka, Dorota Wojna

Katarzyna Barczyk, Magdalena Łata, Arletta Hawrylak, Dominika Zawadzka, Dorota Wojna – Evaluation of the effect of station-based corrective exercises on changes in parameters of musculoskeletal system function in chiidren with Grade 1° scoliosis. Fizjoterapia Polska 2010; 10(1); 49-59

Streszczenie
Wstęp. Celem pracy była ocena skuteczności gimnastyki korekcyjnej prowadzonej w sali gimnastycznej w systemie stacyjnym u dzieci z idiopatycznym bocznym skrzywieniem kręgosłupa. Materiał i metody. Materiał badawczy stanowiła grupa 67 dzieci ze stwierdzonym idiopatycznym, jednołukowym, lewostronnym skrzywieniem piersiowo-lędźwiowym kręgosłupa 1°, w wieku 10-12 lat. Badania przeprowadzono w trzech etapach: przed rozpoczęciem cyklu (badanie I), po 3 (badanie II) oraz po 6 miesiącach (badanie III). Zastosowano trening stacyjny przy użyciu sprzętu „SYNKOPA” oraz taśm Thera-Band. U wszystkich badanych wykonano pomiar ruchomości kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej i poprzecznej oraz ruchomości obręczy barkowej i biodrowej. Wyniki. Analiza wyników badań pomiędzy poszczególnymi obserwacjami wykazała istotne statystycznie różnice. Oceniając wyniki pomiędzy badaniem I i II stwierdzono, iż różnica statystycznie istotna wystąpiła dla wszystkich pomiarów ruchomości kręgosłupa oraz w niektórych płaszczyznach ruchu obręczy barkowej i biodrowej. Natomiast pomiędzy badaniem I a III, różnice te dotyczyły wszystkich analizowanych cech. Wnioski. Trening stacyjny doprowadził do zwiększenia ruchomości kręgosłupa oraz obręczy barkowej i biodrowej we wszystkich płaszczyznach.
Słowa kluczowe
skolioza, trening stacyjny, ruchomość kręgosłupa, obręcz barkowa i biodrowa

Efekty terapii falami uderzeniowymi w połączeniu z mobilizacją neuronów u nastolatków ze skoliozą idiopatyczną

Sallam Ali Shoura Sallam, Amir Mohamed Saleh, Hesham Mohamed Abdel Raheem, Wael M. Wagdy, Ahmed Ebrahim Ahmed Elerian

Sallam Ali Shoura Sallam, Amir Mohamed Saleh, Hesham Mohamed Abdel Raheem, Wael M. Wagdy, Ahmed Ebrahim Ahmed Elerian – The Effects of Shockwave Therapy Combined with Neural Mobilization on Adolescents with Idiopathic Scoliosis. Fizjoterapia Polska 2021; 21(1); 120-125

Streszczenie
Cel. Zbadanie efektów ESWT w połączeniu z mobilizacją neuronów u nastolatków ze skoliozą idiopatyczną (AIS). Projekt badania. Randomizowany kontrolowany projekt eksperymentalny. Metody. Czterdziestu pięciu pacjentów przydzielono losowo do trzech równych grup; ich wiek wynosił od 10 do 18 lat, a stopnie wg skali Cobba od 15 do 30°. Grupa (A): była poddawana fizjoterapeutycznym ćwiczeniom specyficznym dla skoliozy (PSSE). Grupa (B): oprócz ESWT była poddawana PSSE. Grupa (C): była poddawana programowi leczenia takiemu jak zastosowano w grupie (B) w połączeniu z programem mobilizacji nerwów. Kąt wg skali Cobba, kąt obrotu tułowia i zdolność funkcjonalną badano za pomocą RTG, skoliometru i arabskiej wersji kwestionariusza towarzystwa badawczego skoliozy-22r (SRS-22r), odpowiednio, na początku i na końcu programu leczenia. Wyniki. Zaobserwowano znaczący spadek kąta ATR i kątów wg skali Cobba po leczeniu w porównaniu z sytuacją przed leczeniem we wszystkich grupach (wartość p <0,001). Wystąpiła również istotna różnica średnich wartości po leczeniu (grupa A w porównaniu z C) zarówno dla kąta ATR, jak i kąta wg skali Cobba (odpowiednio P = 0,01 i 0,003) i znaczący spadek na korzyść grupy (C) w porównaniu do innych grup. Jednak dla wyników SRS-22r nie zaobserwowano istotnej różnicy średnich wartości po leczeniu między grupami (P = 0,85). Wniosek. Wprowadzenie terapii ESWT w połączeniu z programem mobilizacji neuronów do PSSE w leczeniu AIS spowodowało znaczną poprawę kąta wg skali Cobba i kąta obrotu tułowia.
Słowa kluczowe
skolioza, terapia falami uderzeniowymi, mobilizacja nerwów
Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Stopień rotacji tułowia dziesięcioletnich dzieci szkół poznańskich

Katarzyna Adamczewska, Marzena Wiernicka, Łukasz Michałowski, Lech Furmaniuk, Magdalena Goliwąs, Marta Flis-Masłowska, Jacek Lewandowski

K. Adamczewska, M. Wiernicka, Ł. Michałowski, L. Furmaniuk, M. Goliwąs, M. Flis-Masłowska, J. Lewandowski – Angle of trunk rotation in 10-year-old primary school children in Poznań. FP 2017; 17(3); 96-102

Streszczenie

Wstęp. Zmiany w obrębie geometrii kręgosłupa należy oceniać trójpłaszczyznowo uwzględniając wszystkie kierunki przemieszczeń wyrostków kolczystych. Ocena kąta rotacji tułowia pozwala na wczesne i nieinwazyjne wykrycie skolioz oraz ich prewencji.
Cel pracy. Celem pracy była ocena wartości kąta rotacji tułowia na przykładzie populacji dziesięcioletnich dzieci szkół poznańskich.
Materiał i metody badań. Materiał badań obejmował 1533 dzieci w wieku 10 lat (759 dziewcząt oraz 774 chłopców). Za pomocą skoliometru Bunnella oceniono kąt rotacji tułowia na trzech poziomach pomiarowych Th1-Th4, Th5-Th12, Th12-L4. Na podstawie uzyskanych wartości wyodrębniono grupę dziewcząt i chłopców, u których odnotowano KRT na poziomie 0, 1-3˚,4-6˚ oraz ≥ 7˚ z uwzględnieniem prawo i lewostronności rotacji.
Wyniki. Najniższe wartości kąta rotacji tułowia odnotowano zarówno w grupie dziewcząt, jak i chłopców na poziomie Th1-Th4 gdzie KRT ≥ 7˚ wystąpił u 0,2% badanych, natomiast podejrzenie bocznego skrzywienia kręgosłupa zdiagnozowano u 4% ogółu. Wartości KRT pozostałych odcinków pomiarowych na poziomie Th5-Th12, Th12-L4 zdecydowanie wzrosły. Na poziomie Th głównym podejrzenie skoliozy odnotowano u 10% badanych, natomiast skoliozę potwierdzono u 2,5% ogółu uczniów. Na najniższym poziomie pomiarowym kręgosłupa odsetek uczniów, u których wzrastało ryzyko wystąpienia skrzywienia bocznego kręgosłupa wynosił 9%, a KRT ≥ 7˚wystąpił u 2,7% dzieci.
Wnioski.
1. Najwyższy odsetek kąta rotacji tułowia KRT ≥ 7˚ zaobserwowano u dziewcząt na poziomie Th5-12. U obu płci dominowała rotacja prawostronna.
2. Skolioza stanowi istotny problem diagnostyczny w środowisku szkolnym, nieleczona zwiększa ryzyko progresji i zmian patologicznych tułowia.
3. Skoliometr Bunnella pozwala na wczesne i nieinwazyjne określenie kąta rotacji tułowia dlatego powinien być włączony na stałe w procedury przesiewowe.
4. Odpowiedni dobór metod oceny postawy ciała warunkuje prawidłową diagnozę zaburzeń mięśniowo-szkieletowych.

Słowa kluczowe:
kąt rotacji tułowia, skoliometr, skolioza, postawa ciała dzieci

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

Koincydencja zablokowań stawów krzyżowo-biodrowych w bocznym skrzywieniu kręgosłupa oraz wpływ ich terapii na wartość skoliozy

Daniel Olędzki, Tomasz Sajko, Andrzej Sadowski, Marek Kiljański

D. Olędzki, T. Sajko, A. Sadowski, M. Kiljański – Block coincidence of sacroiliac joints in lateral curvature of the spine as well as the effect of the therapy on the size of scoliosis. FP 2015; 15(2); 22-38

Streszczenie
Autorzy przedstawiają  próbę określenia zależności między występowaniem  skrzywienia bocznego kręgosłupa a dysfunkcją stawów krzyżowo-biodrowych pod postacią zablokowania. Zwrócono uwagę, że skolioza obserwowana jest znamiennie w organizmie człowieka.  Samo ułożenie dziecka jak i przebieg porodu  mogą doprowadzić do różnego rodzaju zaburzeń napięcia mięśniowego i asymetrii ułożeniowej między innymi w wyniku uszkodzenia ciągłości powięziowej noworodka w trakcie samego porodu lub okresu okołoporodowego. Należy przypuszczać, że patologia okresu rozwoju embrionalnego a następnie noworodkowego może stanowić genezę zaburzeń statyki kolumny kręgosłupa oraz przeciążeń stawów krzyżowo-biodrowych, pod postacią ich zablokowań. Skutkiem wtórnym  dysfunkcji stawów krzyżowo-biodrowych może być asymetryczne ustawienie kości biodrowych względem siebie, co w dalszym przebiegu warunkuje asymetryczne ustawienie kości krzyżowej i mobilną skoliozę kompensującą (określenie A.Sadowskiego).
Podkreślono ważną rolę dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego –  najsilniejszego proprioreceptora stawowego ustroju – w powstawaniu dysfunkcji innych stawów w organizmie ludzkim, często znacznie oddalonych od miednicy, jak i w  powstawaniu zaburzeń równowagi napięć (dysbalansu) mięśniowych.
Autorzy opisali tu następujące zjawiska:
1) zależność występowania zablokowania stawów krzyżowo-biodrowych (SKB)  z asymetrią ustawienia miednicy
2) związek wielkości bocznego skrzywienia i rotacji kręgosłupa z zablokowaniem SKB
W grupie badanych dzieci ze skoliozą niedużego stopnia (do 5 stopni rotacji) stwierdzano w dużym procencie, jednocześnie  współwystępowanie dysfunkcji stawów krzyżowo-biodrowych i asymetryczne  ustawienie miednicy. Po przeprowadzonej terapii zablokowań stawów krzyżowo-biodrowych stwierdzono znamienną i istotną statystycznie poprawę w zakresie symetrii miednicy jak i znamienne zmniejszenie stopnia skoliozy i – związanej z nią – zjawiska rotacji kręgów.

Słowa kluczowe:
staw krzyżowo-biodrowy, terapia manualna, skolioza, zablokowanie

Pobierz/Download/下載/Cкачиваете Pobierz bezpłatnie artykuł w j. angielskim

1 2 3 4